عکاسی با موبایل – ۱۲ ترفند مهم برای گرفتن عکس‌های فوق‌العاده

همه‌ی افراد می‌توانند با گوشی موبایل عکس بگیرند ولی رسیدن به نتایج واقعا خوب در عکاسی با موبایل به مهارت بیشتری نیاز دارد. گرفتن عکس‌هایی خارق‌العاده با موبایل عملا کار بسیار ساده‌ای است، البته تا زمانی که برخی نکات مهم در خصوص فوکوس، نوردهی، ترکیب‌بندی و ویرایش عکس را رعایت کنید. در این مقاله قصد داریم ۱۲ نکته و تکنیک اساسی را معرفی کنیم که هر عکاس موبایل جدی باید آن‌ها را بداند. اگر به‌تازگی عکاسی با موبایل را شروع کرده‌اید بهتر است ابتدا در این ۱۲ تکنیک مهارت پیدا کنید. حتی عکاسان موبایل کارآزموده هم ممکن است برخی از این نکات و ترفندها را فراموش کرده باشند. پس با مدرسه‌ی آموزش عکاسی با موبایل دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا باهم به بررسی اساسی‌ترین نکاتی بپردازیم که برای گرفتن عکس‌هایی فوق‌العاده با دوربین گوشی موبایل لازم است بدانید.

• ۹ اشتباه رایج در عکاسی با موبایل

۱- پیش از عکاسی با موبایل حتما لنز دوربین را پاک کنید

گوشی موبایل زمان زیادی را در جیب، کیف یا دست سپری می‌کند و درنتیجه کثیف خواهد شد. کثیفی، گردوخاک، چربی و اثرانگشت روی لنز تاثیر زیادی بر کیفیت عکس‌های شما خواهند گذاشت. اگر شیشه‌ی لنز شما کثیف باشد تلاش برای گرفتن عکس خوب بی‌معنی است. کثیفی مانع ورود نور به سنسور دوربین شده و درنتیجه روی عکس نقاط تار، لکه و مناطقی کدر ایجاد می‌کند. لنز تمیز رسیدن به عکس‌هایی شفاف و تمیز هنگام عکاسی با موبایل را تضمین می‌کند. لازم است هر بار که گوشی را برای عکاسی از جیب خود خارج می‌کنید لنز آن را تمیز کنید. برای این کار از یک دستمال نرم مخصوص لنز استفاده کنید. استفاده از دستمال‌های خشن موجب خراشیده شدن شیشه‌ی روی لنز شده و کیفیت تصویر دوربین گوشی را پایین خواهد آورد.

۲- مطمئن شوید سوژه در فوکوس کامل قرار دارد

مهم‌ترین چیزی که هنگام گرفتن یک عکس باید به آن توجه کنید قرار گرفتن سوژه‌ی اصلی در فوکوس کامل است. در آیفون و بسیاری از گوشی‌های هوشمند دیگر برای تعیین نقطه‌ی فوکوس کافی است جایی را که سوژه‌ی شما قرار گرفته روی صفحه‌ی نمایش لمس کنید. آیفون برای تایید نقطه‌ی فوکوس انتخابی یک کادر زرد کوچک در آن نقطه نمایش می‌دهد.

اگر سوژه‌ی شما متحرک است حتما درست پیش از گرفتن عکس نقطه‌ی فوکوس را انتخاب کنید تا از فوکوس صحیح سوژه مطمئن باشید. پس از گرفتن یک عکس شفاف از سوژه در صورت تمایل می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن‌های ویرایش عکس بسیار زیادی که در دسترس هستند پس‌زمینه‌ی عکس را تار کرده و توجه بیشتری را به آن معطوف کنید.

۳- در عکاسی با موبایل نوردهی را به‌صورت دستی تنظیم کنید

در آیفون و بسیاری از گوشی‌های هوشمند دیگر، هنگامی‌که شما برای تعیین نقطه‌ی فوکوس روی صفحه‌ی نمایش ضربه می‌زنید، دوربین از نقطه‌ی فوکوس برای تنظیم میزان نوردهی هم استفاده می‌کند. به‌طور خلاصه نوردهی میزان تاریکی یا روشنی تصویر را مشخص می‌کند. واگذار کردن تنظیم نوردهی به دوربین همیشه ایده‌آل نیست. برای مثال اگر سوژه در بخش تاریک کادر قرار گرفته باشد این کار می‌تواند منجر به عکسی با نوردهی کلی بیش‌ازحد (over-exposed) شود یا بالعکس. اگر دوربین گوشی شما اجازه‌ی تنظیم دستی میزان نوردهی (Exposure) را می‌دهد در این شرایط از آن استفاده کنید.

برای مثال اپل در iOS 8 ابزار جدیدی را برای تنظیم دستی میزان نوردهی معرفی کرد. وقتی نقطه‌ی فوکوس را با ضربه زدن روی صفحه‌ی نمایش تعیین کنید یک آیکون کوچک شبیه خورشید کنار مربع فوکوس ظاهر می‌شود. وقتی این آیکون خورشید مانند را دیدید کافی است برای تنظیم نوردهی انگشت خود را روی صفحه‌ی نمایش به سمت بالا یا پایین بلغزانید. حرکت انگشت به سمت بالا کل تصویر را روشن‌تر و حرکت انگشت به سمت پایین کل تصویر را تیره‌تر خواهد کرد. تنظیم دستی میزان نوردهی اجازه می‌دهد کنترل بسیار بیشتری روی ظاهر تصویر نهایی داشته باشید.

۴- از زوم دیجیتال استفاده نکنید

دوربین اکثر گوشی‌های هوشمند به قابلیت زومی مجهز هستند که با باز و بسته کردن دو انگشت روی صفحه‌ی نمایش می‌توان میزان آن را تنظیم کرد. البته متاسفانه هنوز در بیشتر گوشی‌های هوشمند زوم از نوع دیجیتال است نه اپتیکال. در اصل اتفاقی که هنگام استفاده از زوم دیجیتال می‌افتد این است که تصویر با زوم کردن برش (Crop) می‌خورد. درنتیجه هر چه بیشتر زوم کنید به میزان قابل‌توجه‌تری از کیفیت عکس کاسته خواهد شد. اگر قصد دارید از سوژه‌ای دورتر نسبت به خودتان عکس بگیرید از زوم استفاده نکنید. به‌جای این کار نزدیک‌تر رفته و دوربین را در حالت عادی و بدون زوم استفاده به کار ببرید. بدین ترتیب حاصل کار تصویری بسیار باکیفیت‌تر خواهد شد.

اگر امکان نزدیک‌تر رفتن نبود بازهم بهتر است از زوم استفاده نکنید. به‌جای آن می‌توانید خودتان هنگام ویرایش با برش دادن عکس بیننده را به سوژه نزدیک‌تر کنید. برش دادن تصویر پس از عکاسی به شما اجازه می‌دهد روی میزانی از تصویر که قصد حذف کردنش را دارید کنترل بهتری داشته باشید. در این مثال فانوس دریایی و قایق‌ها فاصله‌ی زیادی از بندر داشتند و در عکس اصلی بسیار کوچک به نظر می‌رسیدند. ازآنجاکه امکان نزدیک رفتن و گرفتن عکس بهتری وجود نداشت من تصویر را برش دادم تا به نظر برسد به سوژه نزدیک‌تر بوده‌ام.

۵- برای عکاسی با موبایل دوربین را ثابت نگه‌دارید

بی‌حرکت نگه‌داشتن دوربین به‌ویژه هنگام عکاسی در نور کم یا شب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این شرایط دوربین گوشی موبایل مجبور است برای رسیدن نور کافی به سنسور از سرعت شاتر پایین‌تری استفاده کند. در این حالت هرگونه حرکت یا لرزش دوربین منجر به ثبت تصویری تار خواهد شد. برای ثابت نگه‌داشتن گوشی و جلوگیری از تار شدن تصویر باید گوشی را با دودست محکم بگیرید یا آن را به سطحی سخت تکیه دهید. همچنین می‌توانید از یک سه‌پایه بهره بگیرید. انواع مختلفی از سه‌پایه‌ها وجود دارد که برای گوشی‌های مختلف مناسب هستند.

هنگام استفاده از سه‌پایه می‌تواند دقت خود را با به کار بردن زمان‌سنج خودکار (Self-Timer) بازهم افزایش دهید. پیشنهاد ما این است که زمان‌سنج را روی ۳ ثانیه تنظیم کنید. بدین ترتیب هنگامی‌که عکس در حال گرفته شدن است هیچ تماسی با گوشی نخواهید داشت و درنتیجه دوربین کاملا ثابت خواهد بود. شاید این راهکار به نظر زیاده‌روی باشد ولی قطعا هنگام عکاسی در نور بسیار کم مفید خواهد بود. ترفند دیگری که می‌توانید در این زمینه به کار ببرید استفاده از کلیدهای تنظیم بلندی صدای هدست به‌عنوان کلید شاتر دوربین است. برخی از گوشی‌های هوشمند به این قابلیت مجهز هستند. اگر گوشی شما از این قابلیت پشتیبانی نمی‌کند می‌تواند از شاترهای بلوتوث استفاده کنید. بدین ترتیب شما قادر خواهید بود گوشی را روی سه‌پایه قرار داده و برای پیشگیری از هرگونه لرزش، بدون لمس فیزیکی با آن عکس بگیرید.

۶- در عکاسی موبایل قانون یک‌سوم را به کار ببرید

رسیدن به فوکوس و نوردهی صحیح جزو اصول حیاتی عکاسی هستند ولی ترکیب‌بندی مناسب هم به همان اندازه اهمیت دارد. بدون ترکیب‌بندی خوب احتمالا عکس‌های شما خیلی چشم‌نواز نخواهند شد. قانون یک‌سوم از مفیدترین تکنیک‌های ترکیب‌بندی در عکاسی است. ازآنجاکه قانون یک‌سوم می‌تواند در تمام سبک‌های عکاسی برای تولید تصاویری جذاب‌تر و متعادل‌تر استفاده شود، فراگرفتن این مفهوم اهمیت بالایی دارد.

برای رعایت قانون یک‌سوم باید کادر را مطابق با تصویر زیر به‌صورت ذهنی توسط دو خط عمودی و دو خط افقی تقسیم‌بندی کنید. سپس عناصر مهم صحنه را در مسیر این خطوط یا محل تلاقی آن‌ها باهم قرار دهید. باید تلاش کنید سوژه روی یکی از خط‌های عمودی واقع شود. اگر خط افق در عکس دیده می‌شود بهتر است روی یکی از دو خط افقی قرار گیرد. ایده‌ی اصلی قانون یک‌سوم این است که ترکیب‌بندی مرکزگریز (off-center) موجب خلق تصاویری جذاب‌تر خواهد شد. دوربین اکثر گوشی‌های هوشمند برای کمک به انتخاب ترکیب‌بندی بهتر امکان نمایش دادن تقسیمات (Grid) یک‌سوم روی صفحه‌ی نمایش را دارند. فعال نگه‌داشتن این تقسیمات به عکاسان تازه‌کارتر کمک می‌کند تا چشمان خود را در ترکیب‌بندی ورزیده کنند. در این مثال محل قرارگیری پسربچه با خط عمودی سمت راست و خط افق با خط افقی پایین کادر تنظیم شده‌اند.

مثل همیشه قوانین برای شکسته شدن ساخته می‌شوند! گاهی اوقات شرایط نیازمند رویکردی متفاوت است. در مثال زیر کودک در مرکز کادر قرار دارد. به‌طورمعمول این کار جایز محسوب نمی‌شود ولی در اینجا نتیجه‌ی خوبی داشته؛ چراکه با تقویت حس احاطه شدن کودک توسط درختان فضایی رویایی خلق کرده است. البته بسیار مهم است که پیش از شکستن یک قانون ابتدا آن را فرا گرفته باشیم! بنابراین ابتدا نحوه‌ی ترکیب‌بندی با قانون یک‌سوم را بیاموزید، سپس هرگاه از کار خود راضی بودید تلاش کنید برخی اوقات به‌صورت هدفمند و برای خلق تاثیری متفاوت این قانون را زیر پا بگذارید. فراموش نکنید که در عکاسی هیچ‌گاه نباید از تجربه کردن روش‌های جدید یا متفاوت واهمه داشت. ممکن است نتایج تجربه‌های جدید شما را شگفت‌زده کند.

۷- از خطوط برجسته‌ی راهنما (Leading Lines) بهره بگیرید

خطوط برجسته یا راهنما می‌توانند به ابزار بسیار مفید دیگری برای ترکیب‌بندی تبدیل شوند. استفاده از خطوط راهنمای پیش‌رونده در عکس کمک می‌کند چشم بیننده را روی سوژه‌ی اصلی متمرکز کنید و آن را به شکلی عمیق‌تر به درون تصویر بکشید. این روش تکنیکی ساده است که از خطوط افقی، عمودی یا همگرا برای تمرکز بیشتر توجه روی سوژه‌ی اصلی تصویر بهره می‌گیرد.

در این مثال خطوط همگرای نرده‌های سکوی شیرجه چشم را به‌سوی پله‌ها هدایت می‌کند؛ و پله‌ها متعاقبا دید را به سمت پیکری که در برابر آسمان سیلوئت (Silhouette) شده بالا می‌کشند. هنگامی عکاسی با موبایل همواره باید نسبت به خطوط برجسته‌ای که در کادر قرار می‌گیرند حساس باشید؛ چراکه این خطوط ممکن است توجه بیننده را از سوژه‌ی اصلی موردنظر شما منحرف کنند. شاید لازم باشد محل ایستادن خود را تغییر دهید تا بتوانید بیشترین استفاده را از تمام خطوط موجود در صحنه ببرید.

۸- از زوایای دید (Perspective) مختلف عکاسی کنید

در هر محلی که عکاسی می‌کنید همواره بهتر است زوایای دید مختلف را در نظر بگیرید. اکثر عکاسان تازه‌کار در حالت ایستاده عکس می‌گیرند، ولی یکی از محاسن گوشی‌های موبایل این است که به دلیل ابعاد و وزن کم می‌توانید آن را در محل‌ها و حالت‌هایی به کار ببرید که دوربین‌های بزرگ‌تر به کار نمی‌آیند.

برای مثال می‌توانید همانند عکس بالا از موقعیتی هم‌سطح با زمین به عکاسی بپردازید. این تکنیک برای خلق زاویه‌ی دیدی منحصربه‌فرد از صحنه مناسب است که مردم از ارتفاع ایستاده هیچ‌گاه قادر به دیدن آن نیستند. همچنین می‌توانید برای رسیدن به یک «نمای چشم پرنده» (Bird’s Eye View) از سوژه، عکاسی از ارتفاع بالا را امتحان کنید.

در مثال پایین عکاس موفق شده با استفاده از زاویه‌ی دید رو به پایین علاوه بر ثبت شادی کودک از بردن بازی گلف، توپی را هم که در داخل حفره قرار  گرفته است نمایش دهد. از هیچ زاویه‌ی دیگری ثبت هم‌زمان این دو موضوع امکان‌پذیر نمی‌شد. یکی از امتیازات عکاسی دیجیتال این است که می‌توانید تعداد بسیار زیادی عکس از نماهای مختلف بگیرید و سپس آن‌هایی را که خوب نشده‌اند به‌سادگی حذف کنید.

۹- مراقب پس‌زمینه‌های گیج‌کننده باشید

اگر پس‌زمینه‌ی عکس شلوغ باشد ممکن است توجه بیننده را از سوژه‌ی موردنظر منحرف کند. درصورتی‌که پس‌زمینه‌ی عکس شامل رنگ‌های متضاد و گیج‌کننده‌ی زیادی بود، بهترین راه‌حل تبدیل کردن عکس به یک عکس سیاه‌وسفید است. با حذف کردن تمام رنگ‌ها حواس‌پرتی ناشی از آن‌ها هم از میان خواهد رفت. در نسخه‌ی اصلی این مثال، تمام اشیای پشت سر مرد بافنده رنگ‌هایی متفاوت داشتند و توجه را به‌کلی از چهره‌ی او که باید نقطه‌ی تمرکز عکس باشد منحرف می‌کردند.

راه‌حل دیگر این است که به‌کلی از پس‌زمینه‌های شلوغ اجتناب کنید. یک روش ساده این است که ارتفاع زاویه‌ی دید خود را کم کرده و از آسمان به‌عنوان پس‌زمینه‌ی عکس بهره بگیرید. همان‌طور که در عکس بالا می‌بینید این روش کمک بسیار زیادی به برجسته شدن سوژه می‌کند. این عکس همچنین مثالی خوب برای استفاده از خطوط راهنما و قانون یک‌سوم است که پیش‌ازاین توضیح داده شدند.

۱۰- چندین عکس بگیرید

اگر چیزی دیدید که توجه شما را جلب کرد با گرفتن یک عکس انتظار رسیدن به بهترین نتیجه را نداشته باشید. شانس رسیدن به عکسی خوب در همان اولین برداشت بسیار اندک است. بهتر است از زوایا و فواصل مختلف عکس بگیرید.

برای رسیدن به تصوری صحیح از بایدها و نبایدها عکس‌های گرفته‌شده‌ی قبلی را بررسی کنید. هرگاه به زاویه دیدی رسیدید که به نظرتان خوب بود چند عکس دیگر در همان وضعیت بگیرید. این کار اطمینان می‌دهد که حتما به عکسی با ترکیب‌بندی خوب و فوکوس صحیح دست خواهید یافت.

خوبی عکاسی دیجیتال این است که می‌توانید تمام عکس‌هایی را که به نتیجه‌ی مناسب نرسیده‌اند حذف کنید… و همیشه تعداد زیادی این عکس‌های اشتباه وجود دارد! همچنین نباید ترسی از گرفتن عکس‌های بد داشته باشید. هیچ‌کس هیچ‌گاه آن‌ها را نخواهد دید.

این چهار عکس تنها عکس‌های قابل‌قبول گرفته‌شده در یک سفر هستند. ما تقریبا ۱۰۰ عکس طی این سفر گرفتیم ولی اکثر آن‌ها به دلیل مشکلات مختلف غیرقابل استفاده بوده‌اند. نکته‌ی مهم این است که هیچ‌گاه کسی ۹۶ عکس دیگر را نخواهد دید!

۱۱- از حالت پانوراما (Panorama) استفاده کنید

گاهی شرایط خاصی پیش می‌آید که استفاده از دوربین استاندارد قادر به ادای حق مطلب در مورد صحنه‌ای که قصد عکاسی از آن را دارید نیست. برای مثال ممکن است بخواهید از یک منظره‌ی گسترده، یک دورنمای شهری یا یک ساختمان عریض عکس بگیرید ولی امکان گنجاندن کل صحنه در یک قاب وجود نداشته باشید. در این شرایط حالت پانوراما به کار می‌آید.

به‌طورمعمول شیوه‌ی کار حالت پانوراما به‌این‌ترتیب است که باید گوشی را در حالت عمودی (Portrait) به سمت گوشه‌ی چپ صحنه‌ای که قصد عکاسی از آن را دارید گرفته و پس از فشردن دکمه‌ی شاتر به‌آرامی به سمت راست صحنه بچرخید. با رسیدن به انتهای صحنه می‌توانید دکمه‌ی شاتر را بار دیگر بزنید تا کار ثبت تصویر متوقف شود. هر چه این حرکت افقی آرام‌تر و یکنواخت‌تر باشد نتیجه‌ی بهتری حاصل خواهد شد.

۱۲- عکس‌های خود را بیش‌ازحد ویرایش نکنید

درنهایت هنگام ویرایش عکس‌ها بهتر است اشتیاق خود را نسبت به استفاده‌ی بیش‌ازحد از اپلیکیشن‌ها یا اعمال کردن افکت‌های قوی کنترل کنید. بسیاری از عکاسان تازه‌کار با این تصور که استفاده از اپلیکیشن‌های ویرایش عکس می‌تواند یک عکس بد را به عکسی خوب بدل کند مرتکب اشتباه می‌شوند. ما در طول سالیان زیاد به‌قدر کافی تلاش خود را در این زمینه کرده‌ایم و از روی تجربه می‌دانیم که این تصور اشتباه است.

پیش از استفاده کردن از هر اپلیکیشنی باید ابتدا روی رسیدن به عکسی شفاف با ترکیب‌بندی قوی تمرکز کنید. اپلیکیشن‌ها می‌توانند برای تقویت یک عکس خوب مفید باشند ولی در مورد عکس‌های بد این‌طور نیست. شایع‌ترین اشتباه استفاده‌ی بیش‌ازحد از افکت HDR (گستره‌ی پویای بالا) است. HDR می‌تواند برای بازگرداندن جزئیات ازدست‌رفته در عکس‌های تاریک مفید باشد ولی استفاده از آن بهتر است با احتیاط صورت بگیرد.

در این مورد از ابزار HDR اپلیکیشن Snapseed در بالاترین مقدار استفاده شده است. سپس پرنده‌ها توسط اپلیکیشن AlienSky و صاعقه توسط اپلیکیشن LensLight اضافه شده‌اند. ولی به دلیل تیرگی بیش‌ازحد عکس اصلی اعمال کردن افکت کامل HDR منجر به ایجاد یک تصویر آشفته‌ی گرینی (پر نویز) با غلظت رنگ بیش‌ازحد شده است. پرنده‌ها و صاعقه هم برای این اضافه شدند تا نشان دهند استفاده کردن از این‌گونه افکت‌ها خارج از زمینه‌ی مناسب ممکن است نامعقول به نظر برسد.

بنابراین عکس‌های موبایلی خود را با خویشتن‌داری ویرایش کنید. تنها افکت‌هایی را به عکس خود بیفزایید که زیبایی طبیعی عکس را بهبود می‌بخشند. هنگام کار کردن با تنظیمات نوردهی و رنگ مراقب پدیدار شدن گرین و اشباع بیش‌ازحد رنگ‌ها باشید. اگر حس کردید در استفاده از یک گزینه افراط شده آن را به عقب برگردانید.

نکته‌هایی که گفته شد می‌توانند در مسیر گرفتن عکس‌هایی بسیار بهتر با گوشی موبایل به شما کمک کنند. البته برخی از این نکات مانند استفاده از خطوط راهنما و قانون یک‌سوم فارغ از این‌که با چه دوربینی عکس بگیرید مفید خواهند بود. مهم‌ترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که به عکاسی ادامه دهید و از آن لذت ببرید!

منبع: iPhone Photography School