۱۰ مستند غمانگیز که اشک شما را درخواهند آورد
بسیاری از فیلمها در ژانرهای مختلف تمام تلاش خود را میکنند تا دل مخاطب خود را با لحظاتی تکان دهنده به لرزه دربیاورند؛ ولی از نظر مستند، ایجاد این حس در مخاطب خیلی راحتتر اتفاق میافتد. یک مستند غمانگیز با افراد واقعی در مکانهای واقعی و اتفاقات واقعی سروکار دارد. غمانگیزترین مستندها حتی میتوانند تغییرات واقعی در جهان ایجاد کنند. مستندها میتوانند حتی تا جایی پیش بروند که باعث ایجاد قوانینی جدید در جامعه بشوند و عدالت را برای گروههای خاص به دست آورند و افراد کمتر شناخته شده را به خاطر مبارزهی آنها برای عدالت، حقیقت و بسیاری از موضوعات مهم مشهور کنند. آنها حتی میتوانند زندگی افراد در دنیای واقعی را تغییر دهند. تعداد زیادی از بهترین مستندهای جهان در کنار غمانگیز بودن، دید ما به جهان را نیز تغییر دادهاند؛ چون وقتی صحبت از داستانهای واقعی میشود، تراژدی بیش از پیش تاثیر خود را میگذارد.
۱۰- زکری عزیز: نامهای به پسر در مورد پدرش (Dear Zachary: A Letter to a Son About His Father)
- سال انتشار: 2008
- کارگردان: کورت کوین
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۵ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 94 از ۱۰۰
در اصل، این مستند جنایی واقعی برای فرزند مردی ساخته شده است که به قتل رسیده است. هدف این مستند این بود که از طریق مصاحبه با دوستان و خانوادهاش اطلاعاتی درباره او به پسر زکری نشان داده شود تا او بداند که پدرش چه نوع مردی بوده است. در این مستند غم انگیز، بارها و بارها بخاطر پیچشهای داستان شوک میشویم. سپس این مستند دلخراش نشان میدهد که چگونه قاتل از طریق سیستم قضایی خانواده قسر در رفته است. این فیلم آنقدر تأثیرگذار بود که الهام بخش «لایحه زکری» در کانادا شد که برای کمک به حمایت از کودکان در اختلافات حضانت قانونی به وجود آمد. امروزه این اثر بهعنوان یکی از بهترین مستندهای تمام دوران شناخته میشود؛ زیرا قربانیان را به جای قاتل در مرکز توجه مخاطب قرار میدهد.
۹- ساکنان زمین (Earthlings)
- سال انتشار: 2005
- کارگردان: شان مونسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۶ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 92 از ۱۰۰
این یکی از آن مستندهایی است که انتخابهای غذایی بسیاری از بینندگان خود را زیر سوال برده است. فیلم درباره شرکتهای صنعتی است که از حیوانات برای تولید محصولات خوراکی استفاده میکنند و با آنها رفتارهای غیرانسانی میشود. بسیاری از مخاطبان معتقدند که مستند غمانگیز «ساکنان زمین» یکی از جامع ترین فیلمها با موضوع حیوان آزاری شرکتهای غذایی است که تاکنون ساخته شده است. حتی برای کسانی که به راحتی اشک نمیریزند، دیدن محتوای این مستند به شدت آزاردهنده است. مانند بسیاری از فیلمهای دفاع حقوق حیوانات، این مستند نیز به دلیل شوکه کننده بودن، مخاطبان بسیاری را پس زده است. تماشاگران اثر بعد از تماشای آن یا اصرار دارند که این فیلم را حتما ببینید یا از به کلی از آن متنفر میشوند.
۸- ماهی سیاه (Black Fish)
- سال انتشار: 2013
- کارگردان: گابریلا کاپرتویت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 99 از ۱۰۰
«ماهی سیاه» مستندی بود که تصور بسیاری از مردم درباره مکانهای سرگرمی که با حیوانات نمایش اجرا میکنند را تغییر داد. از زمان پخش فیلم، بازدید از پارکهای آبی به شدت کاهش یافته است. از بین مستندهای حیوانات، این یکی از مشهورترین مستندها است. این فیلم در مورد نهنگ اسیر و اورکاهایی است که در یک پارک آبی زندگی میکنند. این فیلم به طور مشخص بر داستان یک نهنگ که سه نفر را در پارک به قتل رسانده، تمرکز دارد. این فیلم شواهد زیادی از آزار حیوانات ارائه کرد که منجر به حملات جدی مردم به صاحبهای پارک آبی شد.
۷- نگهبان برادر (Brother’s Keeper)
- سال انتشار: 1992
- کارگردان: جو برلینگر و بروس سینوفسکی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۵ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 100 از ۱۰۰
مستندهای جنایی واقعی معمولا جنبههای احساسی ندارند؛ اما «نگهبان برادر» در اوایل دهه ۹۰ میلادی موفق به جریحهدار کردن احساس مخاطبان زیادی شد. این فیلم داستان واقعی چهار برادر را روایت میکند که در یک روستا زندگی میکنند؛ اما یکی از آنها به قتل میرسد و دیگری به جرم قتل دستگیر میشود. این فیلم علاوه بر تمرکز بر رابطه این چهار برادر، تضاد فاحش بین زندگی روستایی و زندگی شهری را نیز نشان میدهد. به دلیل محاکمهی برادر، رسانههای شهر به طور ناگهانی به شهر روستایی آمدند و اوضاع را نابسامان کردهاند. هر یک از برادران احساسات و عقاید متفاوتی دارند. این مستند غمانگیز باعث میشود بیننده احساس کند که خودش در حین اتفاقات حضور داشته است.
۶- قلدر (Bully)
- سال انتشار: 2011
- کارگردان: لی هرش
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۳ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 69 از ۱۰۰
این فیلم درباره پنج دانش آموز است که در مدرسه خود مورد آزار و اذیت قلدرها قرار میگیرند. هر دانش آموز از ایالتهای مختلف آمریکا از جمله جورجیا، آیووا، تگزاس، میسیسیپی و اوکلاهاما است. این فیلم همچنین به بررسی خودکشی دو دانش آموزی میپردازد که بخاطر آزار قلدرها به زندگی خود پایان دادهاند. این مستند غمانگیز با هدف ترویج مبارزه با قلدری ساخته شده است. با این حال، برای مخاطبی در هر سنی تأثیرگذار است. بزرگترین انتقاد مخاطبان از مستند این است که فیلم بیشتر مشکل را نشان می دهد و راه حل درستی ارائه نمیکند ولی باز این مستند سوالهای مهمی را در این باره مطرح کرد.
۵- عمل کشتن (The Act of Killing)
- سال انتشار: 2012
- کارگردان: جاشوآ اوپنهایمر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۲ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 96 از ۱۰۰
این مستند غمانگیز اثری کاملاً منحصربهفرد است؛ زیرا اعضای سابق جوخههای مرگ اندونزی را مییابد و آنها را وادار میکند تا قتلهایشان را بازسازی کنند. با اینحال، فیلم یک شوک غیرمنتظره را در طول این بازسازیها روایت میکند. به دلیل اجرا کردن دوباره قتلها، آنها اتفاقات زیادی را به یاد میآورند که از ۴۰ سال پیش آنها را فراموش کردهاند و مستند تبدیل به یک سفر پر فراز و نشیب احساسی و غمانگیز میشود. این مستند بدون شک یکی از بهترین مستندهای قرن ۲۱ است که بحثهای زیادی را در اندونزی برانگیخت و یک اثر آموزشی در مورد تاریخ این کشور است که ارزش تماشا را، از هر ملیتی که باشید دارد.
۴- چگونه در اورگان بمیریم (How to Die In Oregon)
- سال انتشار: 2011
- کارگردان: پیتر ریچاردسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۲ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 100 از ۱۰۰
تعداد زیادی مستند وجود دارد که مبحث کمکهای پزشکی در هنگام مرگ را پوشش میدهد. مستند «چگونه در اورگان بمیریم» در عین احساسی بودن، آموزشی هم هست. از طریق آن، مخاطبان میتوانند یاد بگیرند که اورگان اولین ایالتی بود که اینکه یک بیمار لاعلاج برای پایان زندگی خود درخواست مرگ به صورت پزشکی کند را قانونی کرد. بسیاری از کشورها، هرگونه درخواست مرگ توسط بیماران را به عنوان خودکشی میپنداشتند؛ ولی بیماران لاعلاج در این مستند به دنبال پایان زجر خود هستند و تماشای داستان زندگی آنها بسیار تکاندهنده است. ما پروسهی کشته شدن خودخواسته این بیماران را از دید خود آنها، پزشکان و خانوادهشان در این مستند غمانگیز ولی مهم میبینیم.
۳- زمستان در آتش: مبارزه اوکراین برای آزادی (Winter On Fire: Ukraine’s Fight For Freedom)
- سال انتشار: 2015
- کارگردان: ایوگین آفینوسکی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۳ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 89 از ۱۰۰
این فیلم اوکراین را در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ مستند میکند؛ دورانی که دانشجویان شورشهایی به پا کردند و از رئیس جمهور ویکتور اف. یانوکوویچ خواستند استعفا دهد. بسیاری این مستند را حتی برای کسانی که با سیاست پشت آن مخالفند، اثری مهم خواندهاند. بزرگترین انتقاد به مستند این است که یک طرفه است؛ اما فیلم در نهایت اثری ضدخشونت است که حرفهای مهمی در این مورد بیان میکند. به دلیل لحظات وحشتناک آن که حاکی از درد و رنج افراد واقعی است، نمیتوان در حین تماشای این مستند غمانگیز اشک نریخت.
۲- کودکان رها شده بلغارستان (Bulgaria’s Abandoned Children)
- سال انتشار: 2007
- کارگردان: کیت بلیوت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 81 از ۱۰۰
محوریت این مستند، داستان کودکان یتیم در بلغارستان و کمبود منابع برای درمانهای پزشکی و سایر ملزومات در موسسات آنها است. بسیاری از کودکان معلول و قربانی آزار و اذیت هستند. این فیلم در بلغارستان فیلمبرداری شد و باعث شد بسیاری از مردم پول جمع کنند و برای کمک به کودکان به خیریهها پرداخت کنند. در واقع به دلیل فشار اتحادیه اروپا بخاطر این مستند، موسسهای که این کودکان را با اذیت و آزار نگهداری میکرد در سال ۲۰۰۹ تعطیل شد.
۱- خدا میداند کجا هستم (God knows where I am)
- سال انتشار: 2016
- کارگردان: تاد وایدر و جد وایدر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۳ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: 85 از ۱۰۰
این مستند دلخراش و غمانگیز، داستان یک زن بی خانمان را از طریق یادداشتهای روزانهاش روایت میکند. نام این زن لیندا بیشاپ است و جسد او در یک خانه مزرعهای متروکه به همراه دفترچه خاطراتش پیدا شد. نوشتههای او از مبارزهاش با گرسنگی، عقایدش نسبت به خدا و وضعیت سلامت روانی او میگوید. داستان این زن در این مستند غمانگیز به تنهایی اشک مخاطبان خود را سرازیر میکند. این مستند همچنین نشان میدهد که چگونه سیستمهای مختلفی که برای محافظت از بیخانمانها طراحی شدهاند، در نهایت شکست خوردهاند و بخاطر همین موضوع ارزش بیشتری نیز پیدا کرده است.
منبع: screenrant