۱۰ فیلم و انیمیشن مهم درباره‌ی حفاظت از محیط زیست

بدون شک گرمایش زمین ترسناک‌ترین و نگران کننده‌ترین بحرانی است که بشر در حال حاضر با آن مواجه است و زندگی همه‌ی افراد روی این کره‌ی خاکی احتمالا تحت تاثیر تغییرات تدریجی آب و هوا قرار می‌گیرد. در تلاش برای تغییر جهانی، نمادهای معاصر مانند گرتا تونبرگ، دیوید آتنبرو و حتی هنرپیشه‌هایی مانند واکین فینیکس بیان کرده‌اند که چگونه مردم می‌توانند نگرش‌های روزمره‌ی خود را نسبت به دنیای اطراف خود تغییر دهند و هر یک از آن‌ها از فیلم محیط زیستی و تلویزیون برای متقاعد کردن کل جمعیت جهان استفاده کرده‌اند.

• ۱۵ فیلم که شما را عاشق طبیعت می‌کنند

اطلاع‌رسانی به بیننده درباره‌ی حادثه‌ای که قبلا گزارش نشده است یا الهام بخشیدن به آن‌ها برای ایجاد تغییر در زندگی واقعی، می‌تواند ابزاری کلیدی در تغییر ذهنیت یک فرد باشد، اما داستان‌های تخیلی نیز می‌توانند ابزاری کلیدی در تغییر طرز فکر افراد باشند. در این مطلب و در تلاش برای اطلاع رسانی، ترغیب و تشویق به تغییرات فردی، به فهرست ده فیلم مهم درباره‌ی حفاظت از محیط زیست رسیدیم، که شامل آثاری از فیلمسازانی چون استیون سودربرگ، ورنر هرتسوگ و هایائو میازاکی است.

۱۰. فیلم محیط زیستی ارین براکویچ (Erin Brockovich)

• کارگردان: استیون سودربرگ
• بازیگران: جولیا رابرتز، پیتر کایوتی، آرون اکهارت
• محصول: ۲۰۰۰
• امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰

درام استیون سودربرگ که یک فیلم کلاسیک از دهه‌ی اول ۲۰۰۰ است، یک مادر مجرد بیکار را دنبال می‌کند که دستیار حقوقی می‌شود و به تنهایی یک شرکت برق را در کالیفرنیا سرنگون می‌کند. جولیا رابرتز بازی فوق‌العاده‌ای در این فیلم، با فیلمنامه‌ی سوزانا گرانت به نمایش می‌گذارد که نشان می‌دهد هرکسی می‌تواند در برابر تخلفات صنعتی ایستادگی کرده و تفاوت ایجاد کند. او برای نقش‌آفرینی بی‌نظیرش برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر زن شد.

متاسفانه «ارین براکویچ» با حضور ستارگانی چون آلبرت فینی و آرون اکهارت اغلب در بین فیلم‌های محیط زیستی عالی فراموش می‌شود.

۹. فیلم محیط زیستی جهان کوچک (Microcosmos)

• کارگردان: کلاود نوریدزنی، ماری پرنو
• بازیگران: ژاکس پرین، کریستین اسکات توماس، هلمت باب
• محصول: ۱۹۹۶
• امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰

مستندهای غیر روایی می‌توانند ژانر مناسبی برای جایگاه زیباترین فیلم‌های محیط زیستی باشند که فیلم فرانسوی «جهان کوچک» ساخته‌ی کلاود نوریزنی و ماری پرنو نمونه‌ی بی‌نقصی از آن است. این مستند با محوریت بخشی از حومه‌ی روستایی، نشان می‌دهد که چه زندگی شگفت‌انگیزی در چمن‌زارها و برکه‌های باغ‌های پشتی خانه‌های هر کدام از ما می‌تواند وجود داشته باشد.

«جهان کوچک» به بیننده کمک می‌کند تا شگفتی‌های زندگی و اهمیت تک‌تک اکوسیستم‌ها را در ساده‌ترین شکل آن درک کند، حتی اگر ظاهرا «بی‌معنا» به نظر برسند.

۸. انیمه‌ی پوم پوکو (Pom Poko)

• کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
• صداپیشه‌ها: کوکونتی شینچو، ماکوتو نانامورا، یوریکو ایشیدا
• محصول: ۱۹۹۴
• امتیاز متاکریتیک: ۷۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

استودیو جیبلی به خاطر توجه به مسائل جهانی در مقیاس بزرگ در قالب انیمیشن‌های کودکانه شهرت دارد. فیلم «پوم پوکو» محصول ۱۹۹۴ داستان تهدید محیط زیست توسط شهرنشینی مداوم را روایت می‌کند. فیلم ایسائو تاکاهاتا که داستان جذاب جامعه‌ای از سگ‌های راکونی تغییر شکل یافته را روایت می‌کند که در تلاش برای محافظت از جنگل خود در برابر نفوذ انسان هستند، به همان اندازه که بسیار سرگرم‌کننده است، به شدت مهم و قابل توجه است.

با دوبله‌ی بازیگرانی چون جاناتان تیلور توماس، کلنسی براون و جی کی سیمونز، هر یک از شخصیت‌ها به زیبایی در این داستان دلخراش درباره‌ی فقدان و پذیرش، باورپذیر می‌شوند.

۷. مستند تعقیب یخ (Chasing Ice)

• کارگردان: جف اورلوفسکی
• بازیگران: جف اورلوسکی، آدام لوینر، سرور جاناتانسون
• محصول: ۲۰۱۲
• امتیاز متاکریتیک: ۷۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

یکی از گویاترین راه‌هایی که می‌توانیم شاهد تاثیر تغییرات آب و هوایی باشیم، زمانی است که به تغییر یخچال‌های طبیعی قطب شمال که روز به روز از اندازه‌ی آن‌ها کاسته می‌شود نگاه کنیم. این چیزی است که در مستند «تعقیب یخ»، به دنبال عکاس نشنال جئوگرافیک، جیمز بالوگ در سراسر قطب شمال، و در حالی که او فیلم‌های بی‌سابقه‌ای از ذوب یخچال‌های قطب شمال می‌گیرد، بررسی می‌شود.

به دنبال این مستند نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار به کارگردانی جف اورلوفسکی در سال ۲۰۱۳، فیلم به همان اندازه مهم «تعقیب مرجان» (Chasing Coral) در سال ۲۰۱۷ ساخته شد.

۶. فیلم محیط زیستی یک حقیقت ناراحت کننده (An Inconvenient Truth)

• کارگردان: دیویس گوگنهایم
• بازیگران: ال گور، بیلی وست، چارلز برلینگ
• محصول: ۲۰۰۶
• امتیاز متاکریتیک: ۷۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰

شاید مشهورترین مستند در رابطه با تغییرات آب و هوایی، «یک حقیقت ناخوشایند» اثر دیویس گوگنهایم باشد، تحلیلی هوشیار کننده از وضعیت آب و هوا در سال ۲۰۰۶. با آن که آمار فیلم ممکن است پس از گذشت یک دهه از اکران آن کمی قدیمی باشد، این موضوع نباید شما را از تماشای فیلم منصرف کند. این مستند با حضور ال گور، معاون رئیس جمهور سابق ایالات متحده، استدلال‌های قانع کننده‌ای ارائه می‌دهد.

• ۱۰ مستند برتر دیوید اتنبرو، شوالیه‌ی بی‌رقیب حیات وحش

«یک حقیقت ناراحت کننده» یک دنباله‌ی دیگر به نام «حقیقت تا قدرت» (Truth to Power) دارد که در سال ۲۰۱۷ ساخته شد. با اینکه این مستند نتوانست موفقیت فیلم اصلی را به دست آورد، اما همچنان یک مستند قوی و قابل استناد درباره‌ی تغییرات آب و هوایی است.

۵. فیلم محیط زیستی کارخانه‌ی غذا (Food, Inc.)

• کارگردان: رابرت کانر
• بازیگران: ریچارد لاب، مایکل پولن، جوئل سلاتین
• محصول: ۲۰۰۹
• امتیاز متاکریتیک: ۸۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰

بسیاری از مستندهای مرتبط با غذا در طول سال‌ها سعی کرده‌اند نگرش انسان را نسبت به مصرف تغییر دهند، و «کارخانه‌ی غذا» و «سایز فوق‌العاده‌ی من» (Super Size Me) معروف‌ترین و بهترین استدلال‌ها را برای تغییرات جهانی ارائه کرده‌اند. این مستند محصول سال ۲۰۰۸ و به کارگردانی رابرت کانر، بر روی مشکلات صنعت غذایی تحت کنترل شرکت‌های آمریکایی متمرکز است و برخی از حقایق وحشتناک خانگی و رسوایی‌های تکان‌دهنده را در سراسر این راه آشکار می‌کند.

این فیلم همچنین نقطه‌ی شروع فوق‌العاده‌ای برای بررسی طیف وسیعی از مستندهای غذایی است، مانند «راز پایداری» (Cowspiracy)، «سیر» (Fed Up) و «سلامتی چیست» (What the Health) که هر کدام به نوبه‌ی خود ارزش دیدن دارند.

۴. انیمیشن وال ای (WALL·E)

• کارگردان: اندرو استنتون
• صداپیشه‌ها: بن برت، الیزا نایت، سیگورنی ویور
• محصول: ۲۰۰۸
• امتیاز متاکریتیک: ۹۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰

درست مانند استودیو جیبلی، پیکسار برای ساختن فیلم‌هایی هم برای کودکان و هم بزرگسالان، با داستان‌های متقاعدکننده‌اش که اغلب به کودکی، والدین، پویایی خانوادگی و در مورد «وال ای» حتی فرهنگ مصرف‌گرایانه می‌پردازد، شهرت دارد. در یکی از جاه‌طلبانه‌ترین فیلم‌های این استودیو، این فیلم یک ربات صامت و زنگ‌زده با دوربین دوچشمی را نشان می‌دهد که برای نجات بشریت به فضا سفر می‌کند.

ربات با نگه داشتن یک گیاه زنده و شاداب به عنوان کلید آینده‌ی بشریت، به یک کشتی تفریحی کیهانی سفر می‌کند که یکی از آخرین مخازن باقی مانده از زندگی انسان را در دست دارد، جایی که مصرف‌گرایی بشریت را به پهپادهای نادان و بی‌تفاوت تبدیل کرده است. این یک فیلم واقعا شگفت‌انگیز است.

۳. مستند ملاقات‌هایی در آخر دنیا (Encounters at the End of the World)

• کارگردان: ورنر هرتسوگ
• بازیگران: ورنر هرتسوگ، استفان پاشو، داگ مک‌گیل
• محصول: ۲۰۰۸
• امتیاز متاکریتیک: ۸۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

تصور اینکه تصاویر قطب جنوبی که ورنر هرتسوگ ضبط می‌کند حتی بخشی از همان دنیایی باشد که ما در آن زندگی می‌کنیم، سخت است. مستند هرتسوگ در مورد زندگی در یکی از خشن‌ترین آب و هواهای جهان که در چنین چشم‌اندازی الهام‌بخش گرفته شده است واقعا جذاب است. در سفر به بخش دورافتاده‌ی قطب جنوب، فیلمساز و تیم مستندش با افرادی ملاقات می‌کنند که با شرایط آب و هوایی وحشیانه‌ی این قاره کنار می‌آیند و همچنین از مناظر و حیات وحشی که به آرامی با تغییر آب و هوا در حال دگرگونی هستند تصاویر شگفت‌انگیزی ثبت می‌کنند.

هرتسوگ با کاوش در بالا و پایین ورقه‌های ضخیم یخی که این بخش از کره‌ی زمین را تشکیل می‌دهد، سرزمینی را که قبلا دیده و تجربه نشده بود، ثبت می‌کند. این یکی از بسیار مستندهای چشمگیر طبیعت ساخته شده توسط هرتسوگ است.

۲. انیمه‌ی نائوشیکا از دره‌ی باد (Nausicaa of the Valley of the Wind)

• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشه‌ها: شیا لابوف، پاتریک استوارت، آلیسون لومن
• محصول: ۱۹۸۴
• امتیاز متاکریتیک: ۸۶ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰

اولین و بهترین فیلم بلند استودیو جیبلی «نائوشیکا از دره‌ی باد» است، فیلمی که نه تنها خلاقانه‌ترین یا پرمضمون‌ترین فیلم کمپانی سازنده است، بلکه فیلمی است که هر یک از عناصرش را به بهترین شکل به هم نزدیک می‌کند تا یک کلیت واقعا جذاب ایجاد کند. «نائوشیکا» به شکل خارق‌العاده‌ای یک داستان افسانه‌ای، رنگارنگ و سرگرم‌کننده است که از کاریکاتورهای عجیب و کهن الگوهای داستانی متعارف خط می‌گیرد.

«نائوشیکا از دره‌ی باد» که یک پیش‌نیاز برای «شاهزاده مونونوکه» (Princess Mononoke) در نظر گرفته می‌شود، اولین نشانه‌ی موفقیت‌های آتی استودیو جیبلی و در کل انیمیشن ژاپنی بود. در واقع «نائوشیکا از دره‌ی باد» ادغام داستان انیمیشنی بسیار سرگرم کننده و هیجان‌انگیز با زیرمتن قابل توجه محیط زیستی است.

۱. مستند سمساره (Samsara)

• کارگردان: ران فریک
• بازیگران: –
• محصول: ۲۰۱۲
• امتیاز متاکریتیک: ۶۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰

چیزی در مورد فیلمبرداری و نحوه‌ی روایت ران فریک در مستندها و فیلم‌هایش وجود دارد که به نظر می‌رسد به قلب شرایط انسانی دسترسی دارد و آن را با ریتم مختص خودش می‌نوازد تا به اثری باورپذیر و قابل درک برای همگان تبدیل کند. او این را بارها و بارها ثابت کرده است، از مستند هیجان انگیز «کویانیس کاتسی» (Koyaanisqatsi) در سال ۱۹۸۲ تا «باراکا» (Baraka) محصول ۱۹۹۲، و در نهایت شاهکار «سمساره» در سال ۲۰۱۱.

• ۱۰ مستند تماشایی درباره‌ی کشاورزی و صنعت غذا

مستند شاعرانه و غیر روایی «سمساره» پروژه‌ای است که طی پنج سال در ۲۵ کشور از پنج قاره فیلمبرداری شده است و شگفتی‌های طبیعی جهان را، قبل از اینکه آن را با تاثیر صنعتی بشریت در تضاد قرار دهد با زیبایی خیره کننده‌ای به تصویر می‌کشد. فیلم فریک که بدون تحمیل انتقاد آشکار، تماشاگر را مجبور می‌کند تا موقعیت خود را در میان فعالیت‌های مکانیکی دنیای مدرن پیدا کند، یک شاهکار بی‌بدیل است.

منبع: far out magazine