۱۰ عادت کودکان بسیار حساس
کودکان بسیار حساس واکنش‌های بسیار عمیق‌تری نسبت به تجربیات‌شان در مقایسه با کودکان دیگر دارند. این کودکان بسیار عجیب و شگفت‌انگیز تمایل دارند خشن، حساس، سمج و احساساتی باشند. همچنین بسیار زیرک، متفکر و همدل بوده و به دلیل شور و هیجانی که دارند در معرض داشتن چالش‌های بیشتر در مطابقت انتظارهای زندگی و محدودیت‌ها قرار دارند. در این مطلب ۱۰ عادت کودکان بسیار حساس را بررسی کرده‌ایم.
۱. احساسات بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند
آن‌ها به این صورت هستند که احساسات و تجربه‌های خود را عمیق‌تر از سایر کودکان ثبت می‌کنند. پدرومادرها اغلب کودکان بسیار حساس خود را سرخوش و پرشور یا خشمگین و عصبانی بدون هیچ حد میانه‌ای توصیف می‌کنند.
۲. واکنش‌های شدیدتری به ورودی‌های حسی دارند
این کودکان از نظر احساسی به این صورت هستند که در برابر ورودی‌های حسی بسیار حساس‌تر هستند. علاوه بر این منظره‌ها، صداها، مزه‌ها، بوها و طعم غذا را بسیار شدیدتر حس می‌کنند. ممکن است غذاهایی که بو و مزه‌ی شدیدی دارند را رد کنند و وقتی شلوار مورد نظرشان در دسترس نباشد خیلی عصبانی شوند. این دسته از کودکان زیر فشار احساسات بسیار زیادی هستند که واکنش احساساتشان را تشدید کرده و نمی‌توانند به صورت موثری آن‌ها را مدیریت کنند.
۳. بیشتر در معرض پریشانی و بحران هستند
این کودکان به دلیل حساسیت بالایشان، خیلی سریع دچار استرس می‌شوند. آن‌ها تحت تاثیر احساسات شدید و واکنش‌های بسیار بزرگشان نسبت به ورودی‌های حسی قرار می‌گیرند که به صورت طبیعی منجر به پریشانی‌های پی در پی و شدید می‌شود.
۴. به شدت با همه چیز و همه کس هماهنگ هستند
در حقیقت این کودکان پردازنده هستند و ذهنشان هرگز خاموش نمی‌شود. آن‌ها تمرکز بسیار زیادی روی تحلیل همه چیز دارند. اینگونه به نظر می‌رسد که این کودکان فیلتر درونی ندارند و همین موضوع آن‌ها را به شدت متفکر و دلسوز می‌سازد. اما این مساله همچنین به این معنا است که از آنجایی که بیش از توان مدیریتشان دریافت و جذب می‌کنند به سادگی هم می‌توانند آشفته و مضطرب شوند.
۵. نیاز شدیدی به کنترل دارند و می‌توانند سخت و بدون انعطاف باشند
این کودکان برای تلاش به منظور در دست گرفتن کنترل دنیایی که ممکن است طاقت فرسا باشد، ایده‌ها و انتظارهای ثابتی درباره‌ی اینکه هر چیزی باید چگونه باشد تا زندگی روزانه بیشتر قابل مدیریت کردن شود دارند. تعیین کردن مسائلی مانند اینکه افراد کجا بنشینند، موهایشان را چگونه درست کنند، صبحانه‌ی آن‌ها در چه ظرفی ریخته شود، چه لباس‌هایی می‌پوشند یا نمی‌پوشند یا اینکه در ظرف غذایشان مرغ چقدر باید به هویج نزدیک باشد که خواسته‌های غیرمنطقی‌ای به نظر می‌رسند، همه مکانیسم‌های کودکان بسیار حساس برای کنترل محیطی است که در غیر اینصورت غیر قابل کنترل به نظر می‌رسد. هرچقدر که این کودکان از درون احساس عدم کنترل بیشتری داشته باشند، در دنیای بیرون تلاش بیشتری برای کنترل کردن خواهند داشت.
۶. در موقعیت‌های جدید بسیار ترسو و محتاط هستند
زمانی که این کودکان وارد موقعیت جدید مانند کلاس، مهمانی تولد یا کلاس ورزشی می‌شوند متعجب می‌شوند و از خود می‌پرسند: این جا کجا است؟ چه اتفاقی قرار است اینجا بیفتد؟ این افراد چه کسانی هسند؟ من چه انتظاری از اینجا می‌توانم داشته باشم؟ آیا آن‌ها مرا دوست خواهند داشت؟ آیا اینجا برای من امن خواهد بود؟ آیا در مورادی که از من انتظار می‌رود عملکرد خوبی خواهم داشت؟
این تحلیل‌های مداوم از محیط باعث بینش بسیار زیاد کودکان می‌شود و همچنین می‌تواند خسته‌کننده باشد و آن‌ها را در معرض اضطراب به ویژه در موقعیت‌های جدید قرار دهد. برای کنار آمدن با این مساله آن‌ها در منطقه‌ی امن خود باقی می‌مانند، به این معنا که اغلب در برابر هر چیز جدیدی مقاومت می‌کنند. کودکان بسیار حساس به سختی از پدرومادر خود جدا می‌شوند و زمان آغاز مدرسه یا پیش‌دبستانی به زمان بیشتری برای سازگاری نیاز دارند. ممکن است این کودکان از رفتن به فوتبال یا شنا اجتناب کنند حتی زمانی که این فعالیت‌ها را دوست داشته باشند.
۷. تحمل کمتری برای ناامیدی و ناکامی دارند
این کودکان اغلب در مواجهه با یک کار چالش‌برانگیز استرس بیشتری متحمل شده و به سادگی تسلیم و متوقف می‌شوند. یکی از ناراحتی‌های طبیعی که همه‌ی ما تجربه می‌کنیم و برای کودکان بسیار حساس غیر قابل تحمل است زمانی است که در حال انجام کاری هستیم اما هنوز روی آن مسلط نشده‌ایم.
۸. مستعد کمال‌گرایی هستند و باخت برایشان خیلی دشوار است
این کودکان تمایل دارند کمال‌گرا باشند. زمانی که آن‌ها نمی‌توانند همان چیزی که ذهنشان می‌گوید را انجام دهند، احساس از دست دادن کنترلی خواهند داشت که بسیار ناخوشایند بوده و تحمل آن دشوار است. علاوه بر این این کودکان به سادگی دچار احساس شرم می‌شوند به همین دلیل است که از دست دادن و باخت برایشان تا این اندازه دشوار است.
۹. تصحیح شدن برای کودکان بسیار حساس خیلی دشوار است
حتی دستورالعمل‌های ملایم و لطیف را هم به عنوان ادعاهای شخصی قلمداد می‌کنند نه به عنوان راهنمای مفیدی که به آن‌ها پیشنهاد می‌شود. خجالت و شرم آن‌ها ممکن است منجر به خنده، منحرف کردن نگاه، خشمگین شدن و فرار شود. همه‌ی این‌ها مکانیسم‌های مقابله‌ای هستند که محافظت ایجاد کرده و باعث رهایی از سیل احساسات دشوار می‌شوند.
۱۰. کودکان بسیار حساس بیشتر خودآگاه هستند و به سادگی تحقیر می‌شوند
این کودکان تمایل دارند بیشتر درگیر این مساله باشند که دیگران چه دیدی نسبت به آن‌ها دارند. هنگامی که توجه به سمت آن‌ها جلب شود احساس ناخوشایندی خواهند داشت حتی زمانی که پدرومادر یا افراد دیگر از آن‌ها تعریف و تمجید کنند. این دسته از کودکان نسبت به بررسی و ارزیابی شدن حساس هستند و به همین دلیل هم نسبت به تعریف و تمجید احساس ناخوشایندی دارند. از نظر آن‌ها این بدان معنا است که در حال ارزیابی شدن هستند.
کودکان بسیار حساس مسائل را شخصی قلمداد می‌کنند. آن‌ها همچنین تمایل به تفسیر نادرست کارهای دیگران هم دارند و تجربه‌های خودشان را با داشتن ذهنیت قربانی فیلتر می‌کنند و گویی آماده‌ی نشان دادن واکنش هستند. این موضوع تعامل با همسالان و خواهر و برادرهایشان را با چالش مواجه می‌سازد. البته همه‌ی کودکان بسیار حساس همه‌ی این ویژگی‌ها و عادت‌ها را ندارند و بسیاری از کودکانی که بسیار حساس نیستند هم در درجه‌های مختلف با این چالش‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. این کودکان به دلیل حساسیت بالا بیشتر در معرض ابتلا به اضطراب و سایر چالش‌های سلامت ذهن قرار دارند. در صورتی که رفتارهای کودکتان در توانایی او در برقراری ارتباط سالم با دیگران یا عملکرد موثر در خانه و مدرسه تاثیر گذاشته است، باید به دنبال کمک گرفتن از افراد کارشناس و متخصص باشید.
منبع: Psychology Today
