۱۰ مستند دیدنی درباره ساخت فیلم‌ها که از خود فیلم‌ها جذاب‌تر شدند
گاهی وقت‌ها جالب‌ترین اتفاقات مربوط به سینما، روند فیلمسازی و رخ‌دادهای پشت صحنه‌ی فیلم است. در این مطلب ۱۰ مستند دیدنی درباره‌ی فیلمسازی فهرست شده‌اند که هرکدام اتفاقات، حواشی و پشت صحنه‌های ساخت یک فیلم بخصوص را نشان می‌دهند.
فیلم‌های زیادی از ژانرهای متنوع وجود دارند که مخاطبان با آن‌ها به راحتی انس می‌گیرند، اما ارتباط مردم با ژانر مستند همچنان به روش‌های جذابی در حال تکامل است. مستندها زمان زیادی را به عنوان یک سبک خاص سینمایی سپری کرده‌اند، اما به لطف رواج سرویس‌های استریم و سایر رسانه‌های مدرن، اکنون مستندهای اورجینال بیش از هر زمان دیگری در دسترس قرار دارند.
مستندها می‌توانند موضوعات بسیار متنوعی را شامل شوند، اما گاهی اوقات جالب‌ترین مطالب به طور خاص به هنر سینما، فیلمسازی و پشت صحنه‌ها مربوط می‌شود که تولید یک یا چند فیلم را زیر ذره‌بین می‌گیرند.
مستندهایی با تمرکز مستقیم بر سینما همچنین می‌توانند بینش روشنگرانه‌ای در مورد برخی از مجهول‌ترین کارگردانان و استعدادهای این صنعت پر مخاطب ارائه دهند. حتی مواردی وجود دارد که مستندهای فیلم‌محور بیشتر از فیلم‌هایی که برای تجزیه و تحلیل طراحی شده‌اند، مورد توجه قرار می‌گیرند.
۱۰. مستند «قلب‌های تاریکی» (Hearts Of Darkness) نشان می‌دهد که ساخت یک فیلم به تنهایی می‌تواند مانند تجربه‌ی حضور در جنگ باشد
«اکنون آخرالزمان» (Apocalypse, Now) یک قطعه‌ی سینمایی کلاسیک و یکی از فیلم‌های مهم فرانسیس فورد کاپولا و قطعا پر چالش‌ترین ساخته‌ی او است. «قلب‌های تاریکی» ماهیت ویرانگر نگرش کمال‌گرایانه‌ی کاپولا را شرح می‌دهد و به اینکه چگونه این کارگردان فیلم را به طور کامل با بودجه‌ی خود می‌سازد و زمان‌بندی فیلم‌برداری آن را طولانی می‌کند، نگاهی می‌اندازد.
این مستند یک نگاه صادقانه و سرسختانه به کاپولا آن هم در حالی است که در اوج ساخت فیلمی پر زحمت قرار دارد و این موضوع را باورنکردنی‌تر می‌کند که «اکنون آخرالزمان» در واقع یک فیلم خوب است و نه فقط یک قصیده‌ی درهم و برهم درباره‌ی غرور.
۹. مستند «تلماسه‌ی خودوروفسکی» (Jodorowsky’s Dune) نگاهی زیبا به فرایند ساخت فیلم دارد
نحوه‌ی ارائه، بخش مهمی در یک مستند است، با وجود اینکه فیلم «تلماسه‌ی جودوروفسکی» رویکردی بسیار ساده دارد، اما همچنان یک فیلم روشنگر است، آن هم فقط به دلیل جاه‌طلبی فراوان در چشم‌انداز نمایش داده شده. جودوروفسکی فیلمساز خارق‌العاده‌ای است، اما تنها چند فیلم ساخته است.
این مستند به جزئیات برنامه‌های گسترده و باشکوه او برای زنده کردن «تلماسه» فرانک هربرت قبل از اقتباس سینمایی دیوید لینچ می‌پردازد. این مستند مملو از افراد پرشور و هنر تولید خیره کننده است که عادلانه رویای جسورانه‌ی جودوروفسکی را به تصویر می‌کشد.
۸. مستند «گمشده در مانچا» (Lost in La Mancha) تری گیلیام را به دن کیشوت فیلم خودش تبدیل می‌کند
تری گیلیام یکی از جذاب‌ترین فیلم‌سازان این نسل است و حتی فیلم‌های ناموفقش باز هم تصاویری به یاد ماندنی و ایده‌های جسورانه به نمایش می‌گذارند. مانند پروژه‌ی پر شور گیلیام به نام «مردی که دن کیشوت را کشت» (The Man Who Killed Don Quixote).
«گمشده در مانچا» ادای احترامی درخشان به خلاقیت و فداکاری هنر گیلیام است که به زیبایی کارگردانی عجیب و غریب او را به عنوان شخصیت دن کیشوتی خودش کنار هم قرار می‌دهد. زیباتر از آن این است که این مستند یک دنباله به نام «او خواب غول‌ها را می‌بیند» (He Dreams of Giants) هم دارد، که تلاش فراوان گیلیام برای ساخت فیلمش را نشان می‌دهد.
۷. مستند «با چنگ و دندان» (Full Tilt Boogie) روند خلاقیت‌های رودریگز و تارانتینو را بررسی می‌کند
رابرت رودریگز و کوئنتین تارانتینو دو فیلمساز آگاه و شایسته به شمار می‌روند که سبک الهام‌بخش خود را در اولین فیلم‌هایشان به کار می‌برند. در فیلم «از گرگ و میش تا سحر» (From Dusk ‘Till Dawn) این دو برای به تصویر کشیدن یک اثر جنایی غیر متعارف و ترکیبی ترسناک با خون آشام‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند.
مستند «با چنگ و دندان» در هر مرحله مسیر رودریگز و تارانتینو را دنبال می‌کند در حالی که تمام مراحل تولید فیلم با دقت در دوربین ثبت می‌شود. انرژی فراوان تمام کسانی که با آن‌ها مصاحبه می‌شود بسیار جالب است و مستند به اختلاف‌هایی می‌پردازد که در طول تولید به وجود می‌آیند و تنها جنبه‌ی پر زرق و برق تولید فیلم را به تصویر نمی‌کشند.
۶. مستند «قلمرو رویاها و دیوانگی» (The Kingdom Of Dreams & Madness) هایائو میازاکی را رمزگشایی می‌کند
انیمیشن در دهه‌ی گذشته راه فوق‌العاده‌ای طی کرده است و استودیوهای خاصی مانند استودیو جیبلی به طور مداوم فیلم‌های جادویی و تاثیرگذار تولید کرده‌اند. افراد زیادی برای سرپا نگه داشتن شاهکارهای استودیو جیبلی تلاش می‌کنند، اما هایائو میازاکی به دلیل نگرش دقیق و غیر متعارفش به انیمیشن و فیلمسازی، علاوه بر ادعاهای مکرر بازنشستگی، به شخصیتی افسانه‌ای تبدیل شده است.
مستند «قلمرو رویاها و دیوانگی»، میازاکی را به شکلی دلپذیر زیر ذره بین قرار می‌دهد و درون او را برجسته می‌کند. این مستند نگاهی زیبا نه تنها به نحوه‌ی عملکرد استودیو جیبلی، بلکه ارادت میازاکی به این صنعت است.
۵. مستند «برداشت آخر» (Final Cut) نگاهی به مشکلات و حواشی فیلم «دروازه‌ی بهشت» (Heaven’s Gate) می‌اندازد
مایکل چیمینو با فیلم «شکارچی گوزن» (The Deer Hunter) توانست نظر مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کند، اما فیلم بعدی او، «دروازه‌ی بهشت»، یکی از عجیب‌ترین فاجعه‌های هالیوود است. به نظر می‌رسید که سبک کارگردانی سختگیرانه‌ی چیمینو همراه با فیلم‌برداری‌های مجدد، بودجه‌ی عظیم و نگاه منفی مطبوعات، «دروازه‌ی بهشت» را حتی قبل از اکران نابود کرده بود.
شهرت فیلم در سال‌های اخیر تا حدودی تغییر کرده است و مستند «برداشت آخر» با نام کامل «برداشت آخر؛ خلق یا نابودی دروازه‌ی بهشت» (Final Cut: The Making And Unmaking Of Heaven’s Gate) این پدیده‌ی منحصر به فرد را بررسی می‌کند. جالب‌ترین چیز در مورد این مستند جذاب این است که برای شبکه‌ی TLC تهیه شده است.
۴. مستند «سبُکسواران، گاوهای خشمگین» (Easy Riders, Raging Bulls) مهم‌ترین دوران سینما را ارج می‌نهد
صنعت سینما همچنان به پیشروی خود ادامه می‌دهد، اما داشتن درک و شناخت از گذشته و فیلم‌های بزرگی که به شکل‌گیری این صنعت کمک کرده‌اند، ضروری است. «سبُکسواران، گاوهای خشمگین» یک مستند محصول ۲۰۰۳ است که به بررسی دوره‌ی محوری دهه‌ی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در هالیوود می‌پردازد، جایی که فیلم‌های آمریکایی مانند «پدرخوانده» (The Godfather)، «محله‌ی چینی‌ها» (Chinatown)، «آرواره‌ها» (Jaws)، «جنگ ستارگان» (Star Wars)، «راننده تاکسی» (Taxi Driver) و کهن الگوهای جدید تثبیت شده‌اند.
«سبُکسواران، گاوهای خشمگین» دقیقا از هیچ راز تازه‌ای پرده برنمی‌دارد که طرفداران فیلم از قبل ندانند، اما همچنان نگاهی پرشور به دوران نمادین سینما است.
۳. مستند «ساخت درخشش» (Making The Shining) نگاهی نادر به فرآیند خلاقانه‌ی ساخت فیلم توسط استنلی کوبریک دارد
مستند «ساخت درخشش» با تنها ۳۵ دقیقه، کوتاه‌ترین مستندی است که در این مطلب نام برده شده است، اما می‌تواند اطلاعات یک فیلم داستانی را در مدت زمان کم خود منتقل کند. استنلی کوبریک به دلیل رویکرد خاص خود در فیلمسازی بدنام است و او کسی نیست که نگاهی سطحی به سبک خود داشته باشد یا فیلم‌های خود را در مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل کند.
ویویان کوبریک، دختر استنلی، این امتیاز منحصر به فرد را به دست آورد تا کار پدرش را در زمان ساخت فیلم «درخشش» (The Shining) مستند کند. «ساخت درخشش»، نگاهی عمیق و شخصی به یکی از مجهول‌ترین کارگردانان سینما است.
۲. مستند «وزن رویاها» (Burden Of Dreams) ثابت می‌کند که اشتیاق و اراده می‌تواند منجر به تحقق رویاها شود
ورنر هرتسوک از آن دسته فیلمسازهایی است که احساس زیادی را وارد فیلم‌هایش می‌کند و به همین دلیل است که آن‌ها اغلب به شیوه‌ای عاطفی قابل لمس هستند. مستند «وزن رویاها» به کارگردانی لس بلنک جزئیات تولید پر دردسر فیلم «فریتزکارالدو» (Fitzcarraldo) محصول ۱۹۸۲ به کارگردانی هرتسوک را نشان می‌دهد.
دشمنی هرتسوک با کلاوس کینسکی به خوبی مستند شده است، اما «وزن رویاها» نگاه بسیار عمیق‌تری به تنش آن‌ها ارائه می‌کند. مانند «قلب‌های تاریکی»، «وزن رویاها» هم به عنوان یک اثر که سینما را ارج می‌نهد بسیار عالی است، زیرا علیرغم تمام این خشم و خصومت‌ها، هرتسوک و تیمش تولید را به پایان می‌رسانند.
۱. مستند «بهترین فیلم افتضاح» (Best Worst Movie) عشق و علاقه به فیلم ناموفق «ترول ۲» (Troll 2) را نشان می‌دهد
تعدادی از فیلم‌ها با تبدیل شدن به فیلم‌های کلاسیک کالت در دسته‌ی آثار «هرچه بدتر، بهتر»، بعد از مدت‌های طولانی مورد توجه قرار می‌گیرند. این فیلم‌ها می‌توانند جامعه‌ای بعید را پشت سر خود بسازند و این همان چیزی است که مستند «بهترین فیلم افتضاح» درباره‌ی آن حرف می‌زند.
این مستند حول محور فیلم «ترول ۲» است، اما به جای نگاهی به تولید این فیلم کم هزینه، بر روی هواداری و عشق به چیزهای عجیب و غریب و ترسناک تمرکز دارد. «بهترین فیلم افتضاح» برای برجسته کردن قدرت سینما و اینکه چگونه یک چیز احمقانه همچنان می‌تواند تماشاگران را جذب کرده و خلاقیت را القا کند، بسیار خوب عمل می‌کند.
منبع: cbr
