ترامپ منکر چه چیزی است؟
سالهایی که میگذرند، سرشار از اتفاقات نامتعارف جوی هستند. اما پدیدههایی هم هستند مانند پدیدهی النینیو که اقلیم را به مرز جنون کشاندهاند. این پدیدهها، خسارتهای جبرانناپذیری را در سرتاسر جهان به همراه آورده و عناوین متعددی نظیر گرمترین سال، گرمترین ماه و گرمترین بهار و تابستان را در تاریخ ثبت کردهاند. سؤال اینجاست که اینهمه تغییرات ملموس اقلیمی را چه کسی میتواند انکار کند؟
عجایب اقلیمی در شهرهای مختلف جهان
از سال ۱۸۸۰ میلادی که ثبت دادههای اقلیمی آغاز شد تا امروز، تغییرات دما تا این حد نامتعارف نبوده است. روزنامه الپائیس اسپانیا مینویسد: «وضعیت اقلیمی به حدی نامتعارف است که در ماه دسامبر در باغهای لندن، گل نرگس میروید! فصل رویش گلهای سرخ و طاووسیهای زردرنگ در کرانههای مدیترانه و حتی رویش گلهای درختان بادام آلمان همه تغییر کرده و اینها ازجمله نشانههایی هستند که نشان میدهند هوا در فصول خاصی از سال بیش از اندازه گرم شده است. روزهای آخر سال در مسکو هم برای خود داستانساز شدهاند. شهروندان مسکو در ماههایی از سال که انتظار هوای سرد میرود، صبحهایی با درجه حرارتهای ۵ یا حتی ۱۰ درجه بالای صفر آنهم در ماه دسامبر را تجربه کردهاند در حالی که در شرایط معمول، درجه حرارت صبحگاهی هوا در این ماه از سال در مسکو ۱۵ درجه زیر صفر بوده است. میدان تایمز هم که پیشتر در ماه دسامبر زیر پوشش سنگینی از برف قرار داشت، بیش از چند سال است که رکورد متوسط دمای معادل ۱۸ درجه سلسیوس را از خود بهجا گذاشته است.»
بیثباتی جهان شمول میشود
آیا ازنظر شما هم این وضعیت اقلیمی نامتعارف است؟ بله، حق دارید. اقلیمشناسان هم بر این باور هستند که این نشانهها نمیتواند یک دلیل ساده طبیعی داشته باشد. ریشهی برخی از این اتفاقات را باید در پدیدهی مشهور النینیو جستوجو کرد که امروز نهتنها تاثیرات حاد خود را بر آمریکای جنوبی آشکار کرده بلکه حتی موجب برخاستن موجی از طوفانهای غیرقابلپیشبینی در ایالات متحده آمریکا هم شده و بالطبع این تغییرات اقلیم کل جهان هم دگرگون شده است. در اروپا نیز وضعیت جوی بیثبات و غیرعادی شده است. چند سالیست که بارانهای شمال انگلستان بیوقفه میبارند. جنگلهای شمال اسپانیا هم شکنندهتر از همیشه هستند، وزش بادهای گرم همچنان در اسپانیا نوید آتشسوزیهای مهارناپذیر بیشتری میدهد.
اقلیمشناسان حتی به موج گرمایی هم که همین چند روز پیش به سمت نروژ تغییر مسیر داد، خوشبین نیستند و انتظار دارند که در ظرف روزهای آینده دما را بهخصوص در قطب شمال به شکل غیرمنتظرهای بالا ببرد.
آب و هوا دیوانه نیست، ما آن را دیوانه کردهایم
امروز حقیقت تغییرات اقلیمی بر کمتر کسی در جهان پوشیده است. تغییرات اقلیمی که سالها آن را یک فرضیه میخواندند امروز مرزهای واقعیت را درنوردیده و با شتاب میتازد. پیشبینی تغییرات جوی روز به روز سختتر میشود چراکه حتی پدیدههای متعارف گذشته هم مثل قبل نیستند. حتما کنفرانس پاریس (COP21) را که همین چند وقت پیش برگزار شد، به خاطر دارید. توافق پاریس و ضرورت پرهیز از گذشتن از مرز میانگین ۲ درجه سانتیگراد تا پایان قرن ۲۱ بهخوبی نشان میدهد که چرا کشورها باید تا بدین مرز نگران تغییرات اقلیمی در سطح جهان باشند. این یک واقعیت است که ما انسانها با فعالیتهای انسانی بالاخص مصرف مستمر انرژیهای تجدیدناپذیر و آلودگیهای گوناگون زیستمحیطی، پروسه عادی طبیعی را بر هم زدهایم یعنی در حقیقت این اقلیم جهان نیست که دیوانه شده بلکه ما بهنوعی آن را دیوانه کردهایم.
قطب شمال با نابودی چند قدم فاصله دارد
شواهد نشان میدهد که تغییرات اقلیمی سریعتر از آنچه تصور میشد بر وضعیت قطب شمال تاثیر گذاشته است. در عکس پایین که توسط دان گوتوسکی(Don Gutoski) ، عکاس کانادایی گرفته شده؛ یک روباه قرمز را میبینید که توانسته یک روباه قطبی را شکار کند. این عکس که در سال ۲۰۱۵ برنده جایزه عکاسی حیاتوحش سال شد، بهخوبی نشان میدهد که مرز زیستگاهها تا چه اندازه از بین رفته است. روباه قطبی و روباه قرمز در دو زیستگاه کاملا متفاوت زیست میکنند و اکنون همجواری آنها در این عکس روایت میکند که شرایط از حد تصور کسانی مثل دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نیز بحرانیتر است.
برخی آمارها حاکی از آن است که متوسط درجه حرارت در برخی نقاط قطب شمال به منفی ۱۱ درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال رسیده. دانشمندان هشدار میدهند که اگر روند انتشار آلودگیهای کربنی کاهش پیدا نکند، در دهه ۲۰۵۰ میلادی متوسط درجه حرارت در قطب شمال میتواند به منفی ۸ درجه سلسیوس هم برسد و این قطعا فاجعهبار خواهد بود.
کاهش یخهای دریایی در قطب شمال بهوضوح مشخص است و این بدان معناست که روز به روز بر سطح جاذب نور خورشید افزوده خواهد شد و این مسئله در نوع خود گرمتر شدن دریاها و بالطبع آب شدن سریعتر یخهای باقیمانده را به دنبال خواهد داشت. برخی از پیشبینیها حاکی از آن است که در دهه ۲۰۳۰ میلادی بهاحتمال زیاد دیگر یخی در قطب شمال وجود نخواهد داشت.
قطب جنوب آب میرود
جنوبگان سردترین قاره روی کره زمین است. درجه حرارت در تابستانهای قطب جنوب بین منفی ۲۰ تا منفی ۵ درجه سلسیوس متغیر است. وقتی که پای صحبت از تغییرات اقلیمی به میان میآید، اغلب بر موضوع قطب شمال تاکید میشود و در این میان جنوبگان مورد غفلت قرار گرفته است در حالی که شبهجزیره غربی جنوبگان بهواقع یکی از سریعترین مناطقی در روی کره زمین است که در حال گرم شدن است. مسئله اینجاست که گرمایش جهانی در هیچ نقطه از جهان بهصورت یکنواخت تاثیر نمیگذارد بلکه تاثیرات گرمایش بیشتر بهصورت لکهای است.
جنوبگان دو قسمت دارد: بخش شرقی و بخش غربی که این دو توسط صفحات یخی به یکدیگر متصل هستند و نواحی کوهستانی مرز افتراق میان آنهاست. تغییرات در این بخش از کره زمین بشدت بر اقلیم جهانی تاثیرگذار است. دانشمندان میگویند که روند تغییرات یخهای دریایی و صفحات یخی بهوضوح نشان میدهد که سرمنشأ تغییرات اقلیمی همین نقطه از کره زمین است. فاجعه در جنوبگان دور نیست چراکه امروزه صفحات یخچالی نیز در معرض ذوب شدن قرار گرفتهاند و پیشبینی میشود که اگر این صفحات بهطور کامل ذوب شوند، سطح آب دریاهای آزاد دست کم ۶۰ متر افزایش پیدا کند و در این شرایط مشخص است که بسیاری از کشورها دیگر قطعا بر روی نقشه وجود نخواهند داشت. متاسفانه حتی گونههای مختلفی جانوری قطب جنوب نیز دستخوش کاهش جمعیت شدهاند. از کریلها گرفته تا ماهیان و کلیه موجودات قطب جنوب همه در معرض خطر هستند. سوال اینجاست که سیاستمداران کی قرار است با واقعیت گرمایش جهانی کنار بیایند و مسئولیتهایی را که بر دوششان گذاشته شده است را بپذیرند؟
منابع
الگوی تغییر دمای کره زمین ارتباط روشنی با فعالیتهای انسانی و کربن نشان نمیدهد این تغییرات در سالهای دور قبل از انقلاب صنعتی و استفاده گسترده انسان از سوخت های فسیلی نیز وجود داشته است که همین موضوع دلیل مخالفان در مقابل حجمه ی گسترده ی تبلیغاتی مربوط به تغییرات اقلیمی است که دلیل آن را بدون داشتن مدارک روشن مرتبط با فعالیتهای انسان امروزی میدادنند.
لازم به ذکر است تاثیر انرژی های کیهانی و تشعشعات خورشیدی بمراتب تاثیر گذارتر از موضوع دخالت انسانی در تغییر دمای کره ی زمین است که مدارک و شواهد بسیاری نیز در این رابطه موجود و سوابق تاریخی تغییرات دمایی کره زمین نیز نشان از تایید این این ادعا دارد.
خانم حیدری کاش پاسخ -هر چند کوتاه- به این نظرها بدید تا متوجه میزان درستیش بشیم