کشف یک فوران رادیویی سریع که ماجرای این پدیده‌ها را پیچیده‌تر کرد
در چند سال اخیر اخترشناسان پدیده‌های خاصی را در آسمان مشاهده کرده‌اند که با عنوان فوران رادیویی سریع یا FRB شناخته می‌شوند. پدیده‌ای که هنوز دلیل رخ دادن آن مشخص نیست. به تازگی مورد عجیب و نادری از این پدیده‌ها کشف شده است که داستان این پدیده‌های مرموز را پیچیده‌تر کرده است.
فوران رادیویی سریع تنها در چند هزارم ثانیه رخ می‌دهد. انفجاری که باعث این فوران شدید در طول موج رادیویی می‌شود تنها در همین مدت بسیار کوتاه انرژی معادل انرژی تابش شده از خورشید در نزدیک به یک قرن را آزاد می‌کند.
در سال ۲۰۰۷ اولین فوران رادیویی سریع در آسمان کشف شد. اما از آن زمان تا کنون اخترشناسان موفق به کشف دلیل وقوع این پدیده نشده‌اند.
Kenzie Nimmo، دانشجوی دکترای دانشگاه آمستردام، در ۲۳۵امین گردهمایی انجمن نجومی آمریکا در این باره گفت: «سوال بزرگ این است که چه چیزی می‌تواند یک فوران رادیویی سریع را ایجاد کند».
در سال ۲۰۱۶ و با کشف یک FBR خاص اخترشناسان توانستند اطلاعات جدیدی از این پدیده به دست آورند. اخترشناسان در این سال برای اولین بار یک فوران رادیویی سریع تکرارشونده را مشاهده کردند. تمام نمونه‌های پیشین تنها برای یک بار اتفاق افتاده بودند.
بررسی‌های بیشتر نشان داد که منبع این فوران رادیویی سریع یک کهکشان کوتوله است که نرخ ستاره‌زایی بالایی دارد. این کهکشان در فاصله حدودا سه میلیارد سال نوری از زمین قرار گرفته و احتمالا میزبان یک منبع رادیویی مداوم است که می‌تواند باعث ایجاد FBRهای تکرارشونده شود.
اخترشناسان همچنین سه فوران رادیویی سریع گذرا را در کهکشان‌های پرجرمی که نرخ ستاره‌زایی پایینی دارند مشاهده کردند. با این تفاسیر به نظر می‌رسد تکرارشونده بودن فوران‌های رادیویی سریع به محیط میزبان بستگی دارد.
انیمیشنی از ظهور فوران‌های رادیویی سریع در آسمان که در سال‌های اخیر شناسایی شده‌اند.
Credit: NRAO Outreach/T. Jarrett (IPAC/Caltech); B. Saxton, NRAO/AUI/NSF
با این وجود کشف جدید اخترشناسان موجب پیچیدگی‌هایی در این داستان شده است. FRB 180916.J0158+65 یک فوران رادیویی تکرارشونده است که رصدخانه رادیویی CHIME در کانادا موفق به آشکارسازی آن شده است.
پس از کشف این رویداد اخترشناسان رصدهای تکمیلی را با کمک مجموعه‌ای از تلسکوپ‌ها در نقاط مختلف دنیا انجام دادند و توانستند تصاویر دقیقی از محل وقوع این رویداد ثبت کنند. کهکشانی که این فوران رادیویی سریع در آن اتفاق افتاده یک کهکشان مارپیچی است که در فاصله ۵۰۰ میلیون سال نوری از زمین قرار گرفته است. این پدیده در واقع نزدیک‌ترین FBR است که تا کنون موفق به ثبت آن شده‌ایم.
محل وقوع این FBR به دقت تعیین شده است. با این حال اخترشناسان هنوز نتوانسته‌اند منبع رادیویی که بتواند توضیح‌دهنده این اتفاق باشد را شناسایی کنند. علاوه بر این ویژگی‌های پدیده‌ای که اخیرا مشاهده شده با الگوهایی که از رصد نمونه‌های پیشین به دست آمده بود نیز همخوانی ندارد.
اخترشناسان امیدوارند با گردآوری داده‌های بیشتر بتوانند به اطلاعاتی از سازوکار و چگونگی وقوع فوران‌های رادیویی سریع دست پیدا کنند.
عکس کاور: تصویری از کهکشانی که میزبان FBR اخیر بوده است. دایره سبز محل وقوع فوران رادویی سریع است.
Credit: Gemini Observatory/NSF’s Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory/AURA
