چرا نخوابیدن ما را دیوانه می‌کند؟
یکی از بزرگ‌ترین رازهای حیات این است که چرا ما می‌خوابیم. حالا ما بهترین شواهد را از ماهیت خواب پیدا کرده‌ایم. ظاهرا هنگام خواب فرایندهایی شبیه به خانه‌داری در ذهن شکل می‌گیرد تا مغزمان تحت تاثیر اضافه شدن خاطرات و دیتای جدید از توان نیفتد.
تمام جانورانی که تاکنون مطالعه شده‌اند، می‌خوابند، اما علت خوابیدن آنها نامعلوم بوده است. وقتی موش‌های آزمایشگاهی از خواب محروم می‌شوند، ظرف یک ماه می‌میرند. وقتی انسان‌ها چند روز نمی‌خوابند، به تدریج توهم می‌زنند و شاید هم دچار تشنج‌های صرعی شوند.
یک تئوری این است که شاید خواب به ما کمک می‌کند که خاطرات جدید خوب در ذهن جا بیفتد. چون همانطور که می‌دانیم اگر بعد از یادگیری یک مطلب جدید بخوابیم، می‌توانیم عملکرد بهتری در آزمون داشته باشیم. ما می‌دانیم که هنگام بیداری، خاطرات تازه از طریق تقویت اتصالات بین سلول‌های مغز ضبط می‌شوند. اما فرایندهای حافظه‌ای که هنگام خواب شکل می‌گیرند، ناشناخته هستند.
طبق یک نظریه‌ی دیگر که طرفداران زیادی هم دارد، خواب تکامل یافته تا اتصالات مغزی هنگام خوابیدن هرس شوند و فضای کافی برای تشکیل خاطرات تازه در روز بعد، ایجاد شود. «گیلیو تونونی» از دانشگاه ویسکانسین که این ایده را مطرح کرده، می‌گوید: “خواب هزینه‌ای است که ما برای یادگیری می‌پردازیم.”
حالا دانشمندان شواهدی را پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد تونونی درست می‌گوید. تیم او اندازه‌ی این اتصالات یا سیناپس‌ها در تکه‌هایی از مغز موش محاسبه کرد. سیناپس‌های این نمونه که در اواخر طول مدت خواب موش گرفته شده، ۱۸ درصد کوچک‌تر بودند. این نشان می‌دهد که سیناپس‌های بین نورون‌ها در طول خفتن ضعیف می‌شوند.
اگر تئوری خانه‌داری درست باشد، این توضیح می‌دهد که چرا وقتی یک شب نمی‌توانیم بخوابیم، روز بعد تمرکز کردن و یادگیری اطلاعات جدید برای ما سخت‌تر می‌شود؛ شاید چون ظرفیت ما برای ثبت تجربه‌های جدید سخت‌تر می‌شود. این یافته‌ها نشان می‌دهد که در کنار خواب خوب پس از یادگیری یک نکته‌ی جدید باید سعی کنیم شب قبل هم خواب خوبی داشته باشیم.
منبع: New Scientist
