ویندوز۱۰ گیمرهای حرفه‌ای را هدف قرار داده (پرونده ویژه ویندوز۱۰)
ماه‌هاست که بحث‌های زیادی درباره‌ی قابلیت‌های جدید ویندوز۱۰، ایکس‌باکس وان و هم‌چنین آینده‌ی گرافیک بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی به‌گوش‌مان می‌خورد. تمام آن‌ها هم با محوریت یک موضوع هستند: «دایرکتایکس۱۲». پیشرفت‌هایی مثل فریم‌ریت بسیار بالاتر، مصرف انرژی بسیار کم‌تر و به راه افتادن بازی‌ها روی کارت‌های گرافیک AMD بیش‌ترین بحث‌ها و گمانه‌زنی‌هایی هستند که درخصوص دایرکتایکس۱۲ به‌راه افتاده است. البته این‌طور که به‌نظر می‌رسد، اکثر این حرف‌ها و گمانه‌زنی‌ها قرار است درست از آب دربیایند.
مایکروسافت حسابی روی دایرکتایکس۱۲ مانور داده. حالا در حالی که تنها یک روز تا عرضه‌ی رسمی ویندوز۱۰ مایکروسافت مانده، بد نیست نیم نگاهی به دایرکت ایکس۱۲ و قابلیت‌هایی که قول‌شان داده شده است، بیاندازیم.
دایرکت ایکس۱۲ چیست؟
بگذارید از اول شروع کنیم. دایرکت ایکس۱۲ جدیدترین نسخه از رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار (API) دایرکت ایکس است. این رابط برنامه‌نویسی، وظایف بصری یا چند رسانه‌ای رایانه‌هایی که سیستم‌عامل ویندوز را اجرا می‌کنند، شامل می‌شود. بیش‌تر کاربران هم دایرکتایکس را فقط به‌خاطر بازی‌های رایانه‌ای می‌شناسند. چون بیش‌تر بازی‌ها از قدرت برنامه‌نویسی دایرکتایکس برای به راه انداختن بخش‌های گرافیکی‌شان استفاده می‌کنند.
دایرکتایکس در اصل برای ویندوز است. اما مایکروسافت می‌خواهد ویندوز۱۰ را روی پلتفرم‌های متعددی راه‌اندازی کند. قرار است دایرکتایکس به تبلت‌ها و موبایل‌ها هم راه پیدا کند. ایکس‌باکس‌وان هم از این موضوع مستثنی نیست. تمام ایکس‌باکس‌ها تا به امروز بر پایه‌ی دایرکتایکس کار می‌کردند. بد نیست بدانید اسم ایکس‌باکس از روی «دایرکت ایکس‌باکس» (DirectX Box) برداشته شده است. مایکروسافت برای اولین بار می‌خواهد نسخه‌ی دایرکتایکس کنسول بازی‌اش را هم ارتقا دهد. ویندوز ۱۰ به ایکس‌باکس وان هم می‌آید و این کنسول بازی، به دایرکتایکس ۱۲ مجهز خواهد شد.
با تمام این اوصاف، دایرکتایکس۱۲ فقط مخصوص ویندوز۱۰ طراحی شده است و نسخه‌های قبلی این سیستم‌عامل، به دایرکتایکس جدید دسترسی نخواهند داشت.
چرا دایرکتایکس۱۲ مهم است؟
می‌توان پاسخی این سوال را خیلی کوتاه داد: «قرار است دایرکت ایکس۱۲ بازی‌ها را سریع‌تر اجرا کند.»
اصلی‌ترین دلیلی که باعث شده دایرکتایکس تا به امروز از زبان‌های برنامه‌نویسی گرافیکی دیگر موفق‌تر باشد، وابسته نبودن بیش از اندازه‌ی‌اش به سخت‌افزار است. رایانه‌های شخصی، بی‌نهایت سخت‌افزار مختلف و متفاوت دارند. آن هم قبل از این‌که با نصب سخت‌افزارهای مختلف روی یک سیستم، باز هم مجموعه‌ی سخت‌افزاری پیچیده‌تری تولید کنیم. دایرکتایکس۱۲ به کدنویس‌ها اجازه می‌دهد تا برنامه‌ی خودشان را با ساختاری یک‌سان بنویسند و خودش تمام پیچیدگی‌های سخت‌افزاری را برطرف می‌کند.
البته دایرکت ایکس۱۲ این امکان را هم دارد تا اجازه‌ی کنترل مستقیم سخت‌افزار را به سازندگان بدهد. مهم‌ترین قابلیت دایرکتایکس۱۲، استفاده‌ی بهینه‌تر از پردازنده‌ی مرکزی (CPU) است. این نسخه‌ی جدید از دایرکتایکس، پردازش‌های بین هسته‌های یک پردازنده را متعادل‌تر تقسیم می‌کند و سرعت خروجی آن‌ها را بیش‌تر می‌کند. در نتیجه فشاری که بازی‌ها روی پردازنده‌ی کارت گرافیک (GPU) می‌آورند، کم‌تر می‌شود و می‌توان پردازش بهینه‌تری هم از آن دریافت کرد.
وقتی پردازنده‌ی اصلی بیش‌تر بار پردازشی را به دوش بکشد، می‌توانیم از کارت گرافیکی استفاده‌ی بهینه‌تری کنیم.
هم‌چنین دایرکت ایکس۱۲ قابلیتی جدید با عنوان Explicit Multiadapter دارد. با استفاده از این قابلیت، رایانه‌ها می‌توانند از چند پردازنده‌ی گرافیکی مختلف برای انجام یک کار استفاده کنند. برای مثال بازی‌ها می‌توانند ازیک کارت گرافیکی اینتل و یک کارت گرافیکی انویدیا روی سیستمی مشترک به‌طور هم‌ز‌مان استفاده کنند.
با این حال، به راه انداختن این قابلیت نیازمند انجام بهینه‌سازی‌های زیادی توسط استودیوهای بازی‌سازی است. باید منتظر ماند و دید که چه تعدادی از بازی‌ها و نرم‌افزارها در آینده این قابلیت را در خودشان می‌گنجانند.
آیا دایرکت ایکس ۱۲ باعث می‌شود بازی‌ها بهتر اجرا شوند؟
تمام شواهدی که تا به امروز در اختیار کاربران و کارشناسان قرار گرفته‌اند، این موضوع را تایید می‌کنند. مایکروسافت و اینتل ادعا می‌کنند که با استفاده از دایرکتایکس۱۲ نرم‌افزارها تا ۵۰ درصد سریع‌تر اجرا خواهند شد. هم‌چنین رایانه‌ها تا ۵۰ درصد مصرف انرژی کم‌تری خواهند داشت. یکی از مسوولان مایکروسافت گفته که دایرکتایکس۱۲، مثل این است که سخت‌افزار جدیدی روی سیستم خود نصب کرده باشید؛ اما با این تفاوت که این سخت‌افزار جدید مجانی است.
دایرکتایکس۱۲ در بنچمارک‌های 3DMark بیش از ۱۰ برابر سریع‌تر عمل کرده است.
حتی شرکت AMD هم که اصولا نباید از دایرکت ایکس۱۲ پشتیبانی کند (چون این شرکت ساختار برنامه‌نویسی گرافیکی خاص خودش را دارد)، در مراسم رونمایی از دایرکت ایکس۱۲ به تعریف از آن پرداخت. یکی از مسوولان AMD در این مراسم گفت دایرکتایکس۱۲ مثل این می‌ماند که سخت‌افزارها چهار نسل به جلو رفته باشند. برای مثال شرکت AMD بازی «میدان نبرد ۴» (Battlefield4) را یک بار با استفاده از دایرکتایکس۱۱ و سپس با استفاده از دایرکت ایکس۱۲ اجرا کرد؛ نتیجه آن شد که بازی ۵۸ درصد سرعت بیش‌تری پیدا کرد. البته این موضوع را نباید فراموش کرد که این رقم‌ها روی سخت‌افزاری مشخص ارایه شده‌اند و چنین آزمایشی روی هر سخت‌افزار، متفاوت خواهد بود.
با تمام این اوصاف، آمارهای دیگری که تا به امروز از دایرکت ایکس۱۲ ارایه شده‌اند، همگی آزمایش‌هایی بوده‌اند که تعداد پردازش‌های مختلف را بررسی می‌کردند و اجرای بازی‌های رایانه‌ای از زمین تا آسمان با چنین آزمایش‌هایی فرق دارد.
به‌همین خاطر هم ابتدا باید بازی‌هایی را که کدهای‌شان بر پایه‌ی دایرکتایکس۱۲ نوشته شده‌اند را از نزدیک تجربه کنیم و سپس درباره‌ی آن‌ها نظر قطعی بدهیم.
آیا برای دایرکت ایکس۱۲ باید یک کارت گرافیک جدید خرید؟
ظاهرا که این‌طور نیست. دایرکت ایکس۱۲ با بیش‌تر کارت‌های گرافیک جدید کار می‌کند. کارت‌های گرافیک AMD که بر پایه‌ی ساختار Graphics Core Next Architecture این شرکت تولید شده باشند، مثل کارت‌های سری ۷۰۰۰، ۸۰۰۰، کارت‌های R200 و R300 و هم‌چنین کارت‌های Fury و Fury X کاملا با دایرکتایکس۱۲ هماهنگ هستند. اگر کمی دقت کرده باشید، متوجه می‌شوید که تمام کارت‌های شرکت AMD که در بازه‌ی زمانی سه سال پیش تولید شده‌اند، نام برده‌ایم.
تمام کارت‌های گرافیک انویدیا هم که بر پایه‌ی ساختارها Kepler، Maxwell و Fermi تولید شده‌اند، با دایرکتایکس هم‌خوانی خواهند داشت. در نتیجه تمام کارت‌های سری‌ها GTX 400 تا GTX 900 این شرکت، که قدیمی‌ترین آن‌ها به بیش از ۵ سال پیش باز می‌گردد، از دایرکت ایکس۱۲ پشتیبانی خواهند کرد.
با این حال، تنها کارت‌هایی که از قابلیت‌های دایرکت ایکس ۱۲.۱ پشتیبانی می‌کنند، کارت‌های نسل دوم سری Maxwell شرکت انویدیا هستند؛ کارت‌های مثل GTX 980 Ti این شرکت.
پردازنده‌های اینتل هم اگر ساختاری بر پایه‌ی Haswell یا جدیدتر داشته باشند، توسط دایرکتایکس۱۲ پشتیبانی خواهند شد.
آیا ویندوز۱۰ بازی‌های امروز را بهتر اجرا خواهد کرد؟
ویندوز۱۰ فردا عرضه می‌شود؛ اما این ویندوز و دایرکت ایکس۱۲ قرار نیست تاثیر زیادی روی بازی‌هایی که همین حالا انجام می‌دهید، داشته باشند. شاید پیشرفتی در بازی‌ها ببینید، اما آن را به دایرکت ایکس۱۲ نسبت ندهید.
شرکت اسکوئرانیکس یکی از اولین دموهای فنی را بر مبنای دایرکتایکس۱۲ ساخته است.
بازی‌ها و برنامه‌ها باید از همان ابتدا بر پایه‌ی دایرکت ایکس۱۲ کد نویسی شده باشند تا از قابلیت‌های آن استفاده کنند. مدیر ایکس‌باکس هم گفته است که انتظار عرضه‌ی بازی‌هایی که از دایرکتایکس۱۲ استفاده می‌کنند را حداقل تا پایان سال ۲۰۱۵ نداشته باشید.
دایرکتایکس۱۲ به اسکوئرانیکس اجازه داده تا بافت پوست و نحوه‌ی انعکاس نور از آن را به واقعی‌ترین حالت ممکن بازسازی کند.
دایرکتایکس۱۱ و مدت زمانی که طول کشید تا استفاده‌اش معمول شود را به‌خاطر بیاورید. این‌طور که به‌نظر می‌رسد، فعلا باید برای دیدن تاثیرات دایرکتایکس۱۲ مدتی صبر کنیم. اما مطمئن باشید این انتظار قطعا ارزش‌اش را خواهد داشت.
