هنگام رانندگی خواب‌آلود چه اتفاقی در مغزمان می‌افتد؟
مجموعه از تحقیقات بیان می‌کنند که خستگی و حواس‌پرتی در هنگام رانندگی به ترتیب عامل ۲۰ و ۲۵ درصد سوانح جاده‌ای است. البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که راننده‌های خسته احتمالا حواس‌‌شان راحت‌تر پرت می‌شود و رفتارهای ناشی از حواس‌پرتی را بیشتر بروز می‌دهند. حتی برخی تحقیقات نشان داده‌اند که رانندگی وقتی خسته‌اید می‌تواند همانقدر خطرناک باشد که در هنگامی که هشیار نیستید رانندگی کنید.
اما دقیقا در مغز انسان چه می‌گذرد وقتی از شدت خستگی قادر نیستیم بر جاده و رانندگی تمرکز کنیم؟ تحقیق‌های جدید نشان می‌دهند در این شرایط مغز تمام تلاش خود را برای بیدار و هشیار ماندن به خرج می‌دهد. در حقیقت دلیل اصلی همه حواس‌پرتی‌هایی که ایجاد می‌شود هم همین است. مغز فرد سعی می‌کند به دنبال علایم و نشانه‌هایی بگردد که او را هشیار نگه می‌دارند و این نشانه‌ها می‌توانند یک علامت در جاده یا هر چیز دیگری باشند که حواس راننده را پرت می‌کنند و امکان می‌دهند که او به این وسیله هشیار باقی بماند. حتی بعضی از راننده‌ها ناخودآگاه برای هشیار ماندن گوشی هوشمند‌شان را بیرون می‌آورند و در حال رانندگی به آن نگاه می‌کنند. اقدامی بسیار خطرناک که خود می‌تواند عامل تصادف و خطرات بسیار زیاد باشد.
این نوع خطرات و رفتارها در سفرهای جاده‌ای طولانی مدت هم خود را بیشتر نشان می‌دهند چون در این نوع سفرها با گذر زمان فرد بیشتر خسته می‌شود و احتمالا برای جلوگیری از اینکه به خواب فرو برود دست به رفتارهای حواس‌پرت‌کننده بیشتری می‌زند.
این تحقیقات نشان می‌دهند افراد جوان بیشتر در معرض خطر تصادف رانندگی به دلیل حواس‌پرتی و خستگی هستند.
گرچه خواب برای بدن همه افراد بسیار ضروری است و فرد بدون خوابیدن نمی‌تواند به زندگی ادامه دهد اما جوانان به دلیل سبک‌زندگی و اموری که در آن درگیر هستند ممکن است به مدت طولانی‌تری بیدار بمانند و برای ساعت‌های زیادی خود را از استراحت محروم کنند. همین امر باعث می‌شود آن‌ها شرایط پرخطرتری را هم تجربه کنند.
رونق کسب و کار و افزایش تعداد ماشین‌های خودران می‌تواند این نوع حوادث را به حداقل برسانند اما تا زمانی که این خودروها جای خودروهای فعلی را نگرفته‌اند باید با شناسایی گروه‌های هدف که همانطور که گفته شد جوان‌ها هستند به راه‌حل‌هایی برای کاهش حوادث جاده‌ای ناشی از خستگی و حواس‌پرتی اندیشید.
در حال حاضر تنها راه‌حل این است که افراد آگاهی لازم را داشته باشند و در هنگام رانندگی مطمئن باشند که استراحت لازم و مناسب را داشته‌اند. راننده‌ها باید هر نوع علائم و نشانه‌هایی که ابرازکننده خستگی یا خواب‌آلودگی هستند را جدی بگیرند و از رانندگی خودداری کنند.
حتی در شرایطی که خسته هستید و ناخودآگاه به سمت رفتارهایی می‌روید که حواس‌تان را پرت کند باید متوجه این فرایند باشید و اقدامات لازم را انجام دهید. سعی کنید هشیار و متمرکز باقی بمانید یا وسایلی مثل گوشی هوشمند را از دسترس خود دور کنید. یک خواب کوتاه و خوردن نوشیدنی‌هایی مثل قهوه هم قطعا می‌توانند کمک کننده باشند.
به هر حال راه حل نهایی که می‌تواند جلوی تمام این وقایع را بگیرد پیشرفت تکنولوژی و توسعه آن در ابعاد گسترده و اقتصادی است. با این پیشرفت‌ها می‌توانیم منتظر سیستم‌ها و ماشین‌های خودرانی باشیم که حتی در صورت خستگی و حواس‌پرتی فرد مانع از حوادث خطرناک می‌شوند.
منبع: Sciencealert
