هفت روز با دانش (۶ مهر ۹۴)
ماه مهر را درحالی شروع کردیم که چند خبر خوب و بد پشت سر هم داشتیم. خبر خوب اول به هر صورت شروع سال تحصیلی جدید است؛ با این حال، کشته شدن حاجیان در منا، شوک زیادی به جامعه وارد کرد. این هفته شاهد یک ماه‌گرفتگی کلی در ایران بودیم و خبرهای جالبی درباره‌ی کشف تقویم شیمیایی بدن و علت مصون بودن بعضی افراد در برابر دود سیگار شنیدیم. با هفت روز با دانش ۶ مهر ۹۴ همراه باشید.
۱. راز سالم ماندن ریه‌ی بعضی افراد سیگاری کشف شد
پزشکان همیشه می‌گویند که دود سیگار به ریه‌ی انسان آسیب می‌رساند. به همین دلیل خیلی وقت است تولید کنندگان سیگار، مجبورند تصویری از ریه‌های ناسالم را روی پاکت‌های سیگار چاپ کنند. البته که پزشکان و دانشمندان به ما دروغ نمی‌گویند و سیگار بر سلامت اکثر افراد جامعه اثر منفی دارد. با این حال، بعضی از مردم، از یک پدربزرگ، عمو یا دایی نام می‌برند که تا سنین خیلی زیاد سیگار می‌کشید و اصلا مشکل ریوی نداشت. حالا دانشمندان انگلیسی می‌گویند که جهش ژنتیکی، دلیل مصون بودن ریه‌ی بعضی افراد به سموم موجود در دود سیگار است. دانشمندان امیدوارند با یافتن کامل این ژن‌های خوب، بتوانند راهی برای پیشگیری از خراب شدن ریه‌ی دیگر افراد سیگاری پیدا کنند. خبر مربوط را می‌توانید در این لینک بخوانید.
۲. عکس ۷۰ مگابایتی پلوتو را از این لینک دانلود کنید
در ادامه‌ی دانلود داده‌های فضاپیمای «افق‌های نو»، عکس‌های جدیدی از سطح این سیاره‌ی کوتوله منتشر شد که عوارض عجیب مواجی را روی آن نشان می‌دهد. همچنان که دانشمندان در حال نظریه‌پردازی برای منشاء این عوارض هستند، عکسی خیره‌کننده از پلوتو منتشر شد که ۶۴ مگاپیکسل رزولوشن و ۷۰ مگابایت حجم دارد. این دقیق‌ترین تصویری است که تا به حال از پلوتو در اختیار عموم قرار گرفته و باعث شده سیاره‌ای که تا چند ماه پیش هیچ تصوری از شکل و شمایلش نداشتیم و همواره آن را به صورت یک نقطه می‌دیدیم، برای ما کاملا هویدا شود. برای خواندن خبر مربوط و دانلود عکس می‌توانید روی این لینک کلیک کنید.
۳. تقویم شیمیایی بدن کشف شد
محققان به تازگی تقویم شیمیایی بدن انسان را کشف کرده‌اند. تقویم شیمیایی بدن انسان مثل دیگر موجودات زنده، کاربردهای فراوانی در زندگی او دارد. ظاهرا که در مغز انسان سلول‌هایی وجود دارد که با تغییر طول شب و روز، می‌توانند بر روی حالت تابستانی یا زمستانی قرار بگیرند. پژوهشگران حدود ۱۷۰ هزار سلول یافتند که در هیپوفیز مغز قرار دارند و با توجه به زمان سال، تغییر حالت می‌دهند. پژوهشگران می‌گویند که این سلول‌ها، مثل سیستم باینری کامپیوتری، تنها دو حالت دارند: یا می‌توانند هورمون‌های تابستانی تولید کنند یا هورمون‌های زمستانی. این تحقیق در نشریه‌ی Current Biology منتشر شده است. خبر آن را می‌توانید از این لینک بخوانید.
۴. فولکس‌واگن رسوا شد
می‌توان گفت که کل هفته‌ی پیش، تحت تاثیر خبر رسوایی شرکت فولکس‌واگن قرار داشت. جریان از این قرار است که ظاهرا این شرکت، نرم‌افزاری را در خودروهای خود کار گذاشته بود که وقتی برای آزمایش آلایندگی به مرکز معاینه می‌رفتند، شرایط آزمایشگاهی را تشخیص می‌دادند و از توان خود کم می‌کردند تا آلایندگی کمتری تولید کنند. این درحالیست که در شرایط عادی، توان و عملکرد آن‌ها به حالت استاندارد برمی‌گشت و آلایندگی‌شان به طرز چشمگیری افزایش می‌یافت. این مچ‌گیری از فولکس‌واگن در آمریکا صورت گرفت و «مایکل هورن»، رئیس شعبه‌ی آمریکای این شرکت، اشتباه را پذیرفته و رسما عذرخواهی کرده است. حالا فولکس‌واگن در حال جمع‌آوری بیش از ۵۰۰ هزار خودرو در آمریکاست و قرار است میلیون‌ها دلار غرامت بدهد. خبر را می‌توانید از این لینک بخوانید.
۵. برای نخستین بار، تصویر متحرک یک سیاره‌ی فراخورشیدی ثبت شد
تا به حال بیش از ۲۰۰۰ سیاره‌ی فراخورشیدی کشف شده است. منظور از سیاره‌ی فراخورشیدی، سیاره‌ای است که در منظومه‌ای دیگر، به دور یک ستاره در چرخش است؛ درست مثل زمین که به دور خورشید می‌گردد. تقریبا همه‌ی این سیاره‌های فراخورشیدی، به صورت غیر مستقیم کشف شده‌اند و هیچ وقت نتوانسته‌ایم از آن‌ها مستقیم عکاسی کنیم. ستاره‌شناسان تا به حال توانسته‌اند از تعداد انگشت‌شماری سیاره‌ی فراخورشیدی عکاسی مستقیم بکنند. حالا برای اولین بار، ستاره‌شناسان رصدخانه‌ی «جمنای» (Gemini) از یک سیاره‌ی فراخورشیدی در طول زمان عکاسی کرده‌اند و عکس‌های دنباله‌دار آن را تبدیل به فیلم کرده‌اند. این سیاره چند برابر سیاره‌ی مشتری قطر دارد. در این لینک می‌توانید خبر مربوط را بخوانید.
۶. خودروی اپل تا سال ۲۰۱۹ آماده می‌شود
در حالی که هفته‌ی گذشته، عرضه‌ی رسمی آیفون 6s و آیفون 6s پلاس به بازار شروع شد، وال‌استریت ژورنال گزارش داد که اپل تلاش زیادی می‌کند که بتواند در سال ۲۰۱۹ از نخستین خودروی خود که طبیعتا الکتریکی است، رونمایی کند. بر اساس این گزارش، پروژه‌ی خودروی الکتریکی اپل، «تایتان» نامگذاری شده و ۱۸۰۰ نفر بر روی آن کار می‌کنند. این موعد یک سال زودتر از زمان پیش‌بینی شده‌ی قبلی است. ظاهرا که این خودرو از نوع بی‌راننده نیست، با این حال اپل برنامه‌ی بلند مدت‌تری را برای ساخت خودروی بی‌راننده دارد. خبر مرتبط را می‌توانید در این لینک بخوانید.
۷. کامل‌ترین درخت زندگی رسم شد
درخت زندگی نموداری است که رابطه‌ی تکاملی موجودات زنده با یکدیگر را نشان می‌دهد. این درخت مشخص می‌کند که چه گونه‌هایی از یکدیگر مشتق شده‌اند و ریشه‌ی گونه‌های مختلف موجودات زنده‌ی زمین کجاست. به طور کلی، زیست‌شناسان تکاملی سر و کار زیادی با این نمودار دارند. هفته‌ی گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه کامل‌ترین درخت زندگی ترسیم شد. در این درخت، جایگاه ۲/۳ میلیون موجود زنده در درخت تکاملی مشخص شده است. این کامل‌ترین درخت زندگی است که تا به حال ترسیم شده و در ضمن، از طریق اپلیکیشنی آنلاین که لینکش در خبر ما وجود دارد، می‌توان در این درخت جستجو کرد. با کلیک روی این لینک، می‌توانید خبر را بخوانید.
۸. ماه بزرگ، گرفت
طبق قرار، بامداد دوشنبه ۶ مهر، ماه گرفت. این ماه‌گرفتگی بر فراز آسمان ایران هم کاملا مشخص بود و از حوالی ساعت ۴:۳۰ بامداد دوشنبه، شروع شد و به صورت کاملا گرفته، غروب کرد. این ماه‌گرفتگی از این نظر جذاب بود که در یک اصطلاحا «ابرماه» رخ می‌داد. بدین معنی که ماه در حضیض مداری (نزدیک‌ترین فاصله‌ی نسبی به زمین) قرار داشت و اندکی بزرگتر از حالت اوج یا حدفاصل دیده می‌شد. اگر به هر دلیلی این ماه گرفتگی را از دست دادید، برای دیدن ماه‌گرفتگی کلی بعدی در ایران، باید تا سال ۱۳۹۶ صبر کنید. خبر ماه‌گرفتگی را می‌توانید از این لینک بخوانید.
تصور اینکه این عکس با این وضوح از جایی گرفته شده که تا همین یکی دو سال پیش جز یک پیکسل رو شن و محو چیزی ازش وجود نداشت حیرت انگیزه… اینکه بشر به جایی رسیده که انقدر از ما دوره که تصورش در تخیل نمی گنجه و حالا از اونجا چنین عکسهایی رو مخابره می کنه. جایی که مرز پایانی منظومه شمسی ماست و تاریک و سرد. جالبه که این فقط یک عکس نیست. مجموعه اختراعات و تکنولوژی ها و دانشی که در نهایت انسانها رو به گرفتن چنین عکسی رسونده، همون چیزی هست که آینده ما رو رقم میزنه، موجب پیشرفت بشریت میشه و بسیاری از وسایل ساده ای که دور و اطرافمون میبینیم رو تولید میکنه.
از مایکروفر بگیریم تا پهباد و لیزر و فرکانس های رادیویی و جی-پی-اس و ردیاب و لنزها و … همه و همه از چنین جاهایی بر میاد…
جالب بود
ممنون از دیجی مگ
عکس ۷۰ مگابایتی باحال بود! :))