تسلا مدل ایکس؛ نگاهی به اولین SUV تمام برقی جهان
چند سال پیش بود که شرکت خودروسازی تسلا برای نخستین بار، نوید ارائهی خودرویی منحصر به فرد به نام «مدل X» را داد. این وعده بالاخره چند روز پیش محقق شد. در برنامهای که توسط این شرکت برگزار شد، از این محصول رونمایی شد و به شش نفر از مشتریان نیز سوئیچ خودروی مدل ایکس پیش خرید شدهی آنها واگذار شد. نخستین خودروی تمام برقی کلاس SUV دنیا از ویژگیهایی کاملاً منحصر به فرد برخوردار است. تسلا با ارائهی این خودرو یک بار دیگر گامی برای تحول صنعت خودروسازی و نیز حمل و نقل پاک برداشت.
این شش نفر اکنون صاحب خودرویی ۱۳۰ هزار دلاری هستند که میتواند با یک بار شارژ، مسافت ۴۰۲ کیلومتر را بپیماید و البته هفت سرنشین و مقدار قابل توجهی بار را با خود جابجا کند. با اینکه مدل ایکس شباهتهای زیادی با «مدل اس» (که البته از کلاس سدان بود) دارد، اما از جهات بسیار زیاد دیگر، یک خودروی منحصر به فرد به شمار میرود. این خودرو از نظر طراحی، قابلیت ارتباطی، عملکرد و البته سرعت یک محصول فوق العاده ارزشمند به شمار میرود. ایلان ماسک در مراسم رونمایی از این خودرو که در محل ساختمان این شرکت برگزار شد گفت: «ماموریت تسلا، شتاب بخشی به طراحی و تولید وسایل نقلیه مبتنی بر حمل و نقل پایدار است. خیلی مهم است که بدانیم هر نوع خودرویی می تواند به یک خودروی برقی بدل شود.» اما آیا این آینده ایدهآل راحت به دست میآید؟
پیچیدگیهای طراحی
ایلان ماسک یکی از ثروتمندترین مردان جهان است که به خاطر توجه به آینده فناوریهای مختلف شهرت دارد. در آیندهای که او در ذهن میپروراند، حملونقل برقی جایگزین رویکرد فعلی، یعنی استفاده از سوختهای فسیلی میشود. البته شاید آیندهی ایدهآلی که آقای ماسک از آن حرف میزند، آن قدرها هم به آسانی به دست نیاید. هدف از معرفی مدل ایکس تسلا این بود که به همگان ثابت شود موفقیت این شرکت خودروسازی تاکنون شانسی نبوده است. حتی قرار است این روند ادامه یافته و این شرکت، خودروی برقی دیگری با نام «مدل ۳» با قیمت ۳۵ هزار دلار تا سال ۲۰۱۷ وارد بازار کند.
وقتی ایلان ماسک در سال ۲۰۱۲ از نمونهی اولیهی خودروی مدل ایکس رونمایی کرد، اعلام داشت که این خودرو تا سال بعد (یعنی سال ۲۰۱۳) به تولید انبوه میرسد. او بعدها این وعده خود را به سال ۲۰۱۴ موکول کرد و در نهایت دیدیم که این مدل امسال (۲۰۱۵) به تولید رسید.جالب اینجاست که ظاهرا ایلان ماسک بیش از اندازه خوشبین است و معمولاً نوید تحولاتی بزرگ در آیندهای نزدیک را میدهد. اما در عمل، طراحی و ساخت چنین خودرویی کار بسیار پیچیده و سختتر از چیزی بود که احتمالا در ذهن آقای ماسک میگذشت. در هر صورت اکنون انتظارها پایان یافته و مدل ایکس تسلا عرضه شده است. اما باز هم خبری از تولید انبوه آن نیست. اگر همین امروز یکی از این خودروها را سفارش دهید، باید مدت زیادی برای تحویل محصول خود منتظر بمانید. طبق اعلام شرکت تسلا، تحویل سفارشاتی که اکنون به ثبت میرسد بین ۸ تا ۱۲ ماه به درازا می انجامد.
مشخصات فنی
مدل ایکس از نظر فنی در یک کلمه، یک خودروی فوقالعاده است. تسلا، مدل ایکس را در دو تیپ به بازار عرضه میکند. هر یک از تیپهای مدل ایکس دارای یک باتری ۹۰ کیلووات ساعتی و یک موتور دوگانه هستند. تفاوت بین این دو تیپ را باید در موتور آنها دانست. موتور تیپ اول ۹۰D نام دارد و تیپ دوم (که ۱۰ هزار دلار گران تر است) از موتوری بهینهتر با نام P90D بهره میبرد. موتور P90D میتواند این خودرو را طی فقط ۳٫۲ ثانیه از سرعت صفر به ۹۰ کیلومتر بر ساعت برساند و همین ویژگی این خودرو را همتراز با توان فنی برخی از بهترین خوردوهای اسپورت ایتالیایی، آلمانی و یا بریتانیایی قرار میدهد. البته تیپ دارای موتور ۹۰D که با قیمت ۱۳۲ هزار دلار عرضه میشود نیز بسیار پرسرعت است و زمان لازم برای رسیدن از سرعت صفر به ۹۶ کیلومتر بر ساعت در آن فقط نیم ثانیه بیشتر از موتور P90D است.
همچنین این تیپ ارزان قیمتتر (که از موتور D90 برخوردار است) در هر بار شارژ، ۴۰۲ کیلومتر مسافت را طی میکند که ۱۱ کیلومتر کمتر از حداکثر مسافت طی شده در هر بار شارژ توسط موتور P90D است. هر دوی این تیپها به سرعت شارژ میشوند. طبق اعلام شرکت سازنده، برای شارژ کامل باتری فقط به ۳۰ دقیقه وقت نیاز است. اگر از دید نرم افزاری و باتری به این مدل جدید نگاه کنیم، تفاوت چندانی بین آن و مدل قدیمیتر برقی تسلا یعنی مدل اس نمییابیم. هر دوی اینها یک باتری لیتیوم-یونی ۹۰ کیلوواتی دارند و یک موتور ۲۵۹ اسب بخاری در جلو و یک موتور ۵۰۲ اسب بخاری در عقب آنها نصب شده است. حتی نرم افزار کنترل در هر دو مدل ایکس و اس نیز یکسان است.
ظاهر
مدل ایکس اندکی از مدل اس بلندتر است. همچنین این خودرو در واقع با وزنی معادل ۲۴۶۷ کیلوگرم، ۳۳۵ کیلوگرم سنگینتر از مدل اس است. همچنین اگر از زوایه پشت به این خودرو نگاهی بیاندازیم، شباهتهایی محو بین آن و X6 شرکت بی.ام.دابلیو مشاهده میشود. درون مدل ایکس نیز حال و هوایی دلنشین دارد. صندلیهای سفید چرمی، چندین جای لیوانی و نیز یک صفحه نمایشگر لمسی ۱۷ اینچی، حسی خوشایند را به راننده و سرنشینان میدهد. ظاهرا ایلان ماسک علاقه زیادی به شیشه جلوی این مدل دارد. این شیشه تا بالای سر سرنشینان ردیف اول خودرو امتداد دارد و به این ترتیب منظرهای بی نظیر را برای سرنشینان خلق میکند. تسلا اعلام کرده که این بزرگترین شیشه جلویی است که تاکنون برای یک خودرو طراحی شده است.
درهای شاهینی
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد مدل ایکس تسلا، دارا بودن درهایی باز شونده رو به بالا است که اصطلاحا «درهای شاهینی» نام گرفتهاند. این درها از پایین به بالا «همانند بالهای یک شاهین» باز میشوند. البته این ویژگی را نمیتوان یک نوآوری تمام عیار دانست، زیرا برخی خودروهای شرکتهای دیگر نظیر خودروی مدل AMG-SLS «مرسدس بنز» و نیز مدل DMC-12 خودروسازی «دلورین» نیز چنین درهایی دارند. باز شدن در هر دوی این مدلها مستلزم خالی بودن قابل توجه محیط اطراف است و به همین دلیل ممکن است هنگام باز شدن، به اشیای اطراف برخورد کنند. اما تسلا به دنبال چیزی فراتر از یک ویژگی فانتری در مدل ایکس بود.
تسلا راهحلی هوشمندانه برای حل این مشکل یافت. این شرکت از درهایی برخوردار از دو لولا استفاده کرده و هر کدام از آنها به حسگرهای اولتراسونیک مجهز ساخته است. این حسگرها میتوانند فضای خالی اطراف خود را به سرعت محاسبه کرده و سپس درها را با توجه به این فضای موجود باز کنند. با اینکه سامانهی تعریف شده برای این کار بسیار پیچیده است، اما عملکرد بی نظیری دارد. مهندسان تسلا اعلام کردهاند که این درها میتوانند حتی با وجودی که فقط حدود ۳۰ سانتیمتر در دو طرف خودرو فضای خالی باشد هم باز شوند. آنها این ویژگی را در آزمایشی برای پارک مدل ایکس میان دو خودروی دیگر و سپس باز کردن درهای آن به صورت عملی نشان دادند.
در این آزمایش، آینههای بغل این مدل تنها اندکی با خودروی کناری فاصله داشتند، اما درهای خودرو بدون هیچ مشکلی باز شدند. یکی دیگر از موارد جالب در طراحی این درها، به توجه به ایمنی سرنشین مربوط میشود. حسگرهای خازنی در انتهای هر یک از درها میتوانند موانع را در فاصلهی حدود ۵ تا ۱۰ سانتی متری شناسایی کنند و به همین دلیل، در هنگام پایین آمدن و بسته شدن درها دیگر لازم نیست نگران برخورد آن به سر و یا گیر کردن انگشتان در لای آن باشید. با اینکه این فناوری پیچیده شاید در نگاه اول غیر ضروری و تجملی به نظر برسد، اما واقعیت این است که این درها سبب می شوند که وارد شدن به خودرو و به ویژه ردیف سوم صندلیها سادهتر شود. همچنین پدر و مادرها دیگر لازم نیست برای نشاندن کودک خود بر روی صندلی ویژه کودک دچار دردسرهای رایج در خودروهای معمولی شوند.
خلاصه اینکه تسلا با طراحی این درها، با یک تیر به چند نشان زده و ضمن فراهم ساختن ایمنی بیشتر و امکان پارک بهتر، به راحتی سرنشینان و به ویژه والدین توجه زیادی کرده است. گذاشتن بار در صندوق عقب نیز به در این مدل مراتب سادهتر از خودروهای دیگر است. کافی است دگمه باز شدن (بالا رفتن) درها را فشار دهید و ۶ تا ۷ ثانیه منتظر بمانید و سپس وسایل مورد نظرتان را در صندوق عقب قرار دهید. تسلا مدل X همچنین دارای یک باربند ویژه است که میتواند چهار دوچرخه و شش جفت تجهیزات اسکی را با خود حمل کند. این باربند را میتوان ظرف چند ثانیه در پشت خودرو نصب کرد. همچنین اگر کسی بار بیشتری داشته باشد، این مدل میتواند باری به وزن ۲۲۶۷ کیلوگرم را نیز به همراه خود بکشد.
مدل ایکس در رقابتی دشوار
با اینکه مدل ایکس، نخستین خودروی لوکس برقی از کلاس SUV به شمار میرود، اما بیتردید نمیتواند لقب تنها خودروی این چنینی را برای همیشه با خود یدک بکشد. تاکنون شرکتهای متعددی اعلام کردهاند که برنامههایی برای ساخت خودروهای برقی SUV در پیش رو دارند. برای نمونه شرکت خودروسازی «بنتلی» اعلام داشته که قرار است خودروی جدید خود با نام ultra-luxe Bentayga SUV را این بار در قالب هیبریدی تولید کند. همچنین «رولز رویس» و «لامبورگینی» نیز برنامههایی مشابه را در دستور کار خود دارند. حتی «آئودی» نیز چند هفته پیش از یک خودروی مفهومی تمام برقی خود رونمایی کرد که احتمالا در آیندهای نه چندان دور به تولید خواهد رسید. شرکت خوردسازی «استون مارتین» نیز میخواهد طی دو سال آینده یک خودروی الکتریکی کلاس SUV طراحی کند.
منبع: Wired