نقد و بررسی قلیان: بیایید تفریح دیگری پیدا کنیم!
یک واقعیت تلخ وجود دارد؛ قلیان به تفریح اصلی درصد قابل توجهی از مردم جامعه‌مان (به خصوص جوانان) تبدیل شده است. صحبت‌های زیادی در مورد مضرات قلیان شنیده‌اید. بله، قلیان غلظت خون را افزایش می‌دهد، امکان ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد و هزار و یک ضرر دیگر؛ ولی کو گوش شنوا؟ در نهایت، بهترین مکان برای گذراندن آخر هفته یا رفع خستگی یک روز کاری، سفره‌خانه‌ها هستند.
خوب بیایید یک بار برای همیشه، قلیان را به صورت فنی بررسی کنیم و ببینیم که واقعا داستان این دستگاه چیست.
قلیان چیست؟
به طور خلاصه، «قلیان» (Hookah یا Hubble-Bubble یا Sheesha) دستگاهی است متشکل از یک لوله (شلنگ) و یک بدنه که برای مصرف دود تنباکو، از طریق عبور از روی آب خنک استفاده می‌شود. تنباکو در ظرفی که روی قلیان قرار دارد، به کمک زغال مخصوص، گرم شده و دودش پس از عبور از فیلتر آب خنک، از طریق لوله‌ی دستگاه، استعمال می‌شود.
مصرف قلیان یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین مراسم سنتی مربوط به کشور ترکیه بوده که به کشورهای خاورمیانه، هند و حتی آمریکا هم وارد شده است.
ضررهایی فراتر از باورمان
مهم‌ترین و عمومی‌ترین باور در مورد قلیان، کمتر بودن ضرر آن برای بدن در مقایسه با سیگار است.
این باور غلط و اشتباه را باید از ذهنمان پاک کنیم؛ دود سیگار از سوزانده شدن تنباکو ایجاد می‌شود و در قلیان هم، دود استعمال شده از گرم شدن تنباکو در ظرفی توسط زغال ایجاد می‌شود. دستاورد نهایی هر دو یکسان است؛ دود!
دود قلیان هم کاملا مشابه دود سیگار، کاملا سرطان‌زا است.
باور دوم این است که دود قلیان، به دلیل عبور از روی آب، ترکیبات مضرش را از دست می‌دهد.
متاسفانه این باور هم اشتباه است. دود عبور کرده از روی آب، نه تنها هیچ‌کدام از ترکیبات شیمیایی خود را از دست نمی‌دهد، بلکه به دلیل افزایش چگالی، بیشتر از دود سیگار در ریه‌ها رسوب می‌کند. به علاوه، وجود میوه (اسانس میوه) و عسل در تنباکوی قلیان، هیچ تاثیری در کاهش نیکوتین و مواد سرطان زایش نخواهد داشت. البته، خنک شدن دود قلیان به واسطه‌ی عبورش از آب، سوزاندن ریه‌ها را کاهش می‌دهد.
اصلی‌ترین ضرر قلیان به واسطه‌ی زمان بیشتر مکش (Inhale) دود در مقایسه با سیگار است. این کار باعث می‌شود تا چند ده برابر بیشتر، نیکوتین و مواد شیمیایی (مثل مونواکسیدکربن و آرسنیک) وارد ریه‌ها شود. در ضمن، به دلیل اینکه تنباکو در قلیان توسط زغال گرم می‌شود، دود تولید شده، مونواکسیدکربن بیشتری در مقایسه با سیگار دارد. این موضوع باعث افزایش غلظت خون و در نتیجه گرفتگی رگ‌ها و بیماری‌های قلبی می‌شود.
جالب است بدانید تحقیقاتی که توسط مرکز کنترل بیماری‌ها (Centers for Disease Control) در ایالات‌متحده انجام شده، نشان داده که هر سیگار به طور متوسط ۰.۵ لیتر دود وارد ریه‌ها می‌کند و این در حالی است که با یک‌بار مصرف قلیان (بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت) مقداری بین ۲۰ تا ۲۰۰ لیتر دود (بسته به میزان مصرف)، وارد ریه‌ها می‌شود. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که یک ساعت استعمال قلیان، برابر با ۴۰ تا ۴۰۰ نخ سیگار است.
قلیان هم اعتیادآور است!
تنباکوی قلیان (که معمولا با عسل مخلوط شده و چسبناک است) هم همانند سیگار دارای نیکوتین است. تحقیقات جدید نشان داده که میزان نیکوتینی که برای مصرف قلیان به مدت نیم ساعت وارد بدن انسان می‌شود، برابر با میزان نیکوتین یک بسته سیگار است. بنابراین قلیان (حداقل!) به اندازه‌ی سیگار، اعتیادآور است.
بهداشت قلیان
به جز سفره‌خانه‌های لوکس و گران‌قیمت، کمتر پیش می‌آید که قلیان‌ها بعد از هر بار استفاده، به طور کامل شسته شوند. این موضوع باعث می‌شود که حتی اگر از دهنی‌های یک‌بار مصرف و شخصی استفاده کنیم، میکروب‌های زیادی بین افراد انتقال یابد. برای مثال، لوله یا به‌اصطلاح شلنگ قلیان، یکی از آلوده‌ترین قسمت‌های آن است و اگر مرتب شسته نشود، باعث خواهد شد تا میکروب‌هایی که از طریق تماس دست به آن‌ها منتقل شده‌اند، به نفر بعدی انتقال یابند.
جمع‌بندی
باور اصلی به این سمت است که قلیان در مقایسه با سیگار، ضرر به مراتب کمتری برای بدن دارد. بر اساس همین باور غلط، نزدیک به ۱۵ درصد از جوانان ایران، قلیان مصرف می‌کنند. قلیان تفریح ارزان و در دسترسی است ولی نباید به وسیله‌ای برای رفع خستگی یا گذراندن زمان تبدیل شود. قلیان بسیار از آن چیزی که فکر می‌کنیم مضرتر است.
اگر قرار است به سفره خانه‌ای رفته و یک ساعت از قلیان استفاده کنیم، بهتر است که به جایش، یک بسته سیگار بکشیم؛ این‌طوری سالم‌تر خواهیم بود.
خیلی مطلبتون عالی و جالب بود و مهمتر از همه این فرهنگ سازی ای که شما دارین انجام میدین قابل ستایشه.ولی همونطور که دوستان گفتن همه ی جوونایی که قلیون میکشن میدونن ضرر داره ولی چون از اول تفریحی برای دور هم بودن نداشتن به این سمت کشیده شدن من که دورو بر خودم کسیو نمیشناسم نکشه . البته این مورد بیشتر برای دهه ۶۰ ایها وجود داره و نسلهای بعد تفریحات خوبی دارن و من از همینجا از همه ی بچه ها میخوام حتی برای یه بار هم نخوان این چیزارو آزمایش کنن چون واقعا بعدش اراده رو ضعیف میکنه .بازم ممنون
درود بر شما
از این دست نوشته‌ها بیشتر به اشتراک بگذارید، سپاس
با سلام و عرض ادب
خواستم تشکر کنم بابت مطالب خوب شما
لطفا به این رویه ادامه بدید و بیشتر مطالب بذارید.
تشکر
خیلی خوب بود، به قول عمو کیوول بود!
تفریح کم خرج و سالم زیاد هست ، یکیش ورزش ، حالا حتما نباید بری ورزشی رو انتخاب کنی که کلی هزینه اش باشه
کارای دیگه ای هم هست که حالا بسته به محل زندگی میتونی انجامش بدی . بگردی پیدا میشه ….
ممنون خوب بود ولی با آخرش موافق نیستم .مگر اصول تفریح استعمال دود است که حالا باید بین پر ضرر و کم ضرر اونی که کم ضرر تره را انتخاب کرد.
اصل مصرف دود مشکل داره و مضره اکثر افراد موفق جامعه مثل مدبران شرکت های بزرگ بعد از گذشت مدتی که به محبوبیت و پول میرسن تازه یاده سلامتی میوفتن.در واقع یکی از اصول موفقیت در کسب و کار مراقبت از سلامتی و طول عمر بیشتر است.بهتر است از دستگاه زیبایی که خدا با نهایت دقت و علم طراحی کرده است برای شادی بیشتر و انتشار محبت نگهداری کنیم.
محبت و دانش را به اشتراک بگذاریم.
ممنون جناب فرهنگ عزیز . قابلیت لایک نظرات رو اگه بزارید خیلی عالی میشه تا همه مجبور نشن نظر مشابه بزارن ! یکی از دوستان خیلی به جا گفتن که بیشتر بخاطر وقت گذرانی جوانان میرن قهوه خانه ها و سفره خانه ها و دلیل نبود مکان و تفریح سالم و ارزان قیمت هست و به گفته دوستمون بزرگترین متهم این مشکل مسولان هستن !
عالی بود، ولی حاجی قیافت میخوره از اون قلیون کش های تیر باشی 😀
مقاله جالبی بود
من خودم ۷ سال پیش شروع به کشیدن قلیون کردم، ماهی یه بار میکشیدم
ولی بعد سه سال یهو قطعش کردم و نکشیدم
یعنی واقعا تنها دلیلم به عنوان کسی که میکشید یه دورهمی و رفع بیکاری بود! (و اشتباه بود!)
قبول دارم تفریح سالم و ارزون واسه جوون ایرانی که خودش و کشورش شرایط اقتصادی بدی دارن کمه… ولی هست
باشه… اسکی و بانجی جامپینگ و تنیس رو بی خیال میشیم!
رستوران توپ هم نمیشه مداوم رفت!
بقول دوستمون کتاب هم تفریح حساب نمیکنیم!!
ولی خداییش بولینگ و بیلیارد ورزش های مفرح و جذاب و ارزونی هستن
هم قیمت یه سرک قلیون و یکی دو بسته سیگارن
اگه کسی بخواد میشه بی خیال قلیون و سیگار شد و فکر وبدن رو با چیزهای دیگه سرگرم کرد
به شرطی که انگیزه باشه و تصمیم جدی
باز هم بابت مطلب زیباتون ممنونم
حاجی جوونای ایرانی بولینگ و بیلیارد رو میرن که یه سیگاری هم بکشن!!!
دوست عزیزم منم بیلیارد و فوتبال دستی رو بعد از کار تست کردم ولی مشکل اینه که معمولا آدم بعد از کار به استراحت نیاز داره یه جایه آرومی بشینه و رلکس کنه نه اینکه دوباره ورزش کنه …
یعنی اصولا آدم خسته استراحت نیاز داره نه ورزش …
حالا در مورد پلی استیشن و ایکس باکس باهات بحث نمی کنم…
😉
یعنی از استیل جمله آخر خوشم اومد 😀
با سلام
مقاله ی بسیار آموزنده ای بود کاش جوانهای این مرز و بوم خودشون رو از دام این بلای خانمانسوز که مقدمه ی انحرافات بعدیه نجات بدن
دلیل اصلی گرایش زیاد جوانان ایرانی به قلیان فقط و فقط به خاطر کمبود تفریحات سالم و کم خرجه.
بدون شک، مسئولین بزرگترین متهم این معضل هستند.
فرهنگ از مطلب خوب و مفیدت، ممنونم
کلا توی کشور هایی که از کشور های جهان اول عقب ترند فرافکنی موج میزنه…
همه تقصیرات بر گردن دیگرانه…
یعنی اونایی که قلیان نمیکشن همه پولدارن و از بهترین امکانات تفریحی بهره میبرند؟
باور کن اونایی که توی مناطق عقب مانده کشورند کمتر به سمت این کارهای اشتباه می روند…