نقد و بررسی کروم‌بوک ایسر C720؛ شاهزاده‌ی گدا
مدت‌ها بود که چشم‌انتظار یک «کروم‌بوک» (Chromebook) خوب بودیم؛ کامپیوتر سبک و نه‌چندان قدرتمندی که قیمت‌اش آن‌قدرها زیاد نیست و موبیلیتی (قابلیت حمل و نقل) بالاتری در مقایسه با لپ‌تاپ‌های معمولی دارد. مفهوم کروم‌بوک در طول سال‌های انتظار کشیدن ما دچار تغییر شده و رفته‌رفته بر قدرت سخت‌افزاری آن‌ها اضافه و عمر باتری‌شان بیشتر شده است. حالا دیگر می‌توان به مولتی تسکینگ، بازدید از وب‌سایت‌های سنگین و حتی گیمینگ هم روی یک کروم‌بوک فکر کرد و خیلی راحت بر دوام یک‌روزه‌ی باتری آن‌ها قسم خورد. کروم‌بوک‌های زیادی آمدند و رفتند که هیچ‌یک نتوانستند ترکیب درستی از سه فاکتور قیمت خوب، سرعت مناسب و عمر باتری بالا را به مشتری ارایه دهند. «کروم‌بوک پیکسل» (Chromebook Pixel) شرکت گوگل با وجود اینکه نمایشگری فوق‌العاده‌ای دارد و بدنه‌ی محکم و زیبایی را ارایه می‌دهد و خیلی هم سریع کار می‌کند، به دلیل عمر باتری محدودش نتوانست موفق شود. در مورد کروم‌بوک ۱۱ شرکت اچ‌پی هم سرعت کم و باتری ضعیف، مانع از محبوب شدن دستگاهی به آن خوبی شدند.
حالا لپ‌تاپی با نام C720 داریم که توانسته به «ایسر» (Acer) کمک کند در بازار کروم‌بوک‌ها، سامسونگ را پشت سر بگذارد. این محصول به عنوان یک آپدیت بر مدل C7 محسوب می‌شود و در مقایسه با آن خیلی سریع‌تر، سبک‌تر و شیک‌تر است. C720 باتری خیلی خوبی دارد و سرعت اجرای برنامه‌ها در آن خوب است و می‌خواهد کروم‌بوک‌ها را همه‌گیر کند. قیمت کمتر از یک میلیون تومان هم می‌تواند نقش به‌سزایی در موفقیت ایده‌ی این محصول داشته باشد. با دیجی‌کالا مگ و نقد و بررسی کروم‌بوک C720 همراه باشید.
بدنه و پورت‌ها
همان‌طور که از محصولی در این محدوده‌ی قیمتی انتظار می‌رود، بدنه‌ی C720 از پلاستیک ساخته شده است. اصلا خود این توقع که لپ‌تاپی یک میلیون تومانی به بدنه‌ی فلزی مجهز شود، غیرمنطقی و سخت‌گیرانه است؛ حال اینکه قیمت واقعی C720 با توجه به قیمت دلاری‌اش، باید به‌مراتب کمتر از این‌ها حرف‌ها باشد. روی قالب پلاستیکی محصول، از رنگ خاکستری خاصی استفاده شده که می‌تواند توهم فلزی بودن را در ذهن ایجاد کند و به لپ‌تاپ، کمی شخصیت بدهد. با وجود اینکه بدنه از پلاستیک ساخته شده، کیفیت ساخت بالایی دارد و خیلی قرص و محکم است.
تکه‌های پلاستیکی با استحکام بالایی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و نمی‌توان با فشار آوردن، بین این تکه‌ها فاصله ایجاد کرد. برخلاف ظاهر زمخت و گول‌زننده که باعث می‌شود فکر کنید C720 خیلی سنگین است، این لپ‌تاپ تنها ۱.۲۵ کیلوگرم است. سبکی لپ‌تاپ باعث می‌شود بتوان آن‌را همیشه درون کوله‌پشتی به همراه داشت و خدای نکرده از حمل‌اش در درازمدت، آرتروز گردن یا ستون فقرات به سراغ‌تان نیاید. در نهایت ممکن است سوال کنید آیا اثر انگشت روی این لپ‌تاپ باقی می‌ماند یا خیر؟ زیاد معطل‌تان نمی‌کنیم: راست‌اش این است که بدنه‌ی لپ‌تاپ C720 برای جذب اثر انگشت ساخته شده است!
یک پورت HDMI برای انتقال تصویر لپ‌تاپ به نمایشگرهای بزرگ‌تر یا دیتاپروژکتورها، یک کارت‌خوان SD و دو عدد پورت USB که تنها یکی از آن‌ها USB 3.0 است، در کنار جک ۳.۵ میلی‌متری صدا و پورت شارژ تنها ورودی و خروجی‌های دستگاه هستند. متاسفانه امکان شارژ C720 با استفاده از کابل USB وجود ندارد.
سخت‌افزار و باتری
در سری C720 ایسر از پردازندههای سری هزول (Haswell) شرکت اینتل استفاده شده است. پایداری بیشتر و بهینگی مصرف انرژی در این پردازنده‌ها باعث می‌شود باتری کروم‌بوک خیلی خوب دوام بیاورد. ایسر ادعا می‌کند می‌توان تا ۸.۵ ساعت از لپ‌تاپ استفاده کرد که البته ما در تست‌هایمان به زمان کمتری دست پیدا کردیم؛ چیزی در حدود ۷ ساعت شارژدهی حین کار عملی. از طرفی دیگر، استفاده از پردازندههای اینتل باعث می‌شود بازکردن چند برنامه یا چند تب مروگر به‌صورت هم‌زمان امکان‌پذیر شود. البته در این زمینه باید جانب انصاف را رعایت کرد و برای بازکردن برنامه‌ها به‌صورت هم‌زمان حریص نبود. یعنی نباید انتظار داشت که به سرعتی در حد یک مک‌بوک ایر یا حتی یک Chromebook Pixel دست پیدا کنید.
C720 از لحاظ کاربردی به اندازه‌ای سریع هست که بتوانید کارهای روزانه‌تان را انجام دهید؛ سخت‌افزار دستگاه توانایی لود کردن صفحات اینترنتی سنگین را دارد و در پخش کردن ویدیوی تحت وب سنگ‌تمام می‌گذارد. حافظه رم ۲ گیگابایتی با توجه به نوع فعالیتی که این لپ‌تاپ انتظار می‌رود مقدار مناسبی است و از این بابت کمبودی حس نخواهید کرد. روی C720 تنها ۳۲ گیگابایت SSD نصب شده و تمام حافظه‌ی دایمی که در اختیار دارید همین مقدار است. ۳۲ گیگابایت حتی آن‌قدر نیست که بشود از لفظ مقدار برای آن استفاده کرد؛ مقایسه کنیم با مدل قدیمی‌تر C7 ایسر که SSD نداشت، اما ۳۲۰ گیگابایت هارددیسک برایش در نظر گرفته بودند. درست که حافظه‌ی پرسرعت SSD به بوت شدن بسیار سریع آن کمک می‌کند و عملکردی سریعی در اجرای برنامه‌ها را به همراه می‌آورد، اما ۳۲ گیگابایت به عنوان حافظه‌ی دایمی در یک لپ‌تاپ بیشتر به یک شوخی شبیه است تا آن چیزی که در عمل قابل استفاده باشد. کافی است چند فایل روی کامپیوتر بسازید و چند تای دیگر هم از اینترنت دانلود کنید تا با پیغام کمبود فضای داخلی مواجه شوید. حداقل جای شکرش باقی است که هیچ‌یک از برنامه‌های داخلی و قابل دانلود کروم‌بوک حجم آن‌چنان زیادی ندارند و به چند ده مگابایت خلاصه می‌شوند.
زمانی که این کروم‌بوک را خریداری می‌کنید، ۱۰۰ گیگابایت فضای ذخیره‌سازی ابری با مدت اعتبار دو ساله روی سرویس Google Drive دریافت می‌کنید.
این جا است که باید راه حل جایگزین گوگل را معرفی کرد: زمانی که این کروم‌بوک را خریداری می‌کنید، ۱۰۰ گیگابایت فضای ذخیره‌سازی ابری با مدت اعتبار دو ساله روی سرویس Google Drive دریافت می‌کنید. این مقدار برای کاربران عادی که اقدام به ساخت یک اکانت گوگل کنند ۱۵ گیگابایت است و شما می‌توانید از فضای اضافه‌ای که در اختیار دارید، برای ذخیره‌کردن فیلم و عکس و آهنگ‌هایتان استفاده کنید. به‌صورت خودکار و پیوسته از فایل‌هایتان بکاپ گرفته می‌شود و به اکانت گوگل درایو انتقال پیدا می‌کند. همه‌ی این‌ها یعنی چه؟ یعنی اینکه کروم‌بوک را ساخته‌اند تا همه‌ی فایل‌های تان را روی شبکه‌ی ابری (Cloud) ذخیره کنید و بتوانید از هر کامپیوتری در هر جای دنیا که به اینترنت دسترسی دارد به فایل‌هایتان دسترسی داشته باشید. این اتفاق می‌توان برای عده‌ای خوشایند باشد و برای عده‌ای دیگر مثل یک کابوس سهمناک به نظر بیاید. یعنی اینکه کاربران دارای اینترنت پهن‌باند از ایده‌ی کروم‌بوک استقبال خواهند کرد و سایر افراد، حتی در صورت تمایل هم نمی‌توانند با چنین لپ‌تاپی کار کنند. سرعت عملکرد کروم‌بوک‌ها به عنوان دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت، به‌شدت به‌سرعت ارتباط اینترنتی‌شان وابسته است و هر چه پهنای باند بیشتری در اختیار داشته باشند، فرزتر کار خواهند کرد. دلیل استفاده از کارت شبکه‌ی بی‌سیم دوبانده هم نشان‌دهنده‌ی اهمیت دادن بیشتر به همین موضوع است.
نرم‌افزار و سیستم عامل
عادت کردن به نرم‌افزار یک کروم‌بوک، کمی زمان‌بر است. استفاده از کروم‌بوک مثل استفاده از کامپیوتری است که تنها یک برنامه دارد و آن یک برنامه هم مرورگر «گوگل کروم» (Google Chrome) است. از یک کروم‌بوک انتظار نداشته باشید که بتواند در زمینه‌ی ویرایش عکس و فیلم کمک‌تان کند؛ کارهایی از این دست را باید به کامپیوترهای ویندوزی و مک سپرد. اما از آن‌جا که نیاز اکثر کاربران به ایجاد اسناد اداری و مرور صفحات اینترنتی محدود می‌شود و C720 از پس کارهای این‌چنینی به‌خوبی برمی‌آید می‌توان نتیجه گرفت تمام کاربران می‌توانند از چنین دستگاهی استفاده کنند. برای این کار، تنها باید آن برنامه‌های پرکاربرد ویندوزی که سال‌ها به‌شان خو گرفته‌اید را کنار بگذارید و برای بیشتر کارها به سراغ برنامه‌های تحت وب بروید. همین‌قدر بدانید که پس از تهیه‌ی یک کروم‌بوک، در زمینه‌ی نرم‌افزار به‌شدت وابسته‌ی اکوسیستم گوگل خواهید شد و برنامه‌ها را تنها باید از فروشگاه کروم (Chrome Web Store) دانلود کنید. برای کار کردن با فایل‌های آفیس (Office) نمی‌توانید نسخه‌ی نصبی آفیس مایکروسافت را روی کروم‌بوک داشته باشید؛ برای این کار باید از برنامه‌ی قابل نصب Open Office استفاده کنید یا از برنامه‌های آنلاین مثل Google Docs یا آفیس آنلاین Microsoft Office Online بهره بگیرید.
امکان استفاده از C720 به‌صورت چندکاربره هم وجود دارد. یعنی مثلا خودتان، همسر و فرزندان‌تان هم می‌توانند با حساب کاربری اختصاصی خودشان وارد سیستم شوند و برنامه‌ها، تنظیمات و فضای ذخیره‌سازی اختصاصی خودشان را داشته باشند. کروم‌بوک می‌تواند بدون اینکه تنظیمات شما به هم بخورد یا شلوغ و درهم شود زیر دست شخص دیگری برود و به سلامتی و به همان تمیزی که تحویل داده بودید، پیش خودتان بازگردد. اما بهترین ویژگی نرم‌افزاری یک کروم‌بوک C720 این است که به‌صورت خودکار به آخرین نسخه بروزرسانی می‌شود. یک آنتی‌ویروس داخلی هم دارد تا از شر فایل‌های مخرب بیرونی حفظ شود. این یعنی امنیت بالا و رها شدن از به خاطر سپردن زمان بروز رسانی.
گوگل تلویحا وعده داده و در شایعات هم مرتبا تکرار می‌شود که قرار است امکان نصب نرم‌افزارهای اندرویدی به کروم‌بوک‌ها اضافه شود. این قابلیت می‌تواند کروم‌بوک را به دستگاه جذاب‌تری تبدیل کند؛ زیرا بسیاری از نرم‌افزارهای اندرویدی در نمایشگر بزرگ بهتر عمل می‌کنند.
کیبورد، تاچ‌پد و اسپیکر
گفتیم که عملکرد یک کروم‌بوک شدیدا به پهنای باند اینترنت وابسته است. اما چیزی که سرعت اینترنت نمی‌تواند بر آن تاثیر داشته باشد، حسی است که دستگاه در هنگام استفاده و زیر دست به شما می‌دهد. از گذشته‌های دور تا به امروز، کروم‌بوک‌ها کیبوردهای خوبی داشته‌اند و C720 هم یکی از همین کیبوردهای خوب را از آن خود کرده است. نکته‌‌ای که در مورد کیبورد C720 اذیت‌کننده است، چسبیدن کلیدهای Enter و \ به یکدیگر است. نمی‌توان درک کرد که “چرا باید ابتدا بیایی یک Enter خطی طراحی کنی و بعد دلت برای Enter ال شکل تنگ شود و بخواهی با چسباندن یک کلید کاربردی و پُراستفاده به آن، شکل سنتی مورد علاقه‌ات را دوباره زنده کنی؟ مهم‌تر اینکه در همین حین، عملکرد هر دو کلید را مختل می‌کنی و ناسزای کاربرانی که در حین استفاده، مرتبا این کلید را به جای آن یکی فشار می‌دهند به جان بخری؟!” فشردن کلیدها باعث می‌شود به میزان خیلی کمی تو بروند و صدای خفیفی تولید کنند. کار کردن با کیبورد راحت است و خیلی راحت می‌توانید به وسیله‌ی آن، کار مورد نظرتان را به اتمام برسانید.
تاچ‌پد پلاستیکی لپ‌تاپ هم خوب کار می‌کند و می‌تواند چند انگشت را به‌صورت هم‌زمان تشخیص دهد. درست است که این نمونه به شیکی تاچ‌پد مک‌بوک‌های اپل نیست؛ اما به‌خوبی کار می‌کند و همین که استفاده از آن اعصاب‌تان را به هم نمی‌ریزد یعنی امتیاز قابل قبولی می‌گیرد. زیر صفحه‌ی تاچ‌پد، خبری از کلیدهای اختصاصی برای کلیک چپ و راست نیست. بلکه با استفاده از متد جاافتاده کامپیوترهای مک و استفاده از تَپ (Tap) کردن دو انگشتی، منوی کلیکِ راست باز می‌شود.
اسپیکرها پایین لپ‌تاپ جا خوش کرده‌اند و از نوع استریو هستند. با وجود اینکه قرار گرفتن اسپیکر در زیر لپ‌تاپ کاملا این پتانسیل را دارد که صدای خفه‌ای را از اسپیکرها پخش شود، اما صدای اسپیکر می‌تواند تا حد زیادی بلند شود و صرفا صدای بلندی تولید کند. بلندی صدا به معنای شفافیت صدا نیست و تنها بلند است. صدا اعوجاج ندارد و دچار افت و خیزهای عجیب‌و‌غریب نمی‌شود، ولی خب بیس خوبی هم ندارد یا بهتر اینکه بگوییم اصلا بیس ندارد!
نمایشگر
لپ‌تاپ C720 یک نمایشگر مات دارد که هیچ نوری از آن بازتاب داده نمی‌شود. ولی خب همانند تمام نمایشگرهای مات، تصویری نه‌چندان براق و شفاف نمایش می‌دهد. نمایشگر زاویه‌ی دید محدودی دارد و گاهی هم شدیدا سعی می‌کند بخشی از رنگ‌ها را بمیراند! تم رنگی نمایشگر، تیره است و در مقایسه با نمایشگرهای بسیار شفاف امروزی حرف چندانی برای گفتن ندارد. رزولوشن نمایشگر به صورتی است که آیکون‌ها در قسمت‌های کناری‌شان دندانه‌دار نمایش داده می‌شوند. انتظار یک نمایشگر 4K یا کیفیت AMOLED و IPS نداریم، اما نمایشگر LCD با رزولوشن ۷۶۸ × ۱۳۶۶ پیکسل، آن هم در سایز ۱۱.۶ اینچ قاعدتا باید بتواند تصویری بهتر از این ارایه دهد. زاویه‌ی دید نمایشگر با این که محدود است، برای استفاده‌ی روزمره جواب‌گو است و حتی به درد گاهی فیلم دیدن هم می‌خورد. یعنی چه؟ یعنی اینکه می‌توانید یک فلش مموری پر از فیلم بردارید و لپ‌تاپ فرهیخته مآبانه‌تان را به درون هواپیما ببرید تا در مدت پرواز حوصله‌تان سر نرود.
با جمله‌ی قبل، مجددا به محدودیت فضای داخلی لپ‌تاپ، عمر بالای باتری و جامعه‌ی هدفی که برای آن در نظر گرفته شده اشاره کردیم! راستی این لپ‌تاپ یک وب‌کم خیلی خوب هم دارد که برای مصاحبه‌های اینترنتی و جلسات آنلاین عالی عمل می‌کند؛ البته به شرطی که وابسته‌ی Skype نباشید و بتوانید Google Hangout را جایگزین آن کنید. برخی از مدل‌های C720 به نمایشگر لمسی مجهز شده است و برخی دیگر نه. وجود نمایشگر لمسی در یک کروم‌بوک آن‌چنان ارزش افزوده‌ای برای لپ‌تاپ ایجاد نمی‌کند. ولی اتفاقی است که افتاده و کاری‌ش هم نمی‌شود کرد. لولای لپ‌تاپ خیلی خوب و محکم ساخته شده و توانایی نگه‌داشتن نمایشگر در زاویه‌ی دلخواه تماشاگر را دارد.
جمع‌بندی
کروم‌بوک و سیستم عامل Chrome OS اش در طول چند سالی که از معرفی‌شان می‌گذرد خیلی خوب پیشرفت کرده‌اند و به جایگاهی رسیده‌اند که می‌توان از آن‌ها به عنوان یک لپ‌تاپ مستقل استفاده کرد؛ یعنی لپ‌تاپی که صاحب‌اش را مجبور نمی‌کند برای برآوردن نیازش به دستگاه دیگری مراجعه کند. اضافه شدن قابلیت ویرایش آفلاین اسناد Google Docs اقدامی است که به‌درستی در راستای کم کردن وابستگی به اینترنت اتخاذ شده است و می‌تواند کمی انگیزه‌ی لازم برای خرید کروم‌بوک‌ها را ایجاد کند. هر قدر هم که کاربر اینترنت دوستی باشید، موقعیت‌هایی برای‌تان پیش خواهد آمد که از اینترنت فاصله می‌گیرید. در این شرایط، وجود چنین قابلیتی هم‌چون موهبتی است که می‌تواند به رسم لپ‌تاپ‌های سنتی – غیرمحتاج به اینترنت – در بسیاری از موقعیت‌ها به دادتان برسد. وجود تاچ‌پد چندلمسی و پشتیبانی از ژست‌های حرکتی باعث می‌شود کنترل کردن لپ‌تاپ راحت‌تر شود. سادگی کلی سیستم عامل هم کمک‌تان می‌کند بدون گیر شدن در منوهای عجیب‌و‌غریب، خیلی ساده به مقصودتان برسید. این خصوصیت، حتما به درد افراد پا به سن گذاشته و آن‌ها که ارتباط کمتری با تکنولوژی داشته‌اند می‌خورد.
یک کروم‌بوک هرگز نمی‌تواند و نمی‌خواهد به اندازه‌ی یک کامپیوتر ویندوز یا مک کاربردی باشد؛ این کامپیوترها فقط ارزان هستند و راز محبوبیت‌شان هم در همین است. در خارج از ایران خیلی راحت می‌شود یک کروم‌بوک را به عنوان لپ‌تاپ ارزان‌قیمت به افراد معرفی کرد؛ اما درون مرزهای سرزمینی کشور ما، کروم‌بوک‌ها به اندازه‌ی لپ‌تاپ‌های اقتصادی قدر و قیمت پیدا می‌کنند و عزیز می‌شوند.
از یک دید کلی و همه‌جانبه، C720 لپ‌تاپی نیست که برگ برنده‌ای در یک زمینه‌ی خاص داشته باشد و از دید سخت‌افزاری، همه چیزش خیلی معمولی است. کروم‌بوک را نباید با یک لپ‌تاپ ویندوزی مقایسه کرد؛ کروم‌بوک را تنها باید با کروم‌بوک‌های دیگر مقایسه کرد. مقایسه‌ی این دو همان‌قدر اشتباه است که مقایسه‌ی یک مخلوط‌کن با یک غذاساز چندکاره. شما اگر خواستید این لپ‌تاپ را به کسی توصیه کنید دقت داشته باشید که این شخص جزو جامعه‌ی طراحان صفحات وب، دانشجویان و دانش آموزان باشد و لا غیر!
سوال اصلی اینجا است که چرا نباید با صرف همین هزینه یک لپ‌تاپ ویندوزی خرید؟ لپ‌تاپی که بتواند خیلی ساده تمام نرم‌افزارهای ویندوز را اجرا کند و تنها کمی ضعیف باشد؟ خب، راست‌اش می‌توانید این کار را بکنید و اتفاقا کار درستی هم انجام می‌دهید. کروم‌بوک C720 به درد افرادی می‌خورد که تنها به تایپ کردن و جست‌وجو در صفحات اینترنتی نیاز دارند و اهمیت بیش از حدی به قابلیت جابجایی لپ‌تاپ می‌دهند. این افراد علاقه‌ی خاصی به کشف دنیاهای جدید دارند و از این که با داشتن یک محصول جدید می‌توانند خیلی آدم متفاوتی به نظر بیایند کاملا راضی خواهند بود. برای این افراد کافی است در مورد محصولی که در دست دارند ازشان سوالی پرسیده شود تا هزینه‌ی پرداخت شده را منطقی بدانند.
