کشف دومین سیاره فراخورشیدی به دور ستاره بتا سه‌پایه
منظومه فراخورشیدی بتا سه‌پایه چند سالی است که توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. ستاره‌ای نسبتا نزدیک به زمین که پیش از این یک سیاره فراخورشیدی به دور آن کشف شده بود. اکنون و با کشف یک سیاره فراخورشیدی دیگر به دور این ستاره بار دیگر نام این منظومه بر سر زبان‌ها افتاده است.
کشف دومین سیاره فراخورشیدی به دور ستاره بتا سه‌پایه بر پایه داده‌های جمع‌آوری شده در طول ده سال اخیر حاصل شده است.
ستاره بتا سه‌پایه حدود ۶۳ سال نوری از زمین فاصله دارد و با ۲۳ میلیون سال سن ستاره نسبتا جوانی محسوب می‌شود. بنابراین دانشمندان می‌توانند با بررسی این ستاره فرآیند تحول منظومه‌های ستاره‌ای را مطالعه کنند.
حدود ده سال پیش اخترشناسان اولین سیاره را در این منظومه آشکار کردند. سیاره‌ای بزرگ با جرمی در حدود نه تا سیزده برابر جرم سیاره مشتری که در فاصله‌ی نه واحد نجومی از ستاره مادر قرار داشت (هر واحد نجومی معادل فاصله زمین از خورشید و حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است). بر خلاف روند معمول در آشکارسازی سیارات فراخورشیدی اخترشناسان توانستند از این سیاره به طور مستقیم تصویربرداری کنند. نکته‌ی دیگری که باعث توجه به این منظومه شد کشف دنباله‌دارهای فراخورشیدی بود.
تصویر مستقیم از ستاره بتا سه‌پایه b. نور ستاره در این تصویر با روش‌هایی مخصوص سد شده است. Credit: ESO/A.-M. Lagrange et al
اکنون دانشمندان در داده‌های ابزار HARPS به شواهدی مبنی بر وجود سیاره‌ای دیگر در این منظومه دست یافته‌اند. جرم این سیاره حدود نه برابر جرم سیاره مشتری است و هر ۱۲۰۰ روز یک بار به دور ستاره مادر می‌گردد. فاصله‌ی این سیاره فراخورشیدی از ستاره بتا سه‌پایه حدود ۲/۷ واحد نجومی (معادل فاصله کمربند سیارک‌ها از خورشید) است.
احتمال گذر این سیاره از مقابل ستاره مادر وجود دارد. بنابراین این فرصت برای دانشمندان فراهم می‌شود تا با رصدهای تکمیلی شناخت بیشتری از جو، اقمار و یا حلقه‌های احتمالی این سیاره به دست آورند. اخترشناسان امیدوارند که بتوانند از این سیاره نیز همچون همتایش به طور مستقیم تصویربرداری کنند و به اطلاعات بیشتری از سیاره دست یابند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه بتا سه‌پایه.
Credit: P. Rubini/A.M. Lagrange
