مغلطهی توجه گزینشی (Selective Attention) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۱۹۵)
تعریف: مغلطه توجه گزینشی موقعی اتفاق میافتد که شخصی کل توجه خود را معطوف به بخشی از استدلال طرف مقابل کند و بخشهای دیگر را عمداً یا سهواً نادیده بگیرد. این مغلطه عموماً به پاسخهای بیربط، مغلطهی مرد پوشالی (Strawman) و جر و بحثهای بیسروته و طولانی منجر میشود.
مثال ۱:
گویندهی اخبار تلویزیون: میانگین صنعتی داو جونز (The Dow Jones Industrial Average) امروز ۲ درصد و نزدک (NASDAQ) حدوداً ۱.۲٪ افزایش پیدا کرد و نرخ بیکاری از مدتهایش پیش به طور مداوم رو به کاهش بوده است، ولی آمار مربوط به اجرائیهی سند رهنی هیچ تغییری نکرده است.
جیمبو: شنیدید چی گفت؟ اقتصاد کشور رو به نابودیه!
توضیح: جیمبو از توجه گزینشی و بدبینی حاد رنج میبرد و به همین خاطر خبرهای خوب دربارهی اقتصاد کشور را خواسته یا ناخواسته نشنیده گرفت یا این اطلاعات را در نتیجهگیری نهاییاش پیرامون نابود شدن اقتصاد کشور لحاظ نکرد. نتیجهگیری نهایی او صرفاً بر پایهی توجه گزینشی به یک مورد خاص (عدم تغییر آمار مربوط به اجرائیهی سند رهنی) گرفته شده است.
مثال ۲: ما انسانها وقتی با اطلاعات مربوط به خودمان مواجه شویم، سخت میتوانیم در برابر توجه گزینشی مقاومت کنیم. ما عموماً از اطلاعاتی که باعث میشود نسبت به خودمان حس خوبی داشته باشیم استقبال میکنیم و اطلاعاتی را که حس خوبی بهمان ندهد نادیده میگیریم.
استثنا: نادیده گرفتن اطلاعات بیربط به هنگام قضاوت یک استدلال تصمیمی درست است. نکتهی مهم تشخیص اطلاعات بیربط است.
منابع:
مغلطهای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمهای از: