مجید سمیعی؛ برترین جراح مغز و اعصاب جهان
مجید سمیعی از رشت به آلمان رفت و جراح مغز و اعصاب شد؛ شاید تا این قسمت از زندگی‌اش چندان شاخص نباشد، ولی پیشرفت فوق‌سریع در کسب مدارج بالا، طی مراحل استادیاری تا استادی در کمتر از دو سال، تعداد بی‌سابقه‌ی عمل جراحی موفق و آموزش بالای ۱۰۰۰ شاگرد در سراسر دنیا چنان تاثیری بر جامعه‌ی مغز و اعصاب جهان گذاشت که نامش بی‌شک در زمره‌ی برترین‌های تاریخ قرار می‌گیرد؛ در ادامه با بیوگرافی پروفسور مجید سمیعی، جراح به‌نام مغز و اعصاب ایرانی، همراه دیجی‌کالا مگ باشید.
مجید سمیعی در بیست و نهم خرداد ۱۳۱۶ (نوزدهم ژوئن ۱۹۳۷) در تهران به دنیا آمد. پدرش از دودمان بزرگ سمیعی‌های رشت بود. این خاندان از دیرباز نام‌آوران زیادی (از هوشنگ ابتهاجِ شاعر گرفته تا تعداد زیادی وزیر و وکیل و سفیر) به خود دیده است. مادر مجید سمیعی هم اصالتا شیرازی بود و شاید ترکیب دو تا از غنی‌ترین فرهنگ‌های ایران‌زمین بی‌تاثیر در عمل آمدن یک انسان کامل نبوده باشد.
خانواده‌ی مجید پس از مدتی از تهران به رشت بازگشت و در محله‌ی تلفن‌خانه (بحرالعلوم) ساکن شد. مجید تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همین شهر و در دبیرستان مشهور شاهپور رشت گذراند. بعد از دیپلم مانند بسیاری از خانواده‌ها‌ی سطح بالای کشور، او را هم برای تحصیل به غرب فرستادند تا در رشته‌ی پزشکی درس بخواند. مجید، همزمان رشته‌های زیست‌شناسی و پزشکی را در دانشگاه «یوهانس گوتنبرگ» شهر ماینس آلمان به پایان رساند.
او دوره‌ی تخصص خود را در زمینه‌ی جراحی مغز و اعصاب و زیر نظر «کورت شورمن» طی کرد و در ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) مدرک تخصصی‌اش را دریافت کرد. مجید فعالیت‌های حرفه‌ای خود را با سمت استادیاری و کار در بیمارستان جراحی مغز و اعصاب شروع کرد. اما چند ماه بیشتر نگذشت که با تنها ۳۲ سال به درجه‌ی دانشیاری ارتقا یافت و به معاونت دپارتمان جراحی مغز و اعصاب «دانشگاه ماینتز» برگزیده شد؛ او همزمان سرپرستی بخش جراحی مغز و اعصاب اطفال را هم بر عهده داشت. فقط یک سال بعد در ۱۳۵۱ (۱۹۷۱ میلادی) به واسطه‌ی نتایج فوق‌العاده و فعالیت‌های زیاد، موفق به دریافت عنوان استادی (Professor) دانشگاه یوهانس گوتنبرگ در رشته‌ی جراحی مغز و اعصاب شد. در این سال پیشنهاد عنوان استادی و ریاست دپارتمان رشته‌ی جراحی مغز و اعصاب در دانشگاه ملی ایران (دانشگاه شهید بهشتی کنونی) هم به او داده شد؛ اما مجید سمیعی ادامه‌ی کار در آلمان و دانشگاه ماینز را به برگشتن به کشور ترجیح داد و در آلمان ماند.
مجید سمیعی در کنار استادش «کورت شورمن»
او که یک سال پیش از این در ۱۳۵۰، اولین دوره‌ی آموزشی جراحی میکروسکوپی را آغاز کرده بود با ممارست زیاد و کمک بنیاد «فولکس واگن» سرانجام در سال ۱۳۵۶ نخستین آزمایشگاه تمرین جراحی میکروسکوپی آلمان را تاسیس کرد. در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷ میلادی) ریاست دپارتمان جراحی مغز و اعصاب در «بیمارستان نورداشتات» در هانوفر آلمان را پذیرفت؛ سِمَتی که تا سال ۲۰۰۳ عهده‌دار آن بود. در همان سال ۱۳۵۶، کرسی جراحی مغز و اعصاب در دانشگاه «لیدن» هلند به او اعطا شد. چند سال بعد در ۱۳۶۶ دانشگاه ماینتس هم تصدی کرسی جراحی مغز و اعصاب را به سمیعی پیشنهاد کرد. سمیعی تا سال ۲۰۰۳ به ریاست خود بر دپارتمان جراحی مغز و اعصاب بیمارستان نورداشتات را ادامه داد. او از سال ۱۹۹۶ ریاست هر دو دپارتمان جراحی مغز و اعصاب در بیمارستان نورداشتات و دانشگاه پزشکی هانوفر را عهده‌دار بود.
سمیعی در سال ۲۰۰۰ به عنوان رییس موسسه‌ی بین‌المللی علوم اعصاب در هانوفر هم انتخاب شد. او فعالیت‌های گسترده‌اش را تا سال ۲۰۰۳ ادامه داد تا این‌که در این سال بازنشستگی خود را از ریاست دپارتمان‌های جراحی مغز اعصاب در بیمارستان نورد اشتات و دانشگاه پزشکی هانوفر اعلام کرد. مجید سمیعی از آن پس، بیشتر تمرکز خود را صرف توسعه‌ی موسسه بین‌المللی علوم اعصاب کرد.
مجید سمیعی آن‌قدر شهرت و خواهان پیدا کرده بود که تقریبا تمام موسسه‌ها و دانشگاه‌های معتبر دنیا خواستار جذب او بودند. در سال ۲۰۰۴ چینی‌ها توانستند سمیعی را مجاب کنند برای توسعه‌ی دانش مغز و اعصاب به کشورشان برود و ریاست موسسه‌ی علوم مغز و اعصاب آن‌جا در دانشگاه پزشکی پایتخت در پکن را به‌دست بگیرد.
فعالیت‌های آموزشی
آموزش و پیشبرد رشته‌ی جراحی مغز و اعصاب یکی از دغدغه‌های اصلی و یکی از نقاط برجسته در فعالیت‌های علمی سمیعی است. او از آغاز فعالیتش به عنوان استاد جراحی مغز و اعصاب، کوشش و توجه ویژه‌ای به آموزش جراحان مغز و اعصاب در سراسر جهان داشته. از سال ۱۹۷۱ دوره‌های منظم سالانه یا دوسالانه‌ی آموزش جراحی میکروسکوپی مغز و اعصاب را در دانشگاه ماینتز برگزار می‌کند. همچنین در سال ۱۹۷۹ نخستین دوره‌ی آموزشی جراحی قاعده‌ی جمجمه در جهان را در هانوفر پایه‌گذاری کرد. علاوه بر دوره‌های منظمی که در آلمان برگزار می‌کند، دوره‌های آموزشی مشابه دیگری نیز در سایر کشورها در سراسر جهان برای ارتقای دانش جراحان مغز و اعصاب توسط شخص او پایه‌گذاری و برگزار شده و می‌شود. سمیعی در سال ۲۰۰۴ به عنوان رییس موسسه‌ی بین‌المللی علوم اعصاب چین، دوره‌ی بین‌المللی سالانه‌ی جراحی مغز و اعصاب بالینی را برگزار کرد. در سال ۲۰۰۴ سازمان تامین اجتماعی ایران، ریاست دپارتمان جراحی مغز و اعصاب بیمارستان میلاد تهران را به او اعطا کرد.
از آن زمان به بعد تحت نظر سمیعی، دوره‌های آموزشی منسجم و جامعی برای کارکنان دپارتمان، برنامه‌ریزی و اجرا شد که در پی آن، این دپارتمان امروز به یکی از توسعه‌یافته‌ترین و پیشرفته‌ترین مراکز جراحی مغز و اعصاب دنیا تبدیل شده. سمیعی از سال ۲۰۰۶ سمپوزیوم بین‌المللی جراحی مغز و اعصاب را به‌طور مستمر در تهران و به سرپرستی خود برگزار می‌کند.
مجید سمیعی در طی زندگی حرفه‌ایش روش‌های جراحی زیادی را ابداع یا تکمیل کرده که بسیاری از آن‌ها مربوط به برداشتن غده‌های سرطانی هستند. او در طی سالیان فعالیتش بیش از ۱۲ هزار بیمار را با موفقیت عمل کرده که در نوع خود کم‌نظیر است. صدها مقاله‌ی علمی و ۱۷ جلد کتاب تنها بخش کوچکی از یادگارهای علمی او است. سمیعی شاگردان بسیاری (بیش از هزار نفر) در کشورهای مختلف جهان تربیت کرده؛ این شکل و حجم از تربیت شاگرد باعث شده او را به عنوان استاد بزرگ علم مغز و اعصاب جهان بشناسند و هر ساله در نقاط مختلف دنیا به انواع مختلف از او تقدیر کنند.
فعالیت‌های مرتبط
مرکز بین‌المللی علوم اعصاب (INI) در هانوفر آلمان
سمیعی در دهه‌ی ۱۹۹۰ یک مرکز خصوصی بین‌المللی علوم اعصاب را که به‌اختصار INI شناخته می‌شود، تاسیس کرد. بنای این مرکز برگرفته از شکل مغز است. این مرکز در شهر هانوفر آلمان واقع است و ریاست آن را مجید سمیعی و پسرش (امیر سمیعی) بر عهده دارند. تاسیس بیمارستان سمیعی در رشت، بنیاد فرهنگ و علم گیلان و مرکز تحقیقات سرطان‌شناسی رشت از دیگر اقدامات سمیعی هستند.
در سال ۲۰۱۱، فدراسیون جهانی انجمن‌های جراحی مغز و اعصاب، مدال افتخار این فدراسیون به همراه جایزه‌ی ۱۰۰۰۰ یورویی خود را به افتخار مجید سمیعی، «مدال افتخار مجید سمیعی» (Madjid Samii Medal of Honor) نام‌گذاری کرد.
جوایز و افتخارات مجید سمیعی
رییس‌جمهور وقت آلمان غربی در سال ۱۳۶۷ نشان درجه‌ی ۱ دولت آلمان را به او اهدا کرد. در سال ۲۰۱۱ فدراسیون جهانی انجمن‌های جراحی مغز و اعصاب، مدال افتخار این فدراسیون به همراه جایزه‌ی ۱۰۰۰۰ یورویی خود را که هر دو سال یک‌بار به برجسته‌ترین جراحان مغز و اعصاب از سراسر جهان اهدا می‌شود، به افتخار مجید سمیعی «مدال افتخار مجید سمیعی» (Madjid Samii Medal of Honor) نام‌گذاری کرد.
نخستین جایزه و مدال افتخار مجید سمیعی در سال ۲۰۱۱ در کشور برزیل و همزمان با برگزاری مجمع فدراسیون جهانی انجمن‌های جراحی مغز و اعصاب به Maurice Choux از کشور فرانسه و استاد دانشگاه مارسی اهدا شد. در سال ۲۰۱۳ به واسطه‌ی تلاش برای پرورش ۱۰۰ جراح جوان آفریقایی، جایزه‌ی «حلقه‌ی لایبنیتز هانوفر» به او داده شد. سمیعی در مراسم اهدای جایزه گفت: «این جایزه نه به من، بلکه به قاره‌ای با نزدیک به یک میلیارد جمعیت اهدا شد.» او گفته بود که این جایزه برایش ارزش ویژه‌ای دارد، چون برای کمک به قاره‌ای است که به نسبت جمعیتش به‌شدت از امکانات پزشکی محروم است. به گفته‌ی سمیعی میزان مرگ‌ومیر در آفریقا بر اثر صدمات مغزی سه برابر بیماری ایدز است.
فدراسیون جهانی جوامع جراحی مغز در سال ۲۰۱۳، مجید سمیعی را به عنوان جراح مغز سال معرفی کرد. مجید سمیعی در سال ۲۰۱۴ به انتخاب آکادمی بین‌المللی جراحان مغز و اعصاب برنده‌ی جایزه برترین دانشمند و جراح مغز و اعصاب شد. این جایزه همه‌ساله از سوی آکادمی بین‌المللی جراحان مغز و اعصاب به یکی از پزشکان این رشته اهدا می‌شود. دانشگاه تهران در مهرماه ۱۳۹۰ با اعطای دکترای افتخاری از سمیعی تقدیر کرد. در شهریور ۱۳۹۳ نخستین کلید طلایی رشت در مراسمی توسط شهرداری آن‌جا به سمیعی اهدا شد.
مجید سمیعی هرساله مدتی به ایران می‌آید و علاوه بر آموزش جراحان و برگزاری کنفرانس‌های علمی چندین عمل جراحی هم انجام می‌دهد.
زندگی شخصی
پروفسور مجید سمیعی در سال ۱۹۶۱ با مهشید سمیعی ازدواج کرد. او دو فرزند دارد: امیره سمیعی در رشته‌ی اقتصاد تحصیل کرده و پسرش، پروفسور امیر سمیعی، پروفسور مشهور جراحی مغز و اعصاب و معاون مرکز جراحی مغز و اعصاب در موسسه‌ی بین‌المللی علوم اعصاب هانوفر است.
به نظر شما، اگر مجید سمیعی در سال ۱۳۵۱ شمسی، پیشنهاد دانشگاه ملی را می‌پذیرفت آیا به چنین موفقیتی می‌توانست دست یابد؟ اصولا چقدر بستر آماده‌ی آلمان را در رشد و شکوفایی او موثر می‌دانید؟
برخی معتقدند پروفسور مجید سمیعی، طریقه‌ی ارتباط با رسانه‌ها خوب بلد است و این مورد به شهرت و اعتبار نام او کمک زیادی کرده. دراین‌باره چه فکر می‌کنید؟
خیلی عالی بسیار مرد بزرگی هست ازش ممنونیم خدا حفظش کنه براخانوادش انشالا همیشه سرشاد سرزنده باشن
عزیز من بگم از عمر ما بکاوبه عمر او بافزا خوبه . متشکریم