ماه‌نورد VIPER؛ به دنبال آب در قطب جنوب ماه
ناسا به تازگی ماموریت جدیدی را معرفی کرده است که قرار است در جریان آن ماه‌نوردی به قطب جنوب ماه ارسال شود. ماه‌نورد VIPER با هدف یافتن ذخایر یخ آب در قطب جنوب ماه و بررسی خاک ماه به یگانه قمر زمین ارسال خواهد شد.
این ماه‌نورد یکی از مراحل مقدماتی برنامه آرتمیس و فرود دوباره‌ی انسان در سطح ماه است. قرار است در برنامه آرتمیس فضانوردان در قطب جنوب ماه، جایی که شواهدی مبنی بر وجود ذخایر یخ آب در آن مشاهده شده است، فرود بیایند.
طبق برنامه قرار است ماه‌نورد VIPER در اواخر سال ۲۰۲۲ بر سطح ماه بنشیند. این در حالی است که ماموریت فرود انسان بر سطح ماه برای سال ۲۰۲۴ برنامه‌ریزی شده است.
ماه‌نورد VIPER حدود صد روز در سطح ماه فعالیت خواهد کرد و در نهایت تسلیم شب‌های سرد ماه خواهد شد.
ناسا در جریان طراحی و ساخت این ماه‌نورد با شرکت‌ها و سازمان‌های فضایی مختلف همکاری خواهد کرد.
ماجرای آب در سطح ماه
تا پیش از سال ۲۰۰۹ گمان می‌شد ماه دنیایی خشک و بدون منابع آب باشد. اما در سال ۲۰۰۹ و با کمک داده‌های ماموریت برخورد LCROSS و مدارگرد چاندرایان ۱ هند مشخص شد که منابع قابل توجهی از یخ آب در ماه وجود دارد. به خصوص در مناطقی نزدیک به قطب جنوب ماه. جایی که برخی از دهانه‌های آن هیچ‌گاه نور خورشید را نمی‌بینند و همیشه در سایه قرار دارند. به نظر می‌رسد در گذشته برخورد سیارک‌ها و دنباله‌دارها به ماه آب را به سطح ماه منتقل کرده باشد.
ماه‌نورد VIPER نیز با هدف یافتن منابع یخ آب به سطح ماه ارسال خواهد شد. وجود منابع آب در ماه می‌تواند در آینده کمک زیادی به فضانوردان بکند. از تامین آب مورد نیاز برای زندگی گرفته تا تهیه سوخت برای فضاپیماها، با تجزیه‌ی آب و تبدیل آن به هیدروژن و اکسیژن.
برنامه‌های ناسا برای کاوش ماه
ناسا در سال‌های اخیر ماه‌نوردهای مختلفی را به مریخ ارسال کرده است. اما جالب این جاست که ماه‌نورد VIPER اولین ماه‌نورد رباتیک ناسا در سطح ماه خواهد بود. از سویی دیگر از سال ۱۹۷۲ و ماموریت آپولو ۱۷ ناسا تا کنون فرود نرم بر سطح ماه را تجربه نکرده است. ماموریت VIPER همچنین اولین ماموریت ناسا به مناطق قطبی ماه خواهد بود.
با این حال دیگر کشورها در سال‌های اخیر نقش مهمی در کاوش سطح ماه ایفا کردند. چین در اوایل سال جاری میلادی و در جریان ماموریت چانگ‌ای ۴ برای اولین بار فضاپیمایی را در نیمه پنهان ماه فرود آورد. این کشور قصد دارد در سال ۲۰۲۰ ماموریتی را با هدف بازگشت نمونه‌های سطح ماه به زمین اجرا کند.
هند نیز چندی پیش تلاش کرد تا فضاپیمایی را در قطب جنوب ماه فرود بیاورد که البته با شکست مواجه شد. با این حال در جریان همین ماموریت مدارگرد چاندرایان ۲ هند با موفقیت در مدار ماه قرار گرفت و اکنون مشغول فعالیت است.
اکنون ناسا نیز به شدت در تلاش است تا با اعزام ماموریت‌های مختلف به ماه مقدمات سفر سرنشین‌دار به ماه را فراهم کند. ناسا در حال توسعه‌ی موشک قدرتمند جدید خود، یعنی سامانه پرتاب فضایی (SLS) است. فضاپیمای اوریون (Orion) نیز مراحل طراحی و ساخت را پشت سر می‌گذارد.
احتمالا قطب جنوب ماه به زودی میزبان فضاپیماهای مختلفی خواهد بود. به خصوص اگر ماه‌نورد VIPER منابع ضروری و مورد نیاز فضانوردان را در قطب جنوب ماه پیدا کند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از ماه‌نورد VIPER.
Credit: NASA Ames/Daniel Rutter
