ماموریت‌های فضایی مهم سال ۲۰۲۰

امیررضا کامکار

۱۴ دی ۱۳۹۸ | ۱۱:۵۰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۳ دقیقه

در سال 2019 ماموریت‌های فضایی مختلفی انجام شد که برخی از مهم‌ترین‌شان حاصل کار کشورهای آسیایی و شرکت‌های فضایی خصوصی بود. چین و هند در این سال ماموریت‌هایی را روانه سطح ماه کردند و از سوی دیگر شرکت‌های اسپیس‌ایکس و بوئینگ نیز گام‌های بلندی را برای تکمیل فضاپیماهای سرنشین‌دار خود برداشتند.

با آغاز سال 2020 باید منتظر ماموریت‌های فضایی هیجان‌انگیزتری نیز باشیم. در سال 2020 زمین و مریخ پس از 26 ماه بار دیگر به نزدیک‌ترین فاصله‌شان از یک‌دیگر می‌رسند و فرصت اعزام ماموریت‌های فضایی به مریخ فراهم می‌شود. چهار کشور قصد دارند تا مدارگردها و مریخ‌نوردهایی را در این سال روانه سیاره سرخ کنند. از سوی دیگر برنامه آرتمیس هم در سال 2020 به پیش خواهد رفت و شرکت‌های فضایی خصوصی بوئینگ و اسپیس‌ایکس نیز آماده انجام سفرهای فضایی سرنشین‌دار خواهند شد.

در ادامه مروری خواهیم کرد بر مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی سال 2020.

مدار زمین و بازگشت به ماه

اسپیس‌ایکس که در سال 2019 پرتاب ماهواره‌های استارلینک به فضا را آغاز کرد در سال 2020 نیز این پروژه را ادامه خواهد داد. طبق اعلام ایلان ماسک، مدیر عامل اسپیس‌ایکس، سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از اواخر سال 2020 عملیاتی خواهد شد. زمانی که احتمالا 720 ماهواره استارلینک در مدار قرار گرفته‌اند. شرکت‌های دیگری همچون وان‌وب (OneWeb) نیز طرح‌های خود را برای پوشش جهانی اینترنت ماهواره‌ای ادامه خواهند داد. اتفاقی که با ورود تعداد بسیار زیادی ماهواره به مدار همراه خواهد بود که به احتمال زیاد منجر به تغییر چهره آسمان شب و ایجاد مشکلات جدی برای منجمان خواهد شد.

خطوطی که در تصویر دیده می‌شود نتیجه گذر ۲۵ ماهواره‌ی استارلینک از کادر این تصویر تلسکوپی است.
Credit: Victoria Girgis/Lowell Observatory

فضاپیماهای سرنشین‌دار شرکت‌های اسپیس‌ایکس و بوئینگ نیز طبق برنامه در سال 2020 آماده فعالیت خواهند شد. بوئینگ در حال آماده کردن فضاپیمای استارلاینر است و اسپیس‌ایکس نیز آخرین مراحل آماده‌سازی فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار را انجام می‌دهد. در صورتی که این دو فضاپیما در سال 2020 آماده انجام ماموریت‌های سرنشین‌دار شوند، برای اولین بار از سال 2011 فضانوردان می‌توانند از خاک آمریکا به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام شوند.

اولین ماموریت برنامه آرتمیس، پروژه ناسا برای فرود مجدد انسان بر سطح ماه، نیز در سال 2020 انجام خواهد شد. در ماموریت آرتمیس 1 سامانه پرتاب فضایی (SLS) برای اولین بار و البته بدون سرنشین به فضا پرتاب خواهد شد.

چین نیز برنامه کاوش ماه را در سال جاری میلادی ادامه خواهد داد. سازمان فضایی چین قصد دارد در ماموریت چانگ‌ای 5 برای اولین بار از سطح ماه نمونه‌برداری کند و نمونه‌ها را به زمین بازگرداند. ماموریت چانگ‌ای 4 چین که در اوایل سال 2019 در نیمه پنهان ماه فرود آمد یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی سال 2019 بود.

هند نیز احتمالا در اواخر سال 2020 ماموریت چاندرایان 3 را به سمت ماه اعزام خواهد کرد.

ماموریت‌های مریخ

سال ۲۰۲۰ را می‌توان سال مریخ نامید. مریخ در پاییز سال 2020 به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین خواهد رسید. سازمان‌های فضایی مختلف از سال‌ها پیش برای این پنجره زمانی برنامه‌ریزی کرده‌اند و امسال ماموریت‌های پرشماری روانه سیاره سرخ خواهد شد.

طرحی گرافیکی از مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین.
Credit: ESA/ATG medialab

در اوایل تابستان 2020 مریخ‌نورد مارس 2020 ناسا به فضا پرتاب خواهد شد. سازمان فضایی اروپا نیز مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin) را چند روز پس از مریخ‌نورد مارس 2020 به فضا پرتاب خواهد کرد. هر چند که مشکلاتی در چتر نجات این مریخ‌نورد وجود دارد و هنوز پرتاب این فضاپیما در پنجره زمانی سال 2020 قطعی نیست.

چین هم ماموریتی را در سال 2020 به مریخ اعزام خواهد کرد. در این ماموریت یک مدارگرد و یک مریخ‌نورد به سمت مریخ پرتاب خواهند شد. امارات متحده عربی هم برنامه‌هایی برای ارسال یک مدارگرد به سیاره سرخ دارد که با کمک ژاپنی‌ها انجام خواهد شد.

ماموریت‌های خورشید

ناسا و سازمان فضایی اروپا (ESA) ماموریت مشترکی را در اوایل سال 2020 با هدف بررسی خورشید انجام خواهند داد. این ماموریت که مدارگرد خورشیدی نام دارد به نوعی مکمل کاوشگر خورشیدی پارکر است.

سازمان پژوهش‌های فضایی هند نیز قرار است در اواسط سال 2020 ماموریت Aditya-L1 را به فضا پرتاب کند.

ماموریت‌های فضایی به اعماق منظومه شمسی

در حال حاضر چند فضاپیما در حال حرکت به سمت اهداف خود هستند. ماموریت بپی‌کلمبو (BepiColombo) سازمان فضایی اروپا امسال از نزدیکی زمین و زهره گذر خواهد کرد تا با کمک نیروی گرانش این سیارات مسیری بهینه را برای رسیدن به سیاره عطارد طی کند. البته این فضاپیما تا اواخر سال 2025 به سیاره عطارد نخواهد رسید.