خریدهای نوروزی؛ لاکپشت گوش قرمز
انسان‌ها حدود ۱۱ هزار سال پیش متوجه شدند که می‌توان برای انجام برخی کارها یا حداقل تامین غذا روی حیوانات و نه البته همه آن‌ها حساب کرد. بعد از هزاره اول میلادی روند آزمون و خطا برای اهلی کردن برخی از حیوانات شتاب گرفت.
تا مدت‌ها منفعت عامل اصلی پافشاری انسان برای اهلی کردن حیوانات بود اما از یک نقطه نامشخص در تاریخ سرنوشت حیوانات وحشی هم به شکل دیگری رقم خورد به عنوان مثال در خاورمیانه و مصر مواردی نظیر قوش‌بازی و نگهداری از گربه‌سانان بزرگ‌جثه رواج پیدا کرد.
تفاوت‌های فیزیولوژیکی، آناتومیکی، درمانی و دامپزشکی از جمله مهم‌ترین دلایل طبقه‌بندی و تفکیک حیوانات خانگی هستند. یک بخش مشکل اینجاست که تفاوت حیوانات خانگی با حیوانات غیرخانگی برای اغلب ما مشخص نیست به عنوان مثال ما اغلب فکر می‌کنیم که توانایی نگهداری از هر حیوانی را در منزل داریم در حالی که نگهداری از حیواناتی مانند خرگوش، خوکچه هندی و همستر از اساس با حیوانات غیرخانگی متفاوت است.
حیوانات اعم از خانگی و غیرخانگی شرایط نگهداری خاص خود را دارند. به عنوان مثال ما نباید خرگوش خانگی‌مان را که کف دست و پایش پینه ندارد با گربه‌ها مقایسه کنیم. فراموش نکنید که موهای زبر و برس مانند کف دست و پای خرگوش‌ها در اثر تماس مداوم با سطوح سفت، زبر و خشن نظیر موزاییک، فرش و موکت به سرعت ساییده و فرسوده می‌شود.
تفاوت‌های حیوان خانگی و غیرخانگی
برای این که بتوان نام یک حیوان را خانگی گذاشت، یکسری شروط اصلی و تعدادی هم شروط فرعی لازم است. نخستین شرط اصلی این است که بیماری‌های مشترک میان انسان و آن حیوان باید قابل پیشگیری و قابل کنترل باشد. بر این اساس حیوانی مثل میمون رزوس که می‌تواند ناقل بیماری‌های مشترک بسیار خطرناک و حتی کشنده‌ای نظیر ویروس هرپس B به انسان باشد، یک حیوان خانگی نیست.
هرپس B یک جنس از ویروس‌ها است که میمون‌های ماکاک مثل رزوس میزبان آن هستند. این ویروس در صورت انتقال به انسان باعث صدمات جدی به سیستم عصبی و حتی مرگ خواهد شد.
نکته مهم بعدی این است که حیوانی که از طبیعت جدا شده باشد یا حیوانی که بومی یک منطقه خاص جغرافیایی باشد، حیوان خانگی نیست. فراموش نکنید که اگر حیوانات غیربومی تکثیر شده در اسارت در طبیعت رها شوند و توانایی بقا و تکثیر داشته باشند، ممکن است به گونه مهاجم و دردسری جدی برای محیط‌زیست بدل شوند.
سومین شرط اصلی این است که حیوانات در معرض خطر انقراض، چه در سطح منطقه‌ای و چه در سطح جهانی به هیچ وجه نمی‌توانند حیوان خانگی باشند. لازم به ذکر است که قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی سفت و سختی در این مورد وجود دارد که ضمانت اجرای آن‌ها را نیز جرایم سنگین برعهده دارند.
همان‌طور که گفته شد، تعدادی شروط فرعی هم وجود دارد. قوانین و شرایط جغرافیایی از جمله این شروط هستند. کارشناسان باور دارند که فرهنگ‌سازی جهت تفکیک حیوانات خانگی و غیرخانگی و در عین حال وضع قوانین سخت‌گیرانه به منظور جلوگیری از قاچاق حیوانات اعم از حیوانات خانگی و بالاخص گونه‌های حیات وحش راهکاری است که می‌تواند نه تنها مانع از آسیب‌های جدی و غیرقابل جبران به تنوع زیستی شود بلکه در عین حال ظلم به حیوانات را نیز به حداقل می‌رساند.
لاک پشت‌های گوش قرمز
لاک پشت‌های گوش قرمز یکی از رایج‌ترین حیوانات خانگی وارداتی هستند که در این اوقات از سال در بسیاری از مراکز خرید و فروش حیوانات خانگی به چشم می خورند. بسیاری از والدین تنها به دلیل درخواست‌های کودکان‌شان حاضر به خرید لاک پشت‌های گوش قرمز می‌شوند. اما جالب اینجاست که وقتی از این والدین پرسیده می‌شود که آیا در مورد شرایط نگهداری درست از این لاک پشتها اطلاع کافی دارند، اغلب پاسخ درستی نمی‌دهند.
لاک پشت‌های خانواده مَپ (Map Turtle) را اغلب با نام لاک پشت‌های برکه‌ای یا لاک پشت‌های تالابی می‌شناسند.
لاک پشت گوش قرمز یا رِد اِسلایدر(Red Slider) با نام علمی (Trachemys scripta elegans) در طبیعت ایران گونه‌ای غیربومی و مهاجم است. لاک سبز رنگ و لکه قرمز نواری که در طرفین صورت و پشت چشم‌های این خزنده دیده می‌شود، از مشخصات کلیدی برای شناسایی آن‌ها است.
لاک پشت گوش قرمز زیرگونه اسلایدرهای برکه‌ای یا همان (Trachemys scripta) است و یک لاک پشت نیمه آبزی می‌باشد. اسلایدرهای برکه‌ای سه زیرگونه معروف دارند که گوش قرمز یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها است و در سرتاسر جهان به عنوان حیوانی اهلی و خانگی خرید و فروش می‌شود.
لاکپشتهای گوش قرمز، بومی جنوب آمریکا و شمال مکزیک هستند اما در سایر کشورها به واسطه معرفی و رهاسازیهای گسترده توسط عوامل انسانی مشاهده می‌شوند. این لاک پشت‌های کوچک و دوستداشتنی از جمله حیواناتی هستند که در این اوقات از سال به وفور در کشور ما خرید و فروش می‌شوند و البته هواخواهان زیادی هم دارند. لاک پشت‌های گوش قرمز کوچک معمولا زیاد زنده نمی‌مانند اما آن‌هایی که باقی می‌مانند، مقاوم‌تر می‌شوند و به سرعت هم رشد می‌کنند. گاهی دیده می‌شود که خریداران، این لاک پشتها را در برکه‌ها و آبگیرهای طبیعی رهاسازی می‌کنند در حالی که انجام این کار بزرگ‌ترین اشتباه ممکن است.
لاکپشت گوش قرمز، گونه‌ای غیربومی با زادآوری بالاست که از دو سالگی و در هر سال حدود دو تا سه بار تخم‌گذاری می‌کند. این لاک پشتها می‌توانند از بسیاری جهات برای گونه‌های بومی کشور ما خطرناک باشند. در ادامه با این خطرات شما را بیشتر آشنا خواهیم کرد.
یک کوله‌بار عدم آگاهی
یک لاکپشت گوش قرمز دو سر
نام لاکپشتهای گوش قرمز برگرفته از نوار قرمز رنگ پشت چشم آن‌هاست که از هر دو طرف صورت قابل رویت می‌باشد. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، به این لاکپشتها رِد اسلایدر هم گفته می‌شود. لغت اسلایدر (Slider) به قابلیت سر خوردن سریع این لاکپشتها از صخره‌ها به داخل آب اشاره دارد.
اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (آی‌یو‌سی‌ان)، لاکپشتهای گوش قرمز را در فهرست ۱۰۰ گونه فوق مهاجم جهان قرار داده است. لازم به ذکر است که در تهیه این فهرست دو معیار مدنظر بوده: نخست معرفی گونه‌های مهاجمی که تاثیرات مهمی بر تنوع بیولوژیکی و/یا فعالیت‌های انسانی دارند. دوم گونه‌هایی که بتوانند به خوبی تصویرگر موضوعات مهم و جاری ناشی از تهاجم‌های بیولوژیکی باشند.
طول لاک اعضاء این لاک پشت ها در برخی از گونه‌ها بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است اما اغلب به طور متوسط ۱۲ تا ۲۰ سانتی‌متر برآورد شده است. گوش قرمزها معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ سال عمر می‌کنند. در برخی موارد طول عمر آن‌ها به ۴۰ سال هم می‌رسد.
این لاک پشتها موجوداتی خونسرد یا (Poikilotherm) می‌باشند و درجه حرارت بدن‌شان متغیر و تابع شرایط محیطی است. گوش قرمزها در محیط زیست طبیعی‌شان به طور مداوم از آب خارج شده و حمام آفتاب می‌گیرند تا بتوانند درجه حرارت بدن‌شان را حفظ کنند.
چرا رهاسازی گوش قرمزها در طبیعت اشتباه است؟
اگر درجه حرارت بدن گوش قرمزها به پایین‌تر از مرز ۲۱ درجه سلسیوس برسد، عملکردهای طبیعی‌شان مانند گوارش و دفع متوقف خواهد شد.
لاک پشت گوش قرمز گونه بومی کشور ما نیست بلکه در اصل یک گونه مهاجم برای طبیعت ما محسوب می‌شود. گوش قرمزها یک گونه وارداتی هستند که زیستگاه اصلی آن‌ها از شمال دره میسی‌سی‌پی آغاز و تا جنوب خلیج امتداد پیدا می‌کند. دره های تنسی و رودخانه کامبرلند، جنوب شرقی کنتاکی و جنوب غربی ویرجینیا تا شمال شرقی آلاباما محدوده پراکنش گسترده این موجود می‌باشد.
تا امروز ده‌ها میلیون از لاک پشت‌های گوش قرمز در دنیا به عنوان حیوان خانگی به فروش رفته‌اند. خرید و فروش‌هایی از این دست را می‌توان دلیل عمده معرفی یک گونه غیربومی به زیستگاههای مختلف در جهان دانست. سوال اینجاست که آیا چنین معرفی‌های ناشی از عوامل انسانی بر غنای زیستی اکوسیستم‌ها، افزوده‌اند یا نه بالعکس به آن‌ها آسیب زده‌اند؟
شواهد و مستندات حاکی از این واقعیت تلخ است که متاسفانه لاک پشت‌های محلی و بومی به شدت از حضور آن‌ها در زیستگاه‌هایشان آسیب دیده‌اند. مطالعات نشان میدهد که لاک پشت‌های گوش قرمز می‌توانند ناقل بیماری سالمونلا باشند. سالمونلا یکی از شایع‌ترین مسمومیت‌های غذایی حاصل از فعالیت باکتری‌های گرم منفی است که اغلب تخم پرندگان را آلوده می‌کند و در اثر حرارت و پختن هم از بین می‌رود. تماس با برخی از دوزیستان مثل لاک پشت‌های گوش قرمز می‌تواند این بیماری را به انسان منتقل کند.
بسیاری از کشورها نظیر استرالیا قوانین بسیار سخت‌گیرانهای جهت ممنوعیت واردات گوش قرمزها دارند.
تاثیرات منفی ناشی از حضور آن‌ها در ظرف سال‌های گذشته باعث شده که جمعیت‌های پراکنده و پایداری در جنوب شرقی کوئینزلند تشکیل شود. این گونه در کشور ما نیز اغلب خرید و فروش می‌شود و به دلیل رهاسازیهای ناآگاهانه در طبیعت مشکلاتی را به وجود آورده است. لاک پشت گوش قرمز گونه‌ای مهاجم و غیربومی است که می‌تواند با گازهای دردناک خود خطری جدی برای سایر گونه‌های بومی کشورمان باشد بنابراین رهاسازی آن در طبیعت یک اشتباه محض است.
چرا مهاجم؟
تحقیقات نشان میدهد که لاک پشت‌های گوش قرمز توان سازگاری بالایی با محیط‌های جدید دارند. علاوه بر این، خصلت خواب زمستانی آن‌ها را هم نباید دست‌کم گرفت. این ویژگی در زیستگاه اصلی آن‌ها نوعی ضرورت برای بقا تلقی می‌شود اما در عین حال به آن‌ها اجازه میدهد که در زیستگاههای جدید با آب و هوای نسبتا متعادل، زمستان‌ها را راحت‌تر پشت سر بگذارند.
لاک پشت گوش قرمز در اکثر مواقع در زیستگاههای آب شیرین یافت می‌شود اما این جاندار حتی آب‌های شور و بدمزه را هم تحمل می‌کند لذا راه آب‌های ساحلی می‌تواند بخشی از قلمرو آن‌ها باشد. این لاک پشتها همه‌چیزخوار هستند بنابراین رژیم غذایی آن‌ها طیف وسیعی را شامل می‌شود از ماهی گرفته تا قورباغه و حشرات. حتی گزارشاتی از حمله این لاک پشت ها به اردک‌ها هم وجود دارد که تاکیدی است بر خصلت تهاجمی و خجالتی نبودن آن‌ها در مقایسه با گونه‌های بومی کشورمان.
با توجه به زمان طولانی که از معرفی لاک پشت های گوش قرمز به زیستگاههای جدید در اروپا، آسیا و استرالیا گذشته و با توجه به قدرت سازگاری بالای آن‌ها تشکیل جمعیت‌های پایدار مستند شده است.
لاک پشت پهای گوش قرمز جسور و بی‌پروا هستند و در رقابت بر سر غذا اغلب طرف مقابل را شکست می‌دهند. جثه این لاک پشتها بزرگ‌تر از گونه‌های بومی ما است. آن‌ها توانایی تخم‌ریزی بالایی دارند به عنوان مثال لاکپشتهای گوش قرمز ماده بسیار بیشتر از لاکپشتهای بومی و محلی در زادآوری موفق هستند نه‌تنها به این خاطر که جثه آن‌ها بزرگ‌تر است بلکه بیشتر به این خاطر که لاک پشت‌های نر بومی معمولا آن‌ها را ترجیح می‌دهند.
علاوه بر این، لاک پشت های گوش قرمز می‌توانند معرف بسیاری از پاتوژن‌ها یا عوامل بیماری‌زا به زیستگاههای جدید باشند. فراموش نکنید که لاک پشت های آکواریومی می‌توانند به راحتی عوامل بیماری‌زای سایر کشورهای مبدا را به زیستگاههای جدید وارد کنند.
به گفته متخصصان معرفی پاتوژن‌های بیماری‌زا توسط حیوانات خانگی آبزی به زیستگاههای طبیعی یک مشکل جدی است. مسوولیت‌پذیری خریداران و پرهیز از رهاسازی این لاک پشت ها در زیستگاههای جدید حتی در برکه‌های کوچک می‌تواند کمک بسیار بزرگی در راستای حفاظت از گونه‌های بومی کشور باشد.
حیوانی که نگهداری میکنید را بشناسید
بسیاری از کسانی که نسبت به خرید حیوانات خانگی اقدام می‌کنند، از شرایط نگهداری آن‌ها بی‌اطلاع هستند. لاک پشت گوش قرمز همه‌چیزخوار است. در دوران جوانی اغلب گرایش به گوشت‌خواری دارد و منبع غذایی‌اش نیز شامل حشرات، کرم‌ها، بچه قورباغه، ماهیان کوچک و لاشه سایر موجودات می‌باشد.
در حالی‌که لاک پشت های بالغ بیشتر رژیم گیاه‌خواری دارند و در صورت امکان از خوردن گوشت نیز پرهیز نمی‌کنند. لاک پشت بالغ به واسطه جثه بزرگ‌شان، توانایی گاز گرفتن و لاک محکمی که دارند؛ معمولا از شکارچیان باک ندارند. البته لاکپشتهای جوان‌تر به مراتب آسیب‌پذیرتر هستند اما جالب است که بدانید آن‌ها نیز اگر توسط یک ماهی بزرگ بلعیده شوند، نفس خود را نگه داشته و سپس گاز محکم و دردناکی از معده ماهی می‌گیرند. چنانچه ماهی در نهایت مجبور به قی کردن شده و بچه لاکپشتها به این صورت دوباره به محیط برمی‌گردند.
شرط‌های لازم برای نگهداری
عفونت‌های باکتریایی از جمله موارد شایعی است که باعث تورم، پف کردگی و گاهی نیز ترشحات سفید در چشم‌های این لاکپشتها می‌شود. این عفونت اغلب از طریق آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان است. یکی دیگر از بیماری‌های شایع، عفونت‌های ناشی از باکتری‌های گرم منفی است که باعث زخم‌های مسری دهان می‌شود. این بیماری که یکی از علائم آن در لاکپشتها پرهیز از غذا خوردن است، خطرناک است و نیاز به درمان سریع دارد.
ذاتالریه، نرم شدن عفونی لاک، مسمومیت‌های خونی، کمبود کلسیم و … از جمله مواردی هستند که می‌توانند این لاکپشتها را درگیر سازند بنابراین اگر می‌خواهید لاکپشت گوش قرمز خریداری کنید، دو نکته را به یاد داشته باشید: مشورت مداوم با دامپزشک و پرهیز از رهاسازی آن‌ها در طبیعت.
منبع : columbia redearslider redearslider issg animaldiversity
چه قد خوشگلا لاک پشت ها …..
کاملا مفید و جالب بود
سلام
مطلب مفیدی بود خانم حیدری ممنون فقط چند خطای تایپی کوچیک وجود داره.
پیروز و موفق باشید پیشاپیش سال نوتون هم مبارک:)
برخلاف اسم مقاله، بیشتر اطلاعات عمومی راجب لاکپشت گوش قرمز بود تا نحوه خرید و نگهداری گوش قرمز
اونم تازه ترجمه!
لطفا پرنده ها رو تو قفس تنگ اسیر و نگهداری نکنید
خدا رو خوش نمیاد
واقعا چه دلیلی غیر از خود خواهی وجود داره که یک برنده رو نه برای مصرف گوشتش و غیره بلکه برای زیبایی و صدایت ازادی رو ازش بگیرید و بقیه عمرش رو تو قفس تنگ بندازین!!
همه پرنده ها مثل کبوتر و چندتای دیگه نیستن که به زندگی خونگی و غذای اماده راضی بشن.
الان مد شده خیلی از مغازه دارها جلوی مغازشون پرنده ی خیر خانگی رو تو قفس تنگ برای رونق مغازشون!! نگه میدارن, اگه یک دقیقه به خودشون حوصله بدن و به اون پرنده نگاه کنن اگه خودشون رو گول نزنن راحت میشه فهمید اون پرنده داره شکنجه میشه و از شرایط زندگیش راضی نیست. اگه فکر میکنید پرنده بومی نیست و بعد از ازاد کردنش دوام نمیاره لاعقل تو قفس تنگ نگهش نکنید و فکری بحالش بکنید.
به فکر روزی باشید که باید جواب اون پرنده رو پیش خدا بدید