آیا فیسبوک جنگ واقعیت افزوده را خواهد برد؟
اگر در این مدت مسائل مربوط به نقض حریم خصوصی، اخبار جعلی و دیگر حاشیه‌ها مطرح نمی‌شد، فیسبوک در کنفرانس امسال، تمرکز خود را عمدتا معطوف به واقعیت افزوده می‌کرد. در بیشتر خبرهایی که فیسبوک در هفته‌ی اخیر اعلام کرد، حضور و تأثیر واقعیت افزوده را می‌توانیم ببینیم. حالا که واقعیت افزوده در «فید اخبار» (News Feed)، اینستاگرام و مسنجر فیسبوک حضور دارد، باید بگوییم که این شرکت آماده‌ی ایجاد بزرگ‌ترین پلتفرم واقعیت افزوده در سرتاسر جهان است.
سال گذشته، مارک زاکربرگ در کنفرانس F8 از «پلتفرم افکت‌های دوربین» (Camera Effects Platform) پرده‌برداری کرد. ایده‌ی این پلتفرم بسیار ساده است: با استفاده از دوربین فیسبوک می‌توان موارد مجازی را در دنیای واقعی مشاهده کرد. مثال بارز این فناوری، فیلترهای سلفی است-از ماسک‌ها مختلف گرفته تا مثلا قرار دادن یک تاج مجازی بر سر-اما این پلتفرم می‌تواند کارهای پیچیده‌تری مانند ایجاد یک بخار مجازی از فنجان قهوه‌ی واقعی هم عملی کند. هرچند شروع کار این پلتفرم در دوربین فیسبوک بود، اما سرانجام دیگر اپلیکیشن‌های فیسبوک-مانند اینستاگرام و مسنجر-هم می‌توانند از این پلتفرم بهره ببرند.
برنامه‌های فیسبوک در زمینه‌ی واقعیت افزوده
هرچند اساس این پلتفرم در اپلیکیشن‌های مختلف یکسان است، اما فیلترهای آن‌ها مشابه نیستند. در این زمینه «فیکس کرک‌پتریک» (Ficus Kirkpatrick)، مدیر پروژه‌های واقعیت افزوده‌ی فیسبوک، می‌گوید: «ما می‌توانستیم فیلترهای واقعیت افزوده‌ی فیسبوک را روانه‌ی اینستاگرام کنیم، اما این دو شبکه‌ی اجتماعی تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند.» در حالی که فیسبوک عمدتا برای دوستان و خانواده‌ها است، اینستاگرام تمرکز اصلی خود را معطوف به برندها و شخصیت‌ها کرده است. «کرک‌پتریک» در ادامه گفت: «در نهایت ما می‌خواهیم تنوع واقعیت مجازی را افزایش دهیم. همین ابزار یکسان با توجه به کاربران استفاده کننده، نتایج متفاوتی را رقم می‌زنند.»
یکی دیگر از مثال‌های بارز، به کار گرفتن قابلیت‌های واقعیت افزوده در مسنجر است که تا حد زیادی با اهداف تجاری صورت گرفته است. در همین زمینه، رییس بخش مسنجر فیسبوک در کنفرانس F8 نشان داد که شرکت نایکی به لطف این قابلیت، می‌تواند تصویر ۳۶۰ درجه‌ای از یک نوع کفش خاص این شرکت را به خریدار نشان دهد. از دیگر قابلیت‌های تجاری واقعیت افزوده در مسنجر می‌توانیم به امکان امتحان مواد آرایشی شرکت Sephora یا شخصی‌سازی اتومبیل‌های «کیا» (Kia) اشاره کنیم.
یکی دیگر از برنامه‌های فیسبوک برای تسلط در زمینه‌ی واقعیت افزوده، ارائه‌ی ابزار AR Studio است که به لطف یک به‌روزرسانی جدید، از قابلیت‌های بیشتری بهره می‌برد. استفاده از این ابزار بسیار ساده است و تنها با کشیدن و رها کردن موارد مختلف و بدون نیاز به آگاهی از کد نویسی، می‌توان فیلترهای مختلفی را ایجاد کرد. «کرک‌پتریک» در مورد این ابزار می‌گوید: «ما می‌خواهیم فرایند خلق را تا حد ممکن ساده کنیم تا هرکسی بدون نیاز به کدنویسی بتواند خلاقیت خود را عملی کند.»
تفاوت رویکردها
در مقایسه‌ی رویکرد فیسبوک برای واقعیت افزوده با پلتفرم‌های ARKit اپل و ARCore گوگل می‌توانیم یک تفاوت مهم را مشاهده کنیم. توسعه‌دهندگان از دو مورد آخر عمدتا برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های هدف‌محور استفاده می‌کنند، به‌عنوان مثال اپلیکیشنی برای چیدن مبل‌های IKEA در خانه یا ساخت مجموعه‌های لگو با استفاده از Lego Studio. اما از طرفی دیگر، هدف فیسبوک این است که چنین ابزارهایی بیش از هر چیزی دست‌یافتنی‌تر باشند.
البته فیسبوک اولین شرکتی نیست که چنین رویکردی را اتخاذ کرده است. پیش از این شاهد چنین رویکردی از جانب اسنپ‌چت و پوکمون گو بوده‌ایم که هرکدام تا حدی به موفقیت رسیده‌اند. اما محبوبیت پوکمون گو نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته و اسنپ‌چت هم از لحاظ رشد کاربران وضعیت چندان خوبی ندارد. در چنین وضعیتی، به لطف حضور بیش از ۲ میلیارد کاربر در فیسبوک، بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر در اینستاگرام و بیش از ۱.۳ میلیارد کاربر در مسنجر، این شرکت در وضعیت بسیار خوبی به سر می‌برد.
یکی از مزیت‌های پلتفرم واقعیت افزوده‌ی فیسبوک این است که به کاربران اجازه می‌دهد با همان اپلیکیشن‌هایی که از قبل دارند، دست به بازیگوشی بزنند. این موضوع، در کنار تنوع زیادی از افکت‌های واقعیت افزوده، منجر به تمایز فیسبوک در مقایسه با دیگر رقبایش شده است. «کرک‌پتریک» در مورد اینکه چرا فیسبوک درب پلتفرم خود را بر روی توسعه‌دهندگان باز کرده، توضیح می‌دهد: «ما نمی‌خواهیم تمام کارها را خودمان انجام دهیم و برای موفقیت واقعیت افزوده، نیازمند ایده‌های جدید و خلاقانه‌ی زیادی هستیم.»
برنامه‌های آینده
با وجود چنین اقدامات گسترده‌ای، هنوز هم نمی‌توان فناوری واقعیت افزوده را چندان جدی گرفت. زیرا بالاخره بخش اعظمی از این فناوری صرف کارهای حاشیه‌ای (مانند فیلترهای اینستاگرام) می‌شود. با این وجود، «کرک‌پتریک» اعتقاد دارد که همین کارهای حاشیه‌ای بعدها تبدیل به اقدامات مهم‌تری می‌شوند و می‌گوید: «بسیاری از اپلیکیشن‌های ابتدایی آیفون برای سرگرمی بودند و کاربرد چندانی نداشتند.»
در نهایت، او مطمئن است که واقعیت افزوده در آینده محدود به ماسک‌های مجازی و فیلترهای سلفی نخواهد ماند. در کنفرانس F8 امسال، رییس بخش واقعیت مجازی فیسبوک از امکان قرار دادن اشیاء سه‌بعدی در بخش فید اخبار فیسبوک پرده‌برداری کرد. مدتی پیش هم، فیسبوک از قابلیت «ردیابی هدف» (target tracking) رونمایی کرد که به کاربران اجازه می‌دهد تصاویر، لوگوها و نشانه‌ها را با محتوای واقعیت افزوده مرتبط کنند. چنین نوآوری‌ای یعنی در آینده‌ی نزدیک می‌توانیم انتظار همه‌گیر شدن تبلیغات مجازی در گوشه و کنار شهرها را داشته باشیم.
بیشتر بخوانید: ۱۰ رونمایی مهم فیسبوک در کنفرانس F8
«کرک‌پتریک» در انتهای سخنرانی خود در کنفرانس F8 گفت: «ما به دنبال توسعه‌ی نسل اول «رایانشی» (computing) هستیم که نسبت به دیگر نسل‌های قدیمی همه‌جانبه‌تر و بصری‌تر باشد.» فیسبوک با توجه به کاربران زیاد و بودجه‌ی هنگفتی که در اختیار دارد، از شانس زیادی برای موفقیت در زمینه‌ی واقعیت افزوده بهره می‌برد. البته اگر بتواند از رسوایی‌ها و مناقشه‌ها جان سالم به در ببرد، زیرا چنین مواردی حتی با بهترین فیلترهای واقعیت افزوده هم از بین نمی‌روند.
منبع: Engadget
