پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک که توسط ایران ساقط شد چه فناوری‌هایی دارد؟

روز ۳۰ خرداد ماه بود که سپاه پاسدران جمهوری اسلامی ایران، یک پهپاد آمریکایی را در مرز کشورمان در تنگه هرمز، سرنگون کرد. از آن زمان تا به حال، این ماجرا، واکنش‌های مختلفی را در پی داشته و خبرهای زیادی پیرامون آن شنیده‌ایم.

ما در این پست قصد داریم فارق از تمام حواشی این موضوع، خود پهپاد آمریکایی RQ-4A که به آن پهپاد گلوبال هاوک هم گفته می‌شود را بررسی کنیم و ببینیم این پرنده از چه تکنولوژی‌هایی بهره می‌برد و چه امکاناتی دارد.

پهپاد گلوبال هاوک RQ-4A یک پرنده ۲۲۰ میلیون دلاری است که برای نظارت و جاسوسی از آن استفاده می‌شود. این پهپاد توسط شرکت Northrup Grumman ساخته می‌شود و جزئی از برنامه چند میلیارد دلاری است که آمریکا در سال ۲۰۰۱ کلید زد. قیمت بسیار بالای این پهپاد نشان می‌دهد چرا ارتش ایالات متحده فقط ۳۵ عدد از آن (منهای یکی!) در اختیار دارد.

آمریکا از سال ۲۰۰۱ از این پهپادها استفاده می‌کند. طول بال این پرنده به حدود ۴۰ متر می‌رسد و می‌تواند تا ۱۶ تن وسیله را با خود با هوا ببرد. مسافتی که این پهپاد آمریکایی می‌تواند طی کند، به ۱۲ هزار مایل دریایی می‌رسد و می‌تواند تا ۶۰ هزار پا ارتفاع بگیرد. همچنین این پرنده می‌تواند به مدت ۳۴ ساعت مداوم پرواز کند که از دیگر ویژگی‌های مهم این پهپاد است.

RQ-4A فاقد هرگونه سلاح و توانایی تهاجمی است. در عوض می‌تواند مسافت طولانی را پرواز کند و به حسگرهای متنوعی مجهز است. پهپاد آمریکایی RQ-4A با استفاهد از این حسگرها می‌تواند فعالیت‌های مختلفی که روی زمین و دریا انجام می‌شود را ببیند و گزارش‌های مربوطه را ثبت کند.

برای تصویر برداری، گلوبال هاوکس از سنسورهای تصویربرداری مادون قرمز، سنسورهای حرارتی، رادار و تصویربرداری الکترو نوری استفاده می‌کنند. ظرفیت زیاد و اندازه بزرگ این درون‌ها، به آمریکا این امکان را می‌دهد که از دوربین‌ها و لنزهای تله فوتو بسیار بزرگ در این پهپاد استفاده کند تا بتوان تصاویر بدون نقصی از اهداف جمع‌آوری کرد. اما همانطور که Ulrike Franke، یکی از سیاستمداران اتحادیه اروپا در روابط برون‌مرزی، و یک محقق درون اعلام کرده‌اند، ارتش آمریکا برای هر ماموریت، تجهیزات مشخصی را روی این درون‌ها نصب می‌کند و اینطور نیست که همیشه تمام این سنسورها روی این پهپاد نصب شده باشند. همچنین همین موضوع نشان می‌دهد که احتمالا آمریکا از تکنولوژی‌های جاسوسی مخفی هم در این پهپادها استفاده می‌کند که ما اطلاعاتی از آن نداریم.

در مجموع به نظر می‌رسد بزرگترین نقطه قوت این هواپیماها، ارتفاع پروازی آن‌ها باشد که تقریبا دو برابر هواپیماهای مسافربری است. اندازه بزرگ و سرعت کم موجب می‌شود که رادارها بتوانند این پهپاد را ببینند اما شکار چنین پرنده‌ای در آن ارتفاع، کار بسیار سختی است.  یکی دیگر از نکات جالب این پهپاد این است که می‌تواند منطقه به وسعت کشور یونان را تنها در ۲۴ ساعت و به صورت کامل، اسکن کند و اطلاعات کاملی درباره اتفاقات روی زمین در چنین محدوده‌ای را ثبت کند.

از نظر پروازی نیز این پهپاد تقریبا به صورت خودکار تمام کارها را انجام می‌دهد. بلند شدن و نشستن پهپاد RQ-4A به صورت کاملا خودکار و توسط کامپیوتر انجام می‌شود که این یعنی سخت‌ترین کار در کنترل آن، بدون دخالت انسان و با کمک کامپیوتر انجام می‌شود. این پهپاد در موارد دیگری مثل سرعت، اصلاح مسیر و تغییر ارتفاع نیز می‌تواند به صورت خودکار عمل کند تا خطای انسانی به کمترین حد ممکن برسد.

جالب‌ترین نکته هم این‌که هیچ‌کدام از این ویژگی‌های فوق پیشرفته نتوانست از ساقط شدن پهپاد جاسوسی آمریکایی توسط مرزبانی جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کند، موضوعی که نشان می‌دهد سیستم پدآفندی کشورمان در بالاترین سطح فناوری و آمادگی نظامی قرار دارد. برای مطالعه‌ی بیشتر در مورد سامانه‌ای که پهپاد جاسوسی آمریکا را ساقط کرد، پدافند هوایی سوم خرداد را جستجو کنید.