موشک فالکن ۹ در آخرین لحظه‌‌ی فرود منفجر شد
شب گذشته استیج اول موشک «فالکن ۹» (Falcon 9) شرکت «اسپیس‌ایکس» (SpaceX) در سومین تلاش برای فرود روی شناوری در اقیانوس، به محض لمس سطح شناور سقوط کرد. استیج اول فالکن ۹ بیست روز پیش با موفقیت روی زمین فرود آمده بود.
دیشب درحالی موشک فالکن ۹، ماهواره‌ی هواشناسی «جیسون ۳» (Jason 3) را به مدار می‌برد که بعد از گذشت ۱۰ دقیقه از شروع پرتاب، استیج اول آن جدا شد و برای فرود آمدن روی شناوری در اقیانوس، به سمت زمین بازگشت. شرکت اسپیس ایکس تصویر این رویداد را به صورت زنده نمایش می‌داد ولی درست چند ثانیه قبل از فرود، پخش زنده قطع شد. دقایقی بعد این شرکت اعلام کرد که استیج اول موشک نشست سختی داشته و ماموریت موفقیت آمیز نبوده است. با این حال اندکی بعد مشخص شد که هرچند پایه‌های استیج اول موشک باز شده و توانسته سطح شناور را لمس کند، ولی ظاهرا که یکی از پایه‌ها نتوانسته در محل قفل شود و موشک به یک سمت خم شده و سقوط کرده است. فیلمی که از این اتفاق روی اینستاگرام اسپیس ایکس قرار گرفت این اتفاق را تایید کرد. فیلم را می‌توانید از پنجره‌ی زیر ببینید.
«ایلان ماسک» (Elon Musk) بنیانگذار و مدیر عامل شرکت اسپیس ایکس در توییتر خود این خبر را تایید کرد نوشت که سرعت فرود مناسب بوده ولی یکی از پایه‌های نگهدارنده‌ی موشک در سر جای خود قفل نشد و بنابراین موشک پس از فرود سقوط کرد. او سپس در توییتی دیگر با لحنی طنز نوشت که دست کم این‌بار قطعات بزرگتر بودند و او همچنان درباره‌ی فرود آوردن موشک در اقیانوس خوش‌بین است.
علی‌رغم ناموفق بودن فرود استیج اول، ماهواره‌ی جیسون ۳ که متعلق به ناسا بود با موفقیت در مدار گرفت. جیسون ۳ یک ماهواره‌ی هواشناسی است که به کمک اداره‌ی ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) ساخته شده و مرتب ارتفاع سطح آب اقیانوس‌ها را سنجش میکند تا هواشناسان بتوانند رویدادهای آب و هوایی مهم مثل طوفان‌های بزرگ را بهتر پیش‌بینی کنند. فیلم مربوط به مسیر پرتاب ماهواره را می‌توانید از پنجره‌ی زیر ببینید.
.
اسپیس ایکس مثل دیگر شرکت‌های خصوصی که وارد صنعت هوا فضا شده‌اند، به دنبال ساخت موشک‌هایی است که پس از پرتاب قابلیت استفاده‌ی مجدد داشته باشند. بدین ترتیب هزینه‌ی پرتاب‌های فضایی به طرز چشمگیری کاهش پیدا میکند و با اقتصادی شدن این پرتاب‌ها، شرکت‌های خصوصی می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند. آن‌ها می‌خواهند موشک‌ها و فضاپیماهایی بسازند که درست مثل هواپیما، بتوان بارها از آن‌ها استفاده کرد. مثلا ایلان ماسک می‌گوید هزینه‌ی ساخت هر موشک فالکن ۹ حدود ۶۰ میلیون دلار است ولی اگر استیج اول بازیابی شود، فقط باید ۲۰۰ هزار دلار هزینه‌ی سوخت و البته آزمایش و بررسی صحت و سلامت استیج بازیابی شده را پرداخت کنند. دقیقا همان کاری که اکنون در حال صورت گرفتن روی استیج بازیابی شده‌ی ۲۰ روز پیش است.
ظاهرا فرود آوردن استیج اول موشک روی زمین آسان‌تر از فرود آوردن روی اقیانوس است. چرا که مثلا دیشب ارتفاع امواج اقیانوس به ۴.۵ متر هم می‌رسیده است. با این حال به دلایلی فنی، اسپیس‌ایکس اصرار دارد که آن را روی شناوری در اقیانوس فرود بیاورد. ظاهرا که تغییر مسیر استیج اول موشک برای فرود روی زمین به سوخت بیشتری احتیاج دارد و در همه‌ی ماموریت‌ها این سوخت اضافه را نمی‌توان تامین کرد. گاهی اوقات فرود آوردن استیج اول موشک روی اقیانوس تنها راه است.
فرود آوردن استیج اول فالکن ۹ در اقیانوس به مانور کمتری احتیاج دارد و در نتیجه سوخت کمتری مصرف می‌شود.
فرود آوردن استیج اول فالکن ۹ بر روی زمین به مانور بیشتری احتیاج دارد و در نتیجه سوخت بیشتری مصرف می‌شود.
منظور از استیج اول، قسمت پایینی موشک است که موتور و تجهیزات اصلی در آن قرار دارند. وقتی موشک پرتاب می‌شود، ارتفاع می‌گیرد و در ارتفاعی مشخص قسمت بالایی آن که شامل ماهواره یا محموله‌ی فضایی مشخص است از قسمت پایینی آن جدا می‌شود. قسمت حاوی ماهواره به مسیر خود برای رسیدن به مدار مناسب ادامه می‌دهد و قسمت پایینی یا همان استیج اول، برای فرود به سوی زمین برمی‌گردد. سپس این استیج باید در مکانی دقیق فرود بیاید که کار فوق‌العاده مشکلی است و به فناوری پیشرفته‌ای احتیاج دارد. ایلان ماسک یک بار گفته بود مثل این است که بخواهید در یک هوای طوفانی جارویی را روی نوک انگشت خود نگه دارید.
اسپیس‌ایکس دو بار دیگر تلاش کرده بود استیج اول موشک فالکن ۹ را روی شناورهایی در اقیانوس فرود آورد که در هر دو بار شکست خورده بودند. ولی حدود ۲۰ روز پیش با موفقیت آن را روی زمین فرود آورد. چندی پیش و قبل از فرود موفق فالکن ۹، موشک «نیو شپرد» (New Shepard) شرکت «بلو اوریجینز» (Blue Origins) متعلق به «جف بزوس» (Jeff Bezos) صاحب فروشگاه اینترنتی آمازون، توانسته بود با موفقیت پرتاب شود و روی زمین فرود آید. با این حال ماموریت و نوع آن موشک با موشک فالکن ۹ متفاوت بود و ظاهرا فرود آوردن فالکن ۹ کار مشکل‌تری است. هرچند معمولا جف بزوس و ایلان ماسک در این رابطه با یکدیگر کل کل دارند، ولی این بار قبل از فرود فالکن ۹ جف بزوس در توییتر خود نوشته بود: «پرتاب خیره‌کننده‌ای بود و می‌رود که به زودی فرودهای اسپیس‌ایکس روتین شوند. این برای فضا خیلی خوب است! تبریک به اسپیس‌ایکس!» اسپیس‌ایکس قصد دارد به صورت تجاری برای شرکت‌های مختلف ماهواره پرتاب کند و محموله‌هایی را به ایستگاه فضایی بین‌المللی حمل کند. چندی پیش این شرکت توانسته بود با ناسا قراردادی را در این رابطه امضا کند.
پاسخ به آقای Hossein A.P.Y
۱. کدوم عقب افتادگی؟ مگر کشورمون ماهواره به مدار نفرستاد؟ مگر موشک سه استیج با سوخت سالیدباموفقیت انجام نداد؟ مگر از برنامه موشکی ایران اونقدر وحشت نکرده اند که به خاطرش به تحریم های جدید دست زدند؟ به دنیای واقع بینی و مثبت نگری تشریف بیارید که لذت بخش تر از خود گدازی و حسرت بیمورد خوردن است.
2. اون شرکت تو کشور پیشرفته(صنعتی) هست که صدها تولیدات و دستگاه های مورد نیاز پروزه در بازار آماده وجود دارد. در ایران تمام نیاز باید برای اولین بار طراحی و ساخته شود. پس حتی توفیق کوچک هم ارزشمند تر و قابل افتخار من و شما باید باشد. برای مثال بنده شخصا سال ۱۹۷۲ (۴۴ سال پیش) در امریکا در گیر پروزه ای شدم که نیاز به تعدادی کوشن هوا داشت که قادر به تحمل ۷۰ تن وزن همزمان با ارتعاش ۵۰۰۰۰ سیکل در ثانیه بود . تعجب کردم که ۳ تولید کننده داوطلب شدند که نهایتا یکی ظرف یک ماه طراحی-تولید-وتحویل کرد. برادر من- شرکت اسپیس ایکس در آن محیط کار میکند که ۲۰۰ سال سا بقه تکنولوزی داردو ما ۳۰ سال نیست که بعد از جنگ و زیر بار تحریمی که در تاریخ سابقه نداشته شروع به سازندگی کرده ایم.
ضمنا نهایتا مجبورند پایه های فالکن ۹ را با همین نوع کوشن ها مصلح کنند تا به وسیله کامپرس هوا تعادل ایمپکت را حفظ کنند.
چقدر متخصص داریم ما
حیف شد اون همه پول رفت به هوا
به نظرم میتونن ارتعاش های احتمالی برخورد رو با یک حوضچه سیال دارای مقاوت در برابر حرارت زیاد بگیرن .
سلام.ببخشید من یه سوال از شما دارم.شرکت spacex که یه شرکت خصوصی هست،تونست که یک انقلابی در صنعت موشک ماهواره بر درست کنه.یعنی موشک،میره فضا و حاملش،یعنی ماهواره یا هر چیز دیگه ای رو در فضا قرار میده و خودش برمیگرده زمین.موسسش ایلان ماسکه.یا مدیر عامل شرکت آمازون که یه شرکت خصوصی هست،چند وقت پیش موشک ماهواره بر هوا کرد.حالا سوال من از شما اینه که چرا باید این شرکتها که خصوصی هستد،میتونن در عرض کمتر از ۱۰ سال و بدون کمک هیچ کشوری(چون که خصوصی هستند)بتونن موشک اونم از نوع ماهواره بر و بسیار پیشرفته هوا کنند اما کشور ما با این سابقه طولانی،این طوری عقب بمونه؟
ببخشید کدوم سابقه طولانی؟
خیلی خوب بود د رسته اخرش نشد اما واقعا داره این حرکت روتین میشه . جالبه الون ماسک سه سال پیش تو یه مصاحبه ای این موضوع رو گفته بود و بعد از سه سال تونست عملیش کنه بنظرم این پروژه به نتیجه میرسه . واقعا عالی بود
این توی پایش مشکل داره چون موشک نشست و خاموش شد ولی یدفعه کج شد
فکر میکنم شکل پایه ها و اندازه و طراحی اونها مناسب نگه داشتنش نیست
رو خشکی به خاطر ثابت بودن زمین میشینه و مشکلی هم نداره(پایه ها توان نگهداری وزن رو دارند)
ولی تو اقیانوس بخاطر موج ها که به بدنه ناو یا کشتی میزنند یکم که موشک تکون میخوره پایه ها توان گرفتن حرکتشو ندارن و حرکت زیاد سر موشک باعث سرنگونیش میشه
خیلیییی خوب فرود اوومد تو مورد قبلی هم همین اتفاق افتاد به نطرم اینجا پایه مشکل داره تو دمای بالا خواصش تغیر میکنه استحکام کافی نداره و باید پد فروودی درست کنند که جفت بشه با مگنت یا … , جوری هوشمند درست کنند که تکانه های فروودو بگیره هر موشک حدود ۱۳ تن وزنشه حالا وقتی اینجوری لنگر بندازه یه نیروی خیلی زیادی باید واسه کنترلش گذاشت …
ولی اشکال اساسی اینجا پایشه بنظرم ..
آره قشنگ معلوم بود پایش کج شد