ریشهیابی نام شرکتها؛ کلمهی ویکیپدیا از کجا آمده؟
«کلمه، بهطور قطع، قویترین دارویی است که بشر استفاده میکند.» رادیارد کیپلینگ (Rudyard Kipling) روزنامهنگار و نویسندهی مطرح انگلیسی در سال ۱۹۲۳ در کالج سلطنتی جراحان لندن، با تشبیه کلمات به دارو میگوید کلمات نهتنها قادرند شما را هیجانزده، فلج یا معتاد کنند، بلکه میتوانند سلول به سلول مغز شما را به رنگهای مختلف دربیاورند! نامهای تجاری حول محور کلمات شکل میگیرند. پیشانی شرکتها برای تعامل با مخاطبانشان فقط یک کلمه است. کلماتی هرچند بیگانه که به زبان ما وارد میشوند و فضایی از ادبیات گفتاری و نوشتاری ما را اشغال میکنند. طی روزهای آینده با ما و بررسی نام بزرگترین شرکتهای تکنولوژی دنیا همراه باشید.
داستان نامگذاری ویکیپدیا در نوع خود یکی از جالبترینها است. تقریبا دیگر کسی نیست که نام این دانشنامهی آزاد آنلاین را نشنیده باشد. اما باید بدانید که همه چیز از دانشنامهی آنلاین «نوپدیا» (Nupedia) شروع شد. «جیمی ویلز» (Jimmy Wales) و «لری سنگِر» (Larry Sanger) این دانشنامه را در سال ۲۰۰۰ راه انداختند.
در آن زمان آقای Wales از بنیانگذاران ویکیپدیا، یک شرکت تبلیغاتی با نام Bomis داشت. در واقع وبسایت Nupedia یکی از محصولات جانبی شرکت تبلیغاتی آقای ویلز بود. اما دانشنامهی آنلاین آنها یک مشکل اساسی داشت: سرعت فاجعهآمیز تولید محتوا (۱۲ مقاله در سال اول!)، صاحبان سایت را به فکر بالابردن سرعت تولید انداخت. آنها به دنبال یک منبع الهام بودند و توانستند Wiki Wiki Web را پیدا کنند.
ما در مورد یکی از اولین وبسایتهایی صحبت میکنیم که کاربرانش قادر بودند محتوای سایت را ویرایش کنند. «وارد کانینگهام» (Ward Cunningham) برنامهی WikiWikiWeb را نوشته بود.
برمیگردیم به ویکیپدیای خودمان. بنیانگذاران نوپدیا، آینده را در تقلید از پروژهی آقای کانینگهام میدیدند. آنها تصمیم گرفتند سایتی بسازند که همهی کاربرانش بتوانند به تولید و ویرایش محتوا بپردازند. پس سایت ویکیپدیای امروزی را در سال ۲۰۰۰ درست کردند. اما کلمهی ویکیپدیا (Wikipedia) را چطور باید ریشهیابی کنیم؟ بخش دوم این کلمه تکلیفش روشن است؛ Pedia از Ecyclopedia به معنی دایرهالمعارف یا دانشنامه آمده است. اما بخش اول کلمه، همانطور که احتمالا حدس زدهاید از WikiWikiWeb آقای کانینگهام قرض گرفته شده. اما آقای کانینگهام چطور کلمهی ویکی (Wiki) را پیدا کرد؟
گویا خالق WikiWikiWeb روزی به هونولولو (از شهرهای هاوایی) رفته بود و در فرودگاه این شهر اتوبوسهایی را دید که جلویشان عبارت Wiki Wiki Shuttle نوشته شده بود. ویکی (Wiki) در زبان مردم هاوایی به معنی «سریع» است.