راهنمای خرید کارت حافظه

دستگاه‌های دیجیتالی امروزی برای ذخیره‌ی اطلاعات از قطعه‌ای به نام کارت حافظه (Memory Card) استفاده می‌کنند. این کارت‌ها در موبایل‌، تبلت، لپ‌تاپ، دوربین عکاسی و پخش کننده‌های موسیقی استفاده می‌شوند و متاسفانه یا خوشبختانه تنوع بسیار زیادی دارند. برای هر شخص با هر سطحی از نیاز، کارت حافظه‌ی خاصی وجود دارد و لزوما نمی‌توان یک کارت را به چند نفر پیشنهاد داد. مثلا برای کسی که می‌خواهد با دوربین عکاسی به صورت پیاپی عکس بگیرد یا شخص دیگری که دوست دارد با رزولوشن 4K فیلمبرداری کند، به حافظه‌های سریع‌ نیاز است؛ اما نیاز کاربران عادی به سادگی با حافظه‌های معمولی هم برطرف می‌شود. کارت‌های حافظه حالا دیگر حسابی پیشرفته شده و دنیای بزرگی پیدا کرده‌اند. هم‌زمان با پیشرفت فناوری این کارت‌ها، اصطلاحات خاصی هم به دنیای آنها راه پیدا کرده و برای هر کدام، استفاده‌ی خاصی مشخص شده است. از آنجا که ممکن است سروکله زدن با این اصطلاحات و جستجو برای پیدا کردن معنای هر کدام برای شما دشوار باشد و خدای ناکرده در مواجهه با حجم زیادی کارت حافظه به صورت یکجا گیج و سردرگم شوید، تصمیم گرفتیم راهنمای خریدی تدارک ببینیم و در آن، شما را با دنیای کارت‌های حافظه بیشتر آشنا کنیم.

انواع کارت حافظه و استانداردها

هر دستگاهی با نوع خاصی از کارت حافظه سازگاری دارد و نمی‌توان از مدل‌های دیگر روی آن استفاده کرد. این کارت‌ها در نوع اتصال، تعداد پین‌های اتصال و حتی ابعاد با هم فرق می‌کنند و هر کدام برای نصب، به شیار (اسلات) مخصوص خود نیاز دارند. به همین دلیل هنگام خرید کارت حافظه، باید دقیقا بدانید دستگاه‌تان از کدام مدل پشتیبانی می‌کند. برای مطلع شدن از مدل کارت حافظه‌ی مورد نیازتان باید به دفترچه‌ی راهنمای دستگاه مراجعه یا مدل دستگاه را در اینترنت جستجو کنید و ببینید به چه حافظه‌ای برای آن نیاز دارید. سه نوع اصلی و پرکاربرد در دنیای کارت‌های حافظه داریم که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

کارت حافظه‌ی SD (مخفف Secure Digital)

رایج‌ترین نوع کارت‌ حافظه، مدل SD است که معمولا در دوربین‌های دیجیتال از آن استفاده می‌شود. ممکن است با لوگوهای دیگری از قبیل SDHC یا SDXC هم مواجه شوید که در شکل و ظاهر با SD معمولی فرقی ندارند و استفاده از آنها تنها بیانگر این است که کارت حافظه‌ی مورد نظر، ظرفیت زیادی دارد. به عنوان مثال، شما هرگز یک کارت SD هشت گیگابایتی که لوگوی SDXC داشته باشد پیدا نمی‌کنید. این نام‌گذاری از استانداردی که موسسه‌ی SDA تصویب کرده نشات می‌گیرد و مساله، تنها به قانون‌گذاری این موسسه برمی‌گردد. برای اینکه درک بهتری از این نام‌گذاری داشته باشید، شرایط دریافت هر کدام از لوگوها را برایتان آورده‌ایم:

• نوع SD معمولی که مخفف Secure Digital است و از ۱ مگابایت تا ۲ گیگابایت تولید شده (چند مدل محدود تا ظرفیت ۴ گیگابایت هم با این استاندارد تولید شدند).
• نوع SDHC که مخفف Secure Digital High Capacity است و از ۲ گیگابایت تا ۳۲ گیگابایت تولید شده.
• نوع SDXC که مخفف Secure Digital Extended Capacity است و از ۳۲ گیگابایت تا ۲ ترابایت قابل تولید است.

کارت حافظه‌ی micro SD (مخفف micro Secure Digital)

بعد از SD پرکاربردترین نوع کارت‌ها مدل microSD است. معمولا بیشترین استفاده‌ی این کارت حافظه در موبایل‌ها است و کسانی که می‌خواهند ظرفیت داخلی موبایل خود را افزایش دهند، یک کارت حافظه‌ی microSD می‌خرند. این مدل همان‌طور که از نامش برمی‌آید، مدل کوچک شده‌ی SD است و از همان استاندارد استفاده می‌کند. این نوع حافظه را می‌توان با استفاده از یک تبدیل ساده و ارزان، به سایز استاندارد SD تبدیل کرد. معمولا در بسته‌‌بندی کارت حافظه‌ی microSD، تبدیل آن به SD را هم قرار می‌دهند. اما اگر کارت حافظه‌ای خریداری کردید که فاقد آداپتور بود، می‌توانید خودتان آن را با قیمت کمی تهیه کنید.

در حد فاصل دو سایز SD و microSD، نوع سومی با عنوان miniSD هم داشتیم که قرار بود در موبایل‌ها استفاده شود. اما microSD توانست در سایز کوچک کارت‌های حافظه‌، برنده‌ی بازی شود و به این شکل، miniSD به حاشیه رفت و کم‌کم از بازار حذف شد.

کارت حافظه‌ی CF (مخفف Compact Flash)

با وجود اینکه اکثر دوربین‌های دیجیتال جدید از کارت‌های حافظه‌ SD استفاده می‌کنند، برخی از دوربین‌های DSLR جدید و تعداد زیادی از دوربین‌های قدیمی با کارت حافظه‌ای به نام CF سازگاری دارند و تنها از آن پشتیبانی می‌کنند. این کارت‌ها سایز بزرگ‌تری از SD ها دارند و به خاطر استحکام و پایداری خود معروف هستند.

ظرفیت کارت حافظه

واحد اندازه‌گیری ظرفیت حافظه، گیگابایت است که به اختصار با عبارت GB نشان داده می‌شود. البته در بازارهای غیررسمی و در محاورات، به خلاصه‌ی این عبارت (گیگ) بسنده می‌کنند و به جای استفاده از کلمه‌ی گیگابایت، مثلا می‌گویند من یک کارت حافظه‌ی ۳۲ گیگ دارم. درست مثل فلش مموری‌ها و هاردهای اکسترنال، کارت‌های حافظه هم در ظرفیت‌های مختلفی راهی بازار می‌شوند. منظورمان از ظرفیت، مقدار فضایی است که کارت حافظه در اختیارتان قرار می‌دهد. خیلی‌ها بر این باور هستند که در هنگام خرید کارت حافظه، انتخاب ظرفیت بیشتر همیشه بهتر است. ولی واقعا نمی‌توان به این سادگی‌ها گفت همیشه انتخاب بیشترین ظرفیت، عاقلانه‌ترین کار ممکن است. جالب است بدانید که اکثر عکاس‌ها ترجیح می‌دهند به جای یک کارت حافظه با ظرفیت زیاد، دو کارت با ظرفیت کمتر تهیه کنند. زیرا در صورتی که یکی از حافظه‌‌ها به هر دلیلی خراب شود، محتویات دومی دست‌نخورده باقی می‌ماند. اما اگر کارت حافظه‌ا‌ی با ظرفیت بالا بسوزد، تقریبا همه‌ی اطلاعات‌ از دست خواهد رفت. در سمت مقابل، عده‌ای هم هستند که یک کارت با ظرفیت زیاد را ترجیح می‌دهند. به عنوان مثال، آنهایی که عکاس ورزشی هستند و عکاسی پشت سرهم (Burst) انجام می‌دهند یا آنهایی که فیلم‌های بلند تهیه می‌کنند، ظرفیت بالا اولین اولویت‌شان است.

کارت‌های حافظه معمولا در ظرفیت‌های مشخصی تولید می‌شوند و شما باید نزدیک‌ترین ظرفیت به نیاز خود را انتخاب کنید. اولا اینکه به غیر از حافظه‌ی یک گیگابایتی، تمام ظرفیت‌ها زوج هستند و مثلا نمی‌توانید یک کارت حافظه‌ی ۳۵ گیگابایتی پیدا کنید. دوما اینکه به غیر از ظرفیت جدید ۲۰۰ گیگابایتی، تمام ظرفیت‌ها توانی از عدد ۲ هستند. در خط زیر ، تمام ظرفیت‌های موجود در دنیای کارت‌های حافظه را برایتان لیست کرده‌ایم:

1GB | 2GB | 4GB | 8GB | 16GB | 32GB | 64GB | 128GB | 200GB | 256GB | 512GB

از میان تمام این ظرفیت‌ها، ۱۶ گیگابایت، ۳۲ گیگابایت و ۶۴ گیگابایت پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین کارت‌های حافظه‌ هستند؛ چرا که هم قیمت قابل قبولی دارند و هم نیاز اکثر کاربران با این میزان حافظه برطرف می‌شود. اگر یک دوربین کامپکت دارید و هر چند وقت یک‌بار عکاسی می‌کنید، کارت حافظه‌ی ۱۶ گیگابایتی هم کارتان را راه می‌اندازد. اما اگر یک دوربین حرفه‌ای DSLR دارید و تمام عکس‌هایتان را در فرمت خام (RAW) ثبت می‌کنید، به کمتر از ۶۴ گیگابایت فکر نکنید. اگر می‌خواهید کارت حافظه‌‌ای با ظرفیت بیشتر از ۶۴ گیگابایت بخرید، ابتدا چک کنید که آیا دستگاه‌تان می‌تواند از این مقدار ظرفیت پشتیبانی کند یا خیر. معمولا در دفترچه‌ی راهنما یا جدول مشخصات محصولات به حداکثر ظرفیت حافظه‌ی پشتیبانی شده اشاره می‌شود. بیش از این مقدار، نمی‌توانید روی دستگاه‌تان حافظه نصب کنید.

سرعت کارت حافظه

هنگام خرید کارت حافظه، علاوه بر توجه به ظرفیت باید به فاکتورهای دیگری هم دقت کرد. مساله‌ی مهمی به نام سرعت وجود دارد که تعیین می‌کند کارت حافظه با چه سرعتی می‌تواند داده‌ها را روی خود ذخیره یا جابجا کند. یعنی سرعت انتقال اطلاعات به کامپیوتر هم مهم است و باید به آن هم توجه داشت. اینجا است که مفاهیمی همچون سرعت نوشتن (Write) و خواندن (Read) مطرح می‌شوند. این دو عدد بر حسب واحد مگابایت بر ثانیه (MB/S) بیان می‌شوند و هر چقدر بیشتر باشند، به معنی سریع‌تر بودن کارت حافظه هستند. به عنوان مثال، اهمیت سرعت نوشتن بیشتر را زمانی درک می‌کنید که دوربین‌تان چند ده شات پیاپی را بدون وقفه ذخیره می‌کند و سرعت خواندن هم هنگام انتقال عکس‌ها به کامپیوتر خود را نشان می‌دهد. برآیند قضیه این می‌شود که با انتخاب حافظه‌ای سریع‌تر، در وقت‌تان صرفه‌جویی خواهید کرد.

کلاس بندی

کیفیت عملکرد یک کارت حافظه از روی سرعت خواندن و نوشتن آن ارزیابی می‌شود؛ اما کمتر سازنده‌ای سرعت دقیق خواندن و نوشتن را در مورد محصولات خود ذکر می‌کند. آن اعدادی که اعلام می‌شوند هم اغلب قابل اعتماد نیستند و بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی دارند. اما در عوض، اصطلاحات و نشان‌هایی روی کارت حک می‌شود تا بتوانید به حداقل سرعت‌ محصول پی ببرید؛ عبارت‌هایی مثل Class 2 یا Class 10 که در لوگوی آن، عدد پایانی‌ با یک دایره احاطه شده‌است. این اعداد مشخص می‌کنند حداقل سرعت نوشتن اطلاعات روی کارت حافظه چقدر است. به عنوان مثال سرعت نوشتن روی کارت حافظه‌ای از کلاس ۱۰ تحت هیچ شرایطی از ۱۰ مگابایت بر ثانیه کمتر نخواهد شد. مشخص است که هر چه کلاس یک کارت بالاتر باشد، سرعت نوشتن آن بیشتر و قیمت‌اش هم بالاتر است. اما همه‌ی افراد به بالاترین کلاس نیاز ندارند. معمولا کسانی به کلاس‌های بالاتر نیاز پیدا می‌کنند که می‌خواهند با کیفیت بالا (بالاتر از HD) فیلمبرداری کنند و در این شرایط، سرعت نوشتن کارت حافظه به فاکتوری بسیار مهم تبدیل خواهد شد. در مجموع باید بدانید که پنج کلاس اصلی برای کارت‌های حافظه داریم که به ترتیب کلاس ۲، کلاس ۴، کلاس ۶، کلاس ۸ و کلاس ۱۰ را شامل می‌شوند. معمولا برای کاربران عادی، یک حافظه از کلاس ۴ یا ۶ مناسب‌ترین انتخاب است.

استاندارد UHS

کارت‌های حافظه‌ی SDHC و SDXC استاندارد دیگری به اسم UHS (مخفف Ultra High Speed) دارند که سرعت باس رابط بیشتری را ارائه می‌دهد. تا کنون سه شماره از این استاندارد ارائه شده است. UHS-I بیشترین فراوانی را در بازار کارت حافظه دارد و از آنجا که UHS-III بیش از حد جدید است، هنوز نمونه‌ی قابل خریدی ندارد. به همین دلیل ما فقط در مورد دو شماره‌ی اول صحبت می‌کنیم.

در استاندارد UHS-I حداکثر سرعت قابل دستیابی به صورت اسمی ۱۰۴ مگابایت بر ثانیه است که با احتساب تلفات و پرتی‌ها، می‌توانید روی عددی بین ۸۰ تا ۹۵ مگابایت بر ثانیه حساب باز کنید. در استاندارد UHS-II حداکثر سرعت انتقال به ۳۱۲ مگابایت بر ثانیه رسیده است. این عدد هم در حالت اسمی است و در دنیای واقعی می‌توان به حداکثر سرعت ۲۵۰ تا ۲۸۰ مگابایت بر ثانیه دست یافت. برای استفاده از کارت‌هایی که دارای فناوری UHS-II هستند، باید حتما دستگاه‌تان هم از این فناوری پشتیبانی کند. چرا که در UHS-II شاهد استفاده از یک ردیف پین اتصالی بیشتر نسبت به UHS-I هستیم. البته این فناوری از نسل قبلی خود پشتیبانی می‌کند و می‌توانید از UHS-II روی UHS-I استفاده کنید؛ اما سرعتی که به آن دست پیدا می‌کنید، در حد UHS-I است.

برای استانداردهای UHS چند کلاس تعریف شده‌است که معادل کلاس‌های معمولی (کلاس ۲ تا ۱۰) هستند و حداقلی از سرعت نوشتن را تضمین می‌کنند. این کلاس‌ها با یک U انگلیسی نشان داده می‌شود و عددی هم درون انحنای U قرار می‌گیرد. در حال حاضر دو کلاس U1 و U3 را در اختیار داریم که با دیدن اولی می‌توانید حداقل روی سرعت ۱۰ مگابایت بر ثانیه حساب باز کنید دومی، حداقل سرعت ۳۰ مگابایت بر ثانیه را تضمین می‌کند. مدل U3 به دلیل سرعت بالاتری که دارد، برای ضبط ویدئو در رزولوشن 4K مناسب است. توجه داشته باشید که اگر کارت حافظه‌ای با کلاس پایین تهیه کنید و بخواهید مثلا روی آن ویدئوی 4K ضبط کنید، دوربین‌تان پس از مدتی ضبط ویدئو را قطع خواهد کرد؛ چرا که میزان اطلاعات در حال نوشته شدن بیشتر از ظرفیت پذیرش کارت حافظه است و دوربین برای حفظ امنیت این کار را انجام می‌دهد.

حالا اگر کارت حافظه‌ای داشتیم که UHS-I U3 بود و لوگوی کلاس ۱۰ هم رویش حک شده بود، تکلیف چیست؟ دقت داشته‌باشید که کارت‌های حافظه‌ی دارای استاندارد UHS، باس به مراتب سریع‌تری در مقایسه با سایر حافظه‌ها دارند. اگر دستگاهی که حافظه را روی آن نصب می‌کنید از باس UHS پشتیبانی کند، حداقل سرعت دریافتی ۳۰ مگابایت بر ثانیه خواهد بود. اما اگر از UHS پشتیبانی نکند، یک حافظه‌ی کلاس ۱۰ معمولی خواهید داشت و نمی‌توانید از حداکثر سرعت حافظه استفاده کنید.

سایر موارد مربوط به سرعت

نکته‌ای هم درباره‌ی کارت‌های حافظه‌ی CF و کلاس‌بندی سرعت در آنها بگوییم. در این کارت‌ها از کلاس UDMA استفاده می‌شود. به عنوان مثال آخرین کلاس این کارت‌ها UDMA 7 است که در آن سرعت انتقال حداکثری ۱۶۷ مگابایت بر ثانیه است. در نسخه‌ی قبلی این استاندارد با نام UDMA 6 حداکثر سرعت انتقال ۱۳۳ مگابایت بر ثانیه بود.

در اسم برخی از کارت‌های حافظه، عددی کنار یک X بزرگ نوشته می‌شود که ممکن است برای خیلی‌ها سوال‌برانگیز بوده باشد. این عدد می‌تواند به سرعت، حداکثر سرعت نوشتن یک کارت حافظه را در اختیار شما قرار دهد.هر X معادل با ۱۵۰ کیلوبایت بر ثانیه است و وقتی عدد کناری را در این مقدار ضرب کنید، به حداکثر سرعت قابل دستیابی توسط کارت حافظه دست خواهید یافت.

برند و قیمت کارت حافظه

برندهای تولیدکننده‌ی زیادی در بازار کارت حافظه حضور دارند که می‌توانند شما را در انتخاب سردرگم کنند. در میان این برندها، محصولات برند لکسار (Lexar) و سن‌دیسک (SanDisk) از کیفیت بالایی برخوردار هستند و به همین نسبت، قیمت‌شان هم کمی زیاد است. اما محصولات ترنسند (Transcend) و ای‌دیتا (ADATA) هم از کیفیت خوبی برخوردار هستند و قیمت معقول‌تری هم در قیاس با دو برند قبلی دارند. در اکثر مواقع، فناوری ساخت این کارت‌ها مشابه یکدیگر است و تنها لوگوی آن برند بین دو کارت حافظه تفاوت ایجاد می‌کند. از هر برندی که خرید می‌کنید، دقت کنید برند معتبری را انتخاب کرده باشید که گارانتی شناخته شده‌ای داشته‌ باشد. زیرا در صورتی که خدای نکرده کارت حافظه‌تان خراب شود، تنها وجود یک گارانتی خوب می‌تواند نجات دهنده باشد. این اتفاق در دنیای کارت‌های حافظه کاملا شایع است و سوختن یک مموری اصلا تعجب ندارد.

قیمت حافظه‌ها هم با توجه به کلاس سرعت، ظرفیت و استانداردهایی که دارند تعیین می‌شود. وجود قابلیت‌های اضافه هم تاثیر مستقیمی در قیمت نهایی دارد. مثلا برخی از کارت‌های حافظه به قابلیت وای‌فای داخلی مجهز شده‌اند و می‌توانند در یک دوربین عکاسی، عکس‌ها را بلافاصله پس از ثبت شدن از طریق شبکه‌ی بی‌سیم به کامپیوترتان بفرستند. برخی دیگر از حافظه‌های micro SD به همراه یک کارت‌خوان کوچک فروخته می‌شوند. با استفاده از این کارت‌خوان می‌توانید هم سریع‌تر عکس‌های گرفته شده توسط موبایل‌تان را به کامپیوتر انتقال دهید و هم اینکه از کارت حافظه به عنوان یک فلش مموری استفاده کنید. با این کار با یک تیر، دو نشان را زده‌اید و یک فلش مموری موقتی هم نصیب‌تان شده‌است.

جمع‌بندی

یادتان باشد برای خرید یک کارت حافظه‌ی خوب، باید به فاکتورهایی از قبیل کلاس سرعت، مقدار ظرفیت و ابعاد خود کارت حافظه دقت کنید. در نظر داشته باشید که دستگاه‌تان از چه مقدار حافظه‌ای پشتیبانی می‌کند و در نهایت به این دقت کنید که سطح نیاز خودتان چقدر است. همه‌ی اینها را که کنار هم بگذارید، به بهترین کارت حافظه‌ برای خودتان دست خواهید یافت.

منابع: Techradar | Howtogeek |B&H Explora  | Lexar FAQ