راهنمای رصد دنباله‌دار درخشان نئووایز
ظهور دنباله‌دار پرنور نئووایز (NEOWISE) این روزها توجه منجمان آماتور و علاقه‌مندان به آسمان شب را به خود جلب کرده است. دنباله‌داری پرنور که به راحتی با چشم غیرمسلح دیده می‌شود و سوژه بسیار جذابی برای عکاسی است. ظهور این دنباله‌دار پرنور در آسمان از آن دست اتفاقاتی است که به هیچ وجه نباید دیدن آن را از دست داد!
تلسکوپ فضایی NEOWISE این دنباله‌دار را اوایل بهار امسال کشف کرد. در آن زمان نئووایز دنباله‌داری بسیار کم‌نور بود که رصد آن تنها با تلسکوپ‌های بزرگ امکان‌پذیر بود.
اما دنباله‌دار نئووایز پس از نزدیک شدن به خورشید از گرمای شدید ستاره منظومه شمسی جان سالم به در برد و به سوژه‌ای جذاب برای رصدگران آسمان شب تبدیل شد.
تصویر تلسکوپ خورشیدی سوهو (SOHO) از دنباله‌دار نئووایز.
Credit: NASA/ESA
نئووایز یکی از پرنورترین و جذاب‌ترین دنباله‌دارهای ده سال اخیر است که از نیمکره شمالی زمین دیده می‌شود. ظهور دنباله‌دارها در آسمان اتفاقی غیرعادی نیست. اما ظهور دنباله‌داری درخشان و باشکوه چیزی نیست که هر سال اتفاق بیفتد. بیشتر دنباله‌دارها اجرامی کم‌نور و کوچک هستند که رصد آن‌ها فقط با ابزارهای رصدی ممکن است. دنباله‌دار نئووایز اما به اندازه‌ای پرنور است که به راحتی با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. از سوی دیگر دم نسبتا بلند این دنباله‌دار نیز جذابیت آن را بیشتر می‌کند.
زمان و مکان مناسب برای رصد دنباله‌دار نئووایز
در حال حاضر دنباله‌دار نئووایز پیش از طلوع خورشید کمی بالاتر از افق شمال شرق در آسمان می‌درخشد. برای رصد نئووایز بهتر است به رصدگاهی با افق باز و آسمان شفاف بروید. چرا که این دنباله‌دار ارتفاع زیادی از افق نمی‌گیرد.
بهترین زمان برای رصد نئووایز حدود دو تا یک ساعت پیش از طلوع خورشید است. با نزدیک شدن به زمان طلوع خورشید ارتفاع نئووایز از افق بیشتر می‌شود، اما روشن شدن آسمان رصد این دنباله‌دار را تا حدودی سخت می‌کند.
برای پیدا کردن این دنباله‌دار در آسمان کافی است رو به افق شمال شرق بایستید. این روزها سیاره زهره نیز در آسمان صبحگاهی قرار دارد و به راحتی می‌توانید آن را در آسمان ببینید. کمی آن سوتر ستاره درخشان عیوق (Capella) را نیز خواهید دید. عیوق پرنورترین ستاره صورت فلکی ارابه‌ران است که نئووایز این شب‌ها در آن جای گرفته است.
در مرحله بعد و با کمک نقشه زیر می‌توانید دنباله‌دار نئووایز را در آسمان پیدا کنید. نئووایز (حداقل در شرایط فعلی) با چشم غیرمسلح همچون خطی محو و نسبتا کم‌نور در آسمان دیده می‌شود. برای دیدن نمایی بهتر از این دنباله‌دار می‌توانید از دوربین دوچشمی و یا تلسکوپ با میدان دید باز استفاده کنید. حتی با استفاده از یک دوربین دوچشمی (شکاری) کوچک می‌توانید نمای بسیار جذابی از این دنباله‌دار ببینید.
موقعیت دنباله‌دار نئووایز در روزهای پیش رو و در آسمان صبحگاهی. نقشه موقعیت دنباله‌دار و ستاره‌های افق شمال شرق را نشان می‌دهد.
برای رصد دنباله نئووایز نیاز چندانی به دور شدن از شهرها و آلودگی نوری نیست و حتی از محل سکونت‌تان (در صورت داشتن افق باز و آسمان شفاف) می‌توانید این دنباله‌دار را رصد کنید.
نئووایز در روزهای پیش رو مسیر حرکت خود در آسمان را ادامه خواهد داد و از ۲۲ تیر به مرور وارد آسمان شامگاهی خواهد شد. این دنباله‌دار در هفته‌های بعد در آسمان شامگاهی ارتفاع بیشتری از افق خواهد گرفت و پس از غروب خورشید و تاریک شدن آسمان بالاتر از افق شمال غرب خواهد درخشید. نئووایز از ۲۲ تا ۲۸ تیر هم در آسمان صبحگاهی و هم در آسمان شامگاهی قابل مشاهده خواهد بود.
موقعیت دنباله‌دار نئووایز در آسمان شامگاهی. این دنباله‌دار در هفته‌های پیش رو پس از غروب خورشید و بالاتر از افق شمال غرب قابل مشاهده خواهد بود.
با ورود این دنباله‌دار به آسمان شامگاهی و افزایش ارتفاع آن در هفته‌های پیش رو احتمالا شاهد نمایشی باشکوه در آسمان خواهیم بود.
دنباله‌دار نئووایز اول مرداد به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین خواهد رسید و از ۱۰۳ میلیون کیلومتری سیاره‌مان گذر خواهد کرد.
عکس کاور: طلوع دنباله‌دار نئووایز ساعتی پیش از طلوع خورشید ۱۷ تیر بر فراز ارتفاعات اطراف کرج.
عکس از امیررضا کامکار.
