یخهای قطبی ذوب میشوند؛ جنگ امریکا و روسیه بر سر منابع
منابع زیاد شمالگان، موقعیتهای اقتصادی زیادی را برای کشورهای مجاور این منطقه بهوجود آورده است؛ طوری که کشور ایالات متحده تصمیم گرفته تمرکز بیشتری روی این ناحیه داشته باشد. جنگ بر سر منابع شمالگان بهقدری جدی شده است که کشورها مشغول مستقر کردن نیروهای نظامی در مناطق تحت کنترل خود هستند. مهمترین عامل این جنگ هم، آب شدن یخچالهای شمالگان است. آب شدن این یخها، دسترسی به منبع شمالگان را برای کشورها سادهتر کرده است.
در حالی که ذوب شدن یخچالهای شمالگان تهدیدی برای شهرهای ساحلی محسوب میشود، کشورهایی مثل روسیه یا امریکا امیدوارند تا این گرم شدن زمین بتواند برای آنها میلیونها دلار ثروت جدید را در پی داشته باشد.
تخمین زده میشود بتوان ۹۰ میلیارد بشکه نفت و همچنین ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از شمالگان استخراج کرد.
«اسکات برگرسن» (Scott Borgerson)، مشاور اقتصادی شرکت Catalyst Maritime در این باره گفته است: “گرم شدن دما میتواند بزرگترین موقعیت استراتژیک برای امریکا باشد؛ موقعیتی که حتی از «خرید لوییزیانا» هم مهمتر است.” خرید لوییزیانا قراردادی بین امریکا و فرانسه در سال ۱۸۰۳ میلادی بود که توسط آن، فرانسه بیش از ۲ میلیون کیلومتر مربع از خاک امریکای شمالی را به ایالات متحده فروخت.
باراک اوباما قرار است از روز دوشنبه سفر سه روزهی خود به آلاسکا را آغاز کند. این سفر برای بررسی روشهای مختلف مبارزه با تغییرات اقلیمی انجام خواهد شد. آب شدن یخهای شمالگان، موقعیتی اقتصادی و ژئوپولیتیک بهوجود میآورد. آب شدن یخها میتواند ظرفیت جدیدی برای تولید نفت و گاز ایجاد کند و همچنین راههای تجاری جدیدی را بهوجود آورد.
در حال حاضر، مزرعههای پردازش و سرورهایی در قطب وجود دارند؛ سرورهایی که برای شرکتهایی مثل گوگل یا فیسبوک هستند. محیط سرد قطب به آنها اجازه میدهد تا هزینهی کمتری صرف سیستمهای خنککننده برای کامپیوترها کنند.
تخمین زده میشود بتوان ۹۰ میلیارد بشکه نفت و همچنین ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از شمالگان استخراج کرد.
با تمام این اوصاف تا هر گونه سوددهی مالی، حداقل دههها مانده است. پایین آمدن قیمتها، اشتیاق کشورها را برای کشف نفت و گاز در شمالگان پایین آورده است. از سوی دیگر هم راههای تجاری جدیدی که در قطب احداث شدهاند، انتظارات را برآورده نکردهاند.
«مالتی هامپرت» (Malte Humpert)، مدیر «موسسهی شمالگان» (Arctic Institute) در این باره میگوید: “جوی که برای این موضوع بهوجود آمده بود از بین رفته است. سالها باید صبر کنیم تا دوباره دربارهی ساخت تاسیسات مختلف بشنویم.”
کشور روسیه، از طرف دیگر هنوز هم بهطور جدی مشغول پیشرفت در این زمینه است. همین چند وقت پیش روسیه با استفاده از یک زیردریایی کوچک، پرچمی تیتانیومی را در کف دریای قطب شمال قرار داد.
بیش از نصف مرز شمالگان در مجاورت روسیه است و این کشور یک پنجم خروجی اقتصادی کشورش را توسط این ناحیه بهدست میآورد. روسیه با سرعت بالایی مشغول ارتقای تاسیسات خود در این مناطق است. این کشور همچنین تمرینات نظامی متعددی هم در این نواحی به راه انداخته.
«هثر کانلی» (Heather Conley) که در مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک واشنگتن فعالیت میکند، دربارهی روسیه میگوید: “شمالگان بهطور شگفتانگیزی برای روسیه مهم است. آنها تمام آیندهی اقتصادیشان را بر اساس این ناحیه برنامهریزی کردهاند.”
با تمام این اوصاف، روسیه و امریکا تنها کشورهایی نیستند که میخواهند از منابع شمالگان بهره برند. کانادا و نروژ هم در حال آماده کردن نیروهای نظامیشان هستند تا از مناطق خود در این نواحی دفاع کنند.
به نظر میرسد که جنگ بر سر شمالگان، به جنگهای قرن نوزدهمی که بر سر منابع انجام میشد بسیار نزدیک شده است.
منبع: Philly