درخشان‌ترین انفجار ابرنواختری عالم دیده شد؛ ۵۰ برابر پرنورتر از کهکشان ما!

ستاره‌شناسان توانستند پرنورترین «ابرنواختر» (Supernovae) عالم را مشاهده کنند. ابرنواخترها زمانی رخ می‌دهند که ستاره‌های خیلی بزرگ و پرجرم عمرشان به آخر می‌رسد و منفجر می‌شوند.

ابرنواخترها پرنورترین پدیده‌های کیهان هستند، با این حال در سال‌های اخیر ستاره‌شناسان نوع جدید و به شدت پرنوری از آن‌ها را با نام «ابرنواخترهای ابردرخشان» (SLSNe) مشاهده کرده‌اند. ستاره‌شناسان نام این نوع جدید را «فرا نواختر» (Hypernovae) گذاشته‌اند. این کشف را آرایه‌ی تلسکوپی «پویش خودکار تمام‌نمای آسمان برای ابرنواختر» (ASAS-SN) انجام داده است. سامانه‌ای متشکل از هشت تلسکوپ کوچک ۱۴ سانتی‌متری در شیلی و هاوایی که می‌توانند هر دو-سه روز یک بار آسمان را به طور کامل پویش کنند. این فرا نواختر که ASAS-SN-15lh نام گرفته، دو برابر پرنورتر از فرا نواخترهایی است که قبلا دیده بودیم و هزاران برابر پرنورتر از ابرنواخترهای معمولی است. جالب‌تر اینکه ۵۰ برابر از کهکشان راه‌شیری ما هم پرنورتر است.

تصویر گرافیکی که در بالا می‌بینید، میزان درخشندگی این فرا نواختر از دید ناظری که روی یک سیاره‌ی فرضی در فاصله‌ی ۱۰ هزار سال نوری از آن قرار گرفته را نشان می‌دهد.

گروه آرایه‌ی تلسکوپی ASAS-SN به ساینس می‌گوید که تحقیقات بیشتر روی این ابرنواختر با تلسکوپ‌های بزرگتر انجام می‌شود. به نظر می‌رسد که فرا نواختر ASAS-SN-15lh در رده‌ی ابرنواخترهای ابردرخشان فقیر در هیدروژن قرار می‌گیرد. رده‌ای که نظریه‌پردازان می‌گویند وقتی یک ستاره‌ی پیر سوخت خود را تمام می‌کند با نوری بسیار شدید منفجر و به یک ستاره‌ی نوترونی با میدان مغناطیسی خیلی قدرتمند یا «مگنتار» (Magnetar) تبدیل می‌شود. سپس آن‌طور که همین نظریه پردازان می‌گویند، میدان مغناطیسی خیلی زیاد این ستاره‌ی نوترونی بر قدرت ابرنواختر می‌افزاید و باعث می‌شود که روشنایی آن به طور غیر طبیعی افزایش یابد. هرچند که انتظار می‌رود این نوع ابرنواخترهای ابردرخشان در کهکشان‌های کوچک و کم‌نور پر از ستاره‌های جوان رخ دهند، ولی ASAS-SN-15lh در یک کهکشان بزرگ و پرنور با زایش ستاره‌ای کم رخ داده است.

‌

منبع: ScienceMag