حلزون کوچکی که زیر آب پرواز میکند
دانشمندان برای اولین بار گونهی بسیار کوچکی از حلزون دریایی را به دقت مشاهده کرده و پی بردهاند که زیر آب با حرکاتی درست مثل یک حشرهی بالدار، پرواز میکند. این حلزون به خاطر بالهایش پروانهی دریایی نام گرفته است.
اکثر حلزونها با فشار دادن ماهیچههایی که کار پا را انجام میدهند به بستر دریا حرکت میکنند. اما پای این حلزون که «لیماسینا هلیسینا» (Limacina helicina) نام دارد، به شکل دو بال تکامل یافته است. این حلزون معمولا به سختی پیدا میشود، اما جمعیت آنها طی چند هفته در سال، ناگهان افزایش مییابد. اندازهی آنها هم متغیر است. به عنوان مثال، در شمال اقیانوس آرام طول آنها ۴ میلیمتر است. اما در جنوبگان طول آنها به ۱۴ میلیمتر میرسد. این نرمتن با سرعت زیاد در آب به سمت بالا و پایین حرکت میکند. با توجه به جثهی بسیار کوچک آن، این سرعت واقعا زیاد است.
لیماسینا هلیسینا علیرغم ظاهر کوچکاش یک نرمتن شکارچی است و از پلانکتونهای کوچک تغذیه میکند. محققان میگویند، شباهت حرکت آن به حشرات پرنده یکی از نمونههای فوقالعادهی تکامل است. تقریبا همهی زئوپلانکتونها از اندامکهایی شبیه به پارو برای شنا کردن استفاده میکنند.
دکتر «دیوید مورفی» (David Murphy)، یک مهندس مکانیک در دانشگاه «جان هاپکینز» میگوید: «به نظر میرسد که [این حلزون] مثل یک حشرهی خیلی کوچک، پرواز میکند.»
محققان برای اینکه که به طور دقیق بفهمند که پروانهی دریایی چگونه حرکت میکند، چهار دوربین را برای فیلمبرداری از قسمتی درون آکواریوم به حجم ۱٫۵ سانتیمتر مکعب تنظیم کردند. این دوربینها با سرعت زیاد فیلمبرداری میکردند تا بتوان ویدیوی حاصل را به صورت اسلوموشن پخش کرد. آنها تعداد زیادی ذرات میکروسکوپی به آب اضافه کردند. این ذرات میتوانستند نور را بازتاب کنند. سپس به آن ذرات لیزر تاباندند تا قابل مشاهده بشوند. محققان مدتی صبر کردند که یک حلزون در میدان دید دوربین حرکت کند. خوشبختانه سه حلزون در مقابل دوربینها شنا کردند. به این ترتیب، تیم تحقیقاتی توانستند از نزدیک و به طور صحنه آهسته ببینید که آنها چگونه حرکت میکردند و آب را به جنبش درمیآوردند.
اکثر این جانداران ریز دریایی از اندامک برای پارو زدن در محیطی استفاده میکنند که به نظر آنها مثل یک مایع غلیظ است. اما پروانهی دریایی در آب «پرواز» میکند. این حلزون با چرخاندن بالهایش به شکل عدد ۸، به سمت بالا و پایین حرکت میکند. براساس گزارش این تیم تحقیقاتی که در ژورنال Experimental Biology چاپ شده، این حلزون درست مثل حشرات پرنده، انتهای بالهایش را به هم میزند تا نیروی لازم برای بالا رفتن را تامین کند.
گروهی از دانشمندان حالا می خواهند بدانند که آیا حلزونهای بزرگ جنوبگان هم به همین شکل شنا میکنند یا خیر. علاوه بر این، یک محقق دیگر هم میخواهد با الگو گرفتن از مکانیسم موثر این جانور نرمتن، یک ربات پرنده طراحی کند.
منبع: Science Mag