اولین تیزر مرد ایرلندی؛ چرا مرد ایرلندی فیلم مهمی است؟

اولین تیزر فیلم مرد ایرلندی توسط شبکه‌ی نت‌فلیکس منتشر شد و دل در دل دوستداران سینما نیست تا پاییز امسال بتوانند آخرین فیلم مارتین اسکورسیزی را ببینند. خوشبختانه شبکه‌ی نت‌فلیکس می‌داند چه جواهری در دستش است و علی‌رغم این که خلاف قوانین شبکه است حاضر شده تا فیلم اسکورسیزی را، البته به صورت محدود، در سینماها پخش کند تا «مرد ایرلندی» بتواند در فصل جوایز شرکت کند و احتمالا راهش برای اسکار هم باز شود.

چرا پخش تیزر فیلم «مرد ایرلندی» چنین جنب و جوشی میان دوستداران سینما انداخت؟ از شکل و شمایل و دیالوگ‌هایش برمی‌آید که این قرار است یک فیلم کلاسیک گنگستری دیگر باشد. از آن فیلم‌هایی که اسکورسیزی استاد ساختنشان است. حال و هوای بعضی از فیلم‌های اسکورسیزی را زنده می‌کند. از «رفقای خوب» بگیرید تا «کازینو» که جزو بهترین‌های اسکورسیزی هستند.

طرفداران سینما مدت‌هاست که منتظر فیلم «مرد ایرلندی» هستند. علاقه‌ی مارتین اسکورسیزی به اقتباس از روی داستان «شنیدم خانه‌ها را رنگ می‌زنی»، رمان جنایی چارلز برندت، به حدود یک دهه‌ی پیش برمی‌گردد. در نهایت سال 2014 بود که تایید شد اسکورسیزی بعد از فیلم «سکوت» قرار است سراغ ساخت «مرد ایرلندی» برود.

فیلم «سکوت» که داستان دو مبلغ مسیحی بود که در ژاپن در جریان انواع و اقسام شکنجه‌ها قرار می‌گیرند با فضای همیشگی کارهای اسکورسیزی کاملا متفاوت بود. البته که اسکورسیزی عاشق تجربه کردن ژانرهای گوناگون است. آن فیلم اقتباسی از کتابی نوشته‌ی شوساکو ایندو بود. اما به هر حال در هزاره‌ی سوم تنها فیلمی که رنگ و بوی آثار قدیمی اسکورسیزی را داشت «مرحوم» (The Departed) بود و حالا «مرد ایرلندی» فیلم بعدی اوست که یک درام گنگستری به شیوه‌ی اسکورسیزی محسوب می‌شود.

شاید به دلیل حضور هم‌زمان جو پشی و رابرت دنیرو باشد که خیلی‌ها با دیدن تیزر فیلم «مرد ایرلندی» یاد فیلم «کازینو» محصول 1995 افتاده‌اند.

«مرد ایرلندی» هفتمین فیلمی است که در آن جو پشی و رابرت دنیرو با یکدیگر هم‌بازی شده‌اند.

درباره‌ی تولید فیلم مرد ایرلندی

این یکی از گران‌ترین فیلم‌های اسکورسیزی است که هزینه‌ی تولید آن نزدیک به 200 میلیون دلار بوده است. (برآورد اولیه البته در حد 125 میلیون دلار بود.) فیلم قرار است اواخر سپتامبر 2019 در جشنواره‌ی فیلم نیویورک افتتاح شود. اواخر 2019 هم پخش فیلم به صورت آنلاین از شبکه‌ی نت‌فلیکس خواهد بود.

فیلم داستان فرانک شیران است. یک عضو گروه مافیا که کارش آدمکشی است و در عین حال کهنه سرباز جنگ جهانی دوم است. او در مدت خدمتش در ایتالیا مهارت‌هایش را توسعه داده است. او روی ماجراهایی که کارنامه‌اش را به عنوان یک آدمکش شکل دهد تامل می‌کند. به خصوص نقشی که در حذف جیمی هافا، دوست قدیمی‌اش و رهبر اتحادیه‌ی کارگران داشت. به علاوه درگیری‌هایی که در دوره‌ای با خانواده‌ی مافیایی بوفالینو پیدا کرد.

استیون زیلیان فیلمنامه‌نویس‌ «مرد ایرلندی» است که سال 2017 نوشتن فیلمنامه‌اش را شروع کرد. فیلمنامه به صورتی نوشته شد که فرانک شیران پیر در فلاش‌بک‌هایی روایت‌هایش از زندگی‌اش را تعریف می‌کند. در فیلم فعالیت‌های مجرمانه‌ی او در طول دهه‌ها روایت می‌شود و به کمک تکنولوژی شاهد دنیروی 30 ساله در فیلم هستیم. بیشتر هزینه‌ی فیلم هم مربوط به همین جلوه‌های ویژه‌ی گرافیک کامپیوتری است.

سال 2016 تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار مکزیکی، فابریکا دو سینا پیشنهاد داد که 100 میلیون دلار از هزینه‌ی فیلم را تامین کند. اول کار کمپانی پارامونت بود که حقوق پخش فیلم داخل آمریکا را خرید اما بعد از مدتی انصراف داد و از آن جایی که هزینه‌های تولید فیلم هم بالا رفته بود فابریکا دو سینا هم کناره گرفت. این جا بود که نت‌فلیکس وارد قضیه شد و فیلم را با 205 میلیون دلار خرید و توافق کرد که بودجه‌ی 125 میلیون دلاری برای فیلم فراهم کند.

اسکورسیزی در گفت‌وگویی اعلام کرد: «افرادی مثل مسئولان نت‌فلیکس حاضرند ریسک و خطر کنند. «مرد ایرلندی» فیلمی ریسکی است. هیچ‌کس دیگری نمی‌خواست روی فیلمی سرمایه‌گذاری کند که بین پنج تا هفت سال در ذهن‌مان بوده است. همه‌ی ما پیرتر شدیم و نت‌فلیکس این ریسک را قبول کرد.»

فیلمبرداری آگوست سال 2017 در شهر نیویورک شروع شد. تعداد روزهای فیلمبرداری 106 روز بود و تا اواخر دسامبر طول کشید.

راب لگاتو سرپرست جلوه‌های ویژه‌ی فیلم بود که مهم‌ترین کارش جوان کردن جو پشی، رابرت دنیرو و آل پاچینو بوده است. از چنین تکنیکی در فیلم «سرگذشت عجیب بنجامین باتن» دیوید فینچر هم استفاده شده بود.

عوامل فیلم مرد ایرلندی

کارگردان: مارتین اسکورسیزی

نیازی به معرفی ندارد ولی این کارگردان 76 ساله‌ی سینما یکی از مفاخر و بزرگترین فیلمسازان معاصر ماست. از اواخر دهه‌ی شصت میلادی فیلمسازی را شروع کرد و با فیلم «راننده تاکسی» به شهرت زیادی رسید که اولین همکاری او با رابرت دنیرو هم محسوب می‌شود.

بعدتر به فیلم‌های قبلی‌اش که نگاه کنیم متوجه اهمیت «خیابان‌های پایین شهر» هم می‌شویم. او یکی از تاثیرگذارترین فیلمسازان دهه‌ی هفتاد بود که سینمای مستقل آمریکا را شکل دادند. موفقیت‌هایش در دهه‌‌ی هشتاد و نود هم با فیلم‌هایی مثل «گاو خشمگین»، «رفقای خوب» و «کازینو» ادامه پیدا کرد.

در کنار ساختن تعدادی از بهترین فیلم‌های گنگستری تاریخ سینما، مارتین اسکورسیزی همیشه به عنوان یک عشق فیلم خودش را معرفی می‌کند. در نتیجه چند مستند درجه یک هم درباره‌ی عشقش به سینما دارد که احتمالا مهم‌ترین‌شان «سفر شخصی با مارتین اسکورسیزی درون سینما آمریکا» است.

این که مارتین اسکورسیزی تا سال 2007 برنده‌ی جایزه‌ی اسکار نشد بیشتر از این که بخواهد کارنامه‌ی اسکورسیزی را زیر سوال ببرد ننگ آکادمی اسکار بود. او اولین‌بار سال 1981 برای فیلم «گاو خشمگین» نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد.

اسکورسیزی هر چند تنوع فوق‌العاده‌ای در فیلم‌هایش دارد اما از لحاظ سبک بصری و استتیک فیلم‌هایش یک سری مولفه‌های ثابت مثل استفاده از نماهای متحرک طولانی و تدوین سریع و فیلمبرداری چشم‌گیر را در بیشتر آثارش می‌توانیم تشخیص بدهیم.

در تیزر فیلم می‌شود ارجاع به فیلم رفیقش فرانسیس فورد کوپولا «پدرخوانده» را هم دید. به نظر می‌رسد از لحاظ بصری و تماتیک یکی از جاه‌طلبانه‌ترین فیلم‌های اسکورسیزی باشد.

فیلمنامه‌نویس: استیون زیلیان

استیون زیلیان فیلمنامه‌نویس دو رگه‌ی آمریکایی-ارمنی 66 ساله را با فیلمنامه‌هایی مثل «مانی‌بال» و «دختری با خالکوبی اژدها» و از همه مهم‌تر «فهرست شیندلر» به یاد می‌آوریم. این دومین همکاری زیلیان با اسکورسیزی است. او سال 2002 فیلمنامه‌ی «دار و دسته‌ی نیویورکی‌ها» را برای اسکورسیزی نوشته بود.

برای نوشتن فیلمنامه‌ی «فهرست شیندلر» برنده‌ی اسکار شد که اتفاقا آن فیلمنامه هم اقتباسی بود. دو بار دیگر برای دو فیلمنامه‌ی اقتباسی دیگر یعنی «Awakenings» در ابتدای دهه‌ی نود و «مانی بال» سال 2011 نامزد دریافت اسکار شد. همکاری‌اش با اسکورسیزی هم برای او یک نامزدی اسکار فیلمنامه‌ی اریجنال به ارمغان آورد.

از همه‌ی این‌ها می‌شود نتیجه گرفت که زیلیان هم در اقتباس آدم موفقی است و هم در همکاری‌هایش با اسکورسیزی و در نتیجه فیلمنامه‌اش برای «مرد ایرلندی» باید هیجان‌انگیز از کار دربیاید.

بازیگران: رابرت دنیرو

از سال 1995 و فیلم «کازینو» تا الان با اسکورسیزی کار نکرده بود. اسکورسیزی بود که از دنیرو یک شمایل ماندگار آنارشیستی در دهه‌ی هفتاد ساخت و قابلیت‌های بازیگری او را به رخ کشید. این جا دنیرو نقش شخصیت اصلی داستان یعنی فرانک شیران را بازی می‌کند.

رابرت دنیرو هفت بار نامزد دریافت جایزه‌‌ی اسکار شده که سه تا از آن‌ها مربوط به همکاری‌اش با اسکورسیزی است و یکی هم برای بازی در فیلمی است که زیلیان فیلمنامه‌اش را نوشته بود. او سال 1980 برای بازی در نقش جیک لاموتا در فیلم «گاو خشمگین» اسکورسیزی موفق شد اسکار بهترین بازیگری را به خانه ببرد.

فیلم «مرد ایرلندی» نهمین همکاری رابرت دنیرو در فیلمی از مارتین اسکورسیزی است. او یکی از بزرگترین بازیگران تاریخ سینماست که در فیلم جدید یکی از بزرگترین کارگردانان سینما جلوی دوربین رفته است.

تیم بازیگری فیلم «مرد ایرلندی» در یک کلام درخشان است. آن‌ها روی هم 19 نامزدی جایزه‌ی اسکار، 35 نامزدی گلدن‌گلوب و 27 نامزدی جوایز امی را دارند.

جو پشی

بازیگر بزرگ ایتالیایی-آمریکایی که به خاطر اصلیتش بیشتر در نقش‌های فرعی مافیایی درخشیده است. بازیگری را از دهه‌ی شصت شروع کرد اما اولین فیلم مهم‌اش «گاو خشمگین» اسکورسیزی محصول 1980 بود. برای بازی در همان فیلم هم نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل شد.

یک دهه‌ی بعد برای بازی در فیلم دیگری از مارتین اسکورسیزی یعنی «رفقای خوب» برنده‌ی جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. این هفتمین فیلمی است که در آن جو پشی روبه‌روی رابرت دنیرو بازی می‌کند. در فیلم «مرد ایرلندی» او نقش یکی از سران خانواده‌های مافیایی دهه‌ی هفتاد آمریکا را دارد.

آل پاچینو

او هم مثل دنیرو از مفاخر جهان بازیگری است. همیشه دنیرو و پاچینو را در یک دسته قرار می‌دهند. هر دو در دهه‌ی درخشان هفتاد رشد کردند. هر دو پیرو سبک متد اکتینگ هستند و هر دو جوایز زیادی برده‌اند.

دنیرو و پشی زمانی جزو گروه بازیگران ثابت اسکورسیزی محسوب می‌شدند اما حالا اضافه شدن پاچینو به آن‌ها باعث می‌شود که فیلم «مرد ایرلندی» کنجکاوی‌برانگیزتر هم به نظر برسد. این اولین همکاری آل پاچینو با اسکورسیزی است. او در این فیلم نقش جیمز هوفا را بازی می‌کند. رهبر اتحادیه‌ی کارگران آمریکا که درگیر جنایت‌های ساختاریافته می‌شود و تا زمان ناپدید شدن‌اش در سال 1975 ارتباطش با گروه‌های مافیایی ادامه پیدا می‌کند.

پاچینو هشت بار نامزد دریافت جایزه‌ای اسکار شده است و برای فیلم «بوی زن» محصول 1992 سرانجام موفق شد اسکار بهترین بازیگر مرد نقش اول را به خانه ببرد. او و دنیرو برای اولین‌بار در فیلم «پدرخوانده» رو‌به‌روی هم بازی کردند.

همه‌ی این اسامی که در این یادداشت به آن‌ها اشاره کردیم دلایل کافی هستند که «مرد ایرلندی» در کنار «روزی روزگاری در هالیوود» مهم‌ترین فیلم‌های سال 2019 باشند. امسال برای دوستداران سینما سال درخشانی است. هم تارانتینو فیلم دارد و هم اسکورسیزی. اما جدای از اسامی کافی است یک‌بار اولین تریلر رسمی فیلم «مرد ایرلندی» را ببینید تا ریتم نفس‌گیر و میزانسن‌ها و بازی‌ها قلب‌تان را به تپش بیاندازد.

تازه فهرست آدم‌های مهم «مرد ایرلندی» به این چند نفر محدود نمی‌شود و باید از تلما شون‌میکر همکار قدیمی اسکورسیزی در اتاق تدوین هم یاد کرد که با وجود او قطعا شاهد یک فیلم دیدنی خوش ریتم خواهیم بود.