تجربه‌ی عکاسی از آسمان شب با هوآوی P20 پرو

تجربه‌ی یک شب عکاسی زیر آسمان تقریبا تاریک و پرستاره نشان داد که دوربین گوشی هوشمند هوآوی P20 پرو در عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها «توانا» است. دوربین اصلی این گوشی سنسور تصویر نسبتا بزرگی دارد و به کمک حالت عکاسی دستی (PRO Mode) در اپلیکیشن پیشفرض، به راحتی می‌تواند منظره‌ی شب پرستاره را ثبت کند.

دوربین P20 پرو تا زمان نگارش این مقاله، در آزمون وب‌سایت DxO Mark در صدر جدول بهترین دوربین‌های گوشی‌های هوشمند قرار دارد. DxO Mark یکی از معتبرترین مراجع تست و بررسی دوربین‌ دیجیتال و دوربین گوشی همراه است.

دوربین P20 پرو امتیاز مجموع ۱۰۹ در عکاسی و فیلم‌برداری و امتیاز ۱۱۴ را فقط در عکاسی کسب کرده است. بیشتر وب‌سایت‌های نقد و بررسی، از دوربین P20 پرو تعریف می‌کنند و به خصوص توانایی عکاسی در شب آن را می‌ستایند. به همین دلیل ما هم تصمیم گرفتیم این گوشی را در عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها آزمایش کنیم.

اصولا عکاسی از منظره‌ی ستاره‌‌ها (تلویحا عکاسی نجومی چشم‌انداز) شاخه‌ای از عکاسی است که دوربین‌ را به شدت به چالش می‌کشد. عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها در شب انجام می‌شود و به دلیل رساندن سنسور دوربین به سر حد توانایی‌ها و محدودیت‌هایش، آزمون خیلی خوبی برای محک زدن کیفیت آن به حساب می‌آید.

در عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها بسیار مهم است که دوربین بتواند در ایزو (ISO) زیاد و نوردهی طولانی، نویز را کم و گستره‌ی دینامیکی را زیاد نگه دارد.

همه‌ی عکس‌های به کار رفته در این مقاله با گوشی هوآوی P20 پرو گرفته شده است.

عکس‌هایی فراتر از حد انتظار

پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۷ برای آزمایش دوربین گوشی هوآوی P20 پرو به استان مازندران و مکانی مشرف به روستای فیلبند رفتیم. این‌جا در اواخر تابستان هوای خنکی دارد و آسمان آن نسبتا تاریک است. به خصوص اگر دریای ابر تشکیل شود و نور شهر و روستاهای اطراف را بپوشاند، آسمان تا حد خیلی زیادی تاریک می‌شود. اگر خوش‌شانس باشید و بالای ابرها قرار بگیرید، منظره‌ی فوق‌العاده‌ای را شاهد خواهید بود. ما در این سفر پس از بدشانسی اولیه و قرار گرفتن در مه شدید و هوای بارانی، خوشبختانه در تمام طول شب زیر آسمانی صاف قرار گرفتیم و توانستیم به خوبی دوربین P20 پرو را تست کنیم.

واقعیت این است که P20 پرو من را شگفت‌زده کرد. دست‌کم در نمایشگر گوشی، نتایج کاملا فراتر از انتظار من بودند. مجموعه عکس‌هایی که در ادامه می‌بینید همه با P20 پرو گرفته و در فوتوشاپ دسکتاپ پردازش شده‌اند. برای اینکه بفهمید P20 پرو چگونه توانایی ثبت این عکس‌ها را دارد و نقاط ضعف و قوت آن چیست، ادامه‌ی مقاله را بخوانید.

سنسور تصویر بزرگ؛ مزیت رقابتی اصلی

هوآوی P20 پرو مجهز به دوربین سه‌‌تایی با برند لایکا است. لایکا همان شرکت مشهور آلمانی است که به دلیل ساخت دوربین‌ها و لنزهای باکیفیت اسم و رسم بزرگی دارد و از سال ۲۰۱۶ با هوآوی همکاری می‌کند. اولین همکاری هوآوی و لایکا در گوشی هوآوی P9 اتفاق افتاد.

دوربین اصلی، (دوربین وسطی) سنسور تصویر نسبتا بزرگ ۱/۱.۷۳ اینچی (با استناد به وب‌سایت DxO Mark) با رزولوشن ۴۰ مگاپیکسل دارد و لنز معادل ۲۷ میلی‌متر با نسبت کانونی F/1.8. این سنسور تصویر از فیلتر رنگی بایر با ساختار چهارتایی (Quad Bayer Structure) بهره می‌برد.

دوربین دوم این گوشی سنسور تصویر تک‌رنگ (بدون فیلتر رنگی بایر) دارد و اندازه‌ی آن ۱/۲.۷۸ اینچ (با استناد به وب‌سایت DxO Mark) است. رزولوشن این سنسور ۲۰ مگاپیکسل و لنز آن معادل ۲۷ میلی‌متر با نسبت کانونی F/1.6 است. اصولا نقش این سنسور، کمک به بهبود کیفیت تصویر است چون سنسورهای فاقد فیلتر رنگی دقت بیشتری در دریافت دیتا دارند.

دوربین سوم هم لنز معادل ۸۰ میلی‌متر دارد و ۸ مگاپیکسلی است. این دوربین برای ایجاد بزرگنمایی اپتیکال نصب شده و در آزمون ما فاقد موضوعیت بود و بنابراین استفاده نشد.

هوآوی P20 پرو از دوربین سه‌تایی با برند لایکا بهره می‌برد.

سنسور دوربین اصلی P20 پرو تقریبا هم‌سایز سنسور دوربین‌های قدیمی کانن G12 و کانن S120 است. این درحالیست که سایز سنسور سامسونگ گلکسی اس ۹، ۱/۲.۵۵ اینچ است. یعنی سنسور P20 پرو نسبت به سنسور گلکسی اس ۹ تقریبا ۱.۴۷ برابر در قطر و ۲ برابر در مساحت بزرگتر است.

سنسور بیشتر گوشی‌های هوشمند High End امروزی به اندازه‌ی گلکسی اس ۹ یا کمی کوچکتر یا بزرگتر است. البته قبلا گوشی‌هایی داشتیم که سنسور خیلی بزرگ داشتند؛ مثلا سنسور دوربین نوکیا ۱۰۲۰ و نوکیا ۸۰۸ بزرگتر از P20 پرو بود. نوکیا ۱۰۲۰ سنسور ۱/۱.۵ اینچی و نوکیا ۸۰۸ سنسور ۱/۱.۲ اینچی داشت و البته این‌طور نبود که عکس‌های خیلی خوبی بگیرند.

یکی از تاثیرگذارترین فاکتورها برای عکاسی در نور کم، سایز سنسور است. به صورت نظری هرچه سایز سنسور تصویر بزرگتر باشد، دوربین در عکاسی نور کم تواناتر است. مثلا در حال حاضر بیشتر عکاسان نجومی از دوربین‌های DSLR یا بی‌آینه مجهز به سنسور تصویر فول‌فریم استفاده می‌کنند؛ یعنی سنسوری که ۲۱ برابر مساحت بزرگتری نسبت به سنسور تصویر P20 پرو دارد. عکاسان نجومی چون همیشه در شرایط بسیار کم‌نور عکاسی می‌کنند، به سراغ دوربین‌های فول‌فریم می‌روند.

هرچند سایز سنسور تصویر دوربین اصلی P20 پرو به نسبت بزرگ است، ولی به دلیل رزولوشن زیاد ۴۰ مگاپیکسلی، اتفاقا فوتوسایت‌ها یا همان پیکسل‌ها خیلی کوچک هستند. اندازه‌ی هر فوتوسایت‌ سنسور دوربین اصلی P20 پرو فقط یک میکرون است و این درحالیست که اندازه‌ی هر فوتوسایت‌ سنسور دوربین گلکسی اس ۹، ۱٫۴ میکرون است.

فوتوسایت‌های کوچک به صورت نظری باید بر کیفیت عکس‌ها در شرایط نوری ضعیف تاثیر منفی داشته باشند؛ ولی فناوری‌های مختلف سنسور تصویر آن‌قدر پیشرفت کرده‌اند که امروزه نه فقط در دوربین گوشی‌ها، بلکه در دوربین‌های DSLR و بی‌آینه این قاعده اعتبار چندانی ندارد و امروزه شاهد دوربین‌های فول‌فریم با رزولوشن خیلی زیاد هستیم که در شرایط نوری ضعیف عکس‌های باکیفیت‌تری نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر که رزولوشن کمتر داشتند، می‌گیرند.

مود عکاسی PRO؛ تنظیمات دستی کامل

برای عکاسی از منظره‌ی آسمان شب پرستاره قطعا باید مود PRO را انتخاب کرد. مود PRO هوآوی P20 پرو همه‌چیز تمام است و تقریبا تمام تنظیمات مورد نیاز را برای عکاسی خیلی جدی دارد.

در مود PRO می‌توان تنظیمات مختلف، از سرعت شاتر گرفته تا ایزو، فوکوس، وایت‌ بالانس و مود نورسنجی را تنظیم کرد. امکان عکاسی با فرمت RAW هم در این دوربین وجود دارد تا بتوان عکس‌ها را به خوبی پردازش کرد.

البته در اپلیکیشن پیشفرض دوربین، مود Night هم دیده می‌شود ولی ظاهرا مود Night یا همان عکاسی در شب، اساسا برای عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها ساخته نشده و در آزمون ما خروجی معنی داری از آن حاصل نشد. در تصویر زیر می‌توانید تفاوت دو عکسی را که روی مود Night و مود PRO گرفته‌ام، مشاهده کنید.

برای عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها در مود PRO، قبل از لمس دکمه‌ی شاتر باید چند کار انجام شود:

۱. سه‌پایه، سر‌ سه‌پایه، نگهدارنده گوشی

برای عکاسی از آسمان شب، اول باید دوربین را به کمک یک نگهدارنده‌ی گوشی، روی یک سه‌پایه‌ی محکم و سرسه‌پایه‌ی خوب و قابل اعتماد نصب کرد.

من در این آزمون، گوشی را به کمک یک نگهدارنده‌ی بی‌ نام و نشان روی یک سه‌پایه‌ی منفروتو ۱۹۰ گو و سرسه‌پایه‌ی منفروتو MHXPRO-BHQ2 نصب کردم.

۲. فرمت RAW، تراز دیجیتالی، فوکوس

در قسمت تنظیمات مود PRO، باید فرمت RAW را فعال کرد.

سپس در همان قسمت تنظیمات، تراز دیجیتالی یا همان Horizontal level باید فعال شود تا همیشه از تراز بودن گوشی و صاف بودن عکس‌ها مطمئن شویم.

بعد از آن نوبت به فوکوس دستی می‌رسد. در کنار بقیه‌ی تنظیمات مود PRO، در صفحه‌ی اصلی اپلیکیشن باید حالت فوکوس خودکار AF-C یا AF-S را به MF تغییر داد تا فوکوس دستی فعال شود. با فعال شدن فوکوس دستی، می‌توان با استفاده از یک اسلایدر، روی ستاره‌ای پرنور یا چراغی دوردست فوکوس کرد. وقتی ستاره یا چراغ در شارپ‌ترین حالت قرار گرفت، تصویر فوکوس است.

تغییر تنظیمات با نمایشگر بزرگ خیلی ساده است و P20 پرو تصویر Live خیلی پرنور و واضحی دارد؛ به صورتی که به راحتی ستاره‌های پرنور را می‌توان تشخیص داد و روی آن‌ها فوکوس کرد.

تنها ایراد این است که در حالت عکاسی با فرمت RAW نمی‌توانید روی تصویر Live زوم کنید تا فوکوس دقیق روی ستاره‌ها انجام شود. باید حتما به مود JPEG بروید، زوم دیجیتالی کنید و فوکوس را تنظیم کنید و دوباره به فرمت RAW بازگردید.

در مود PRO می‌توانید تنظیمات مختلف، از سرعت شاتر گرفته تا ایزو، فوکوس، وایت بالانس و غیره را در دست بگیرید.

۳. سرعت شاتر، ایزو، وایت‌ بالانس، تایمر

اصولا در عکاسی منظره‌ی ستاره‌ها باید از ایزو زیاد و سرعت شاتر خیلی کم استفاده کرد. دیافراگم P20 پرو مثل بیشتر گوشی‌های هوشمند ثابت است. در حال حاضر فقط سامسونگ گلکسی S9 و S9 پلاس توانایی تغیر دیافراگم دارد. ولی دوربین اصلی P20 پرو نسبت کانونی F/1.8 و دوربین تک‌رنگ آن نسبت کانونی F/1.6 دارد. البته هیچ‌کدام از این دو دوربین، کمترین نسبت کانونی را در بین دوربین گوشی‌ها ندارند، ولی به هر حال سریع هستند.

در این آزمون، با ایزوی بین ۴۰۰ تا ۱۶۰۰ عکاسی کردم. سرعت شاتر هم علی‌رغم فاصله‌ی کانونی معادل ۲۷ میلی‌متر و خارج شدن ستاره‌ها از حالت نقطه‌ای، روی ۳۰ ثانیه گذاشتم؛ بدین ترتیب لازم نبود ایزو را بیش از این بالا ببرم.

در این آزمون، وایت بالانس روی حالت اتوماتیک یا همان AWB بود. تایمر را هم از قسمت تنظیمات روی ۲ ثانیه تنظیم کردم تا هر بار لمس من بر روی دکمه‌ی شاتر باعث لرزش گوشی نشود.

پردازش در فوتوشاپ

کیفیت عکس‌ها روی نمایشگر خود گوشی خیلی خوب است و احتمالا با اپلیکیشن‌های پردازش عکس می‌توان نتایج خوبی بدست آورد. ولی برای مطالعه‌ی بیشتر و مقایسه با DSLR، عکس‌ها را به فوتوشاپ دسکتاپ بردم. عکس‌های RAW در فوتوشاپ با ACR باز می‌شوند.

کسی که با دوربین فول‌فریم از منظره‌ی آسمان شب عکاسی کرده، در همان نگاه اول روی نمایشگر بزرگ کامپیوتر، متوجه کاستی‌های عکس‌های دوربین P20 پرو می‌شود. با این حال همیشه در حین پردازش باید متوجه بود که تمام این عکس‌ها با دوربین گوشی گرفته‌ شده‌اند و نباید انتظار عکس‌های دوربینی با سنسور بزرگتر را از آن‌ها داشت.

ظرفیت پردازشی به نسبت عالی

عکس‌هایی که در ایزوهای ۱۰۰۰، ۱۲۵۰ و حتی ۱۶۰۰ گرفتم گستره‌ی دینامیکی خیلی خوبی دارند. در نتیجه در ACR به راحتی و بدون نگرانی از خراب شدن عکس‌ها، می‌توان مقادیر اسلایدرهای مختلف را تغییر داد. مثلا در عکس‌هایی که گرفتم، به راحتی هایلایت‌ها را تا ۳۵ درصد کم می‌کردم یا Clarity را تا ۱۰ درصد افزایش می‌دادم. همچنین Vibrance را بدون نگرانی تا ۵۰ درصد افزایش می‌دادم و غیره. البته همواره باید این نکته را مد نظر داشت که عکس‌ها با سنسور تصویر کوچک گرفته شده‌اند و مقادیر تنظیمات مختلف باید خیلی ظریف تغییر کنند.

عکس‌ها گستره‌ی دینامیکی خوبی دارند و بدون نگرانی از خراب شدن عکس‌ها، می‌توان مقادیر اسلایدرهای مختلف را تغییر داد.

الگوی خطوط افقی موازی

اولین نکته‌ی منفی که به راحتی می‌توان متوجه آن شد، وجود الگوی خطوط افقی موازی در پس زمینه‌ی همه‌ی عکس‌ها است. البته این نقصان یا Artifact در بعضی عکس‌ها شدیدتر و در بعضی عکس‌ها خفیف‌تر است. به نظر می‌رسد در عکس‌هایی که پس از چند عکس متوالی گرفته شده‌اند و دوربین مدت زمان زیادی روشن بوده، این اثر بیشتر است. یعنی اینکه هرچه سنسور تصویر داغ‌تر شده، این اثر تشدید شده است. البته معمولا این الگوها را به هنگام عکاسی با ایزوی بالا در دوربین‌هایی که سنسور کوچک دارند می‌توان دید.

الگوی خطوط افقی موازی در همه‌ی عکس‌ها دیده می‌شود. در بعضی از عکس‌ها کمتر و در بعضی از عکس‌ها بیشتر.

حجم زیاد عکس‌های RAW

عکس‌های RAW این دوربین خیلی سنگین هستند و هرکدام بیش از ۷۶ مگابایت حجم دارند. این درحالیست که عکس‌های RAW دوربینی مثل کانن ۶D هرکدام ۲۰ مگابایت حجم دارند. به هر صورت پردازش عکس‌های ۷۶ مگابایتی برای بیشتر سیستم‌ها کار آسانی نیست.

دلیل اصلی این حجم زیاد را باید در رزولوشن ۴۰ مگاپیکسلی دوربین اصلی این گوشی جستجو کرد. علی‌رغم اینکه سنسور تصویر اصلی P20 پرو ۴۰ مگاپیکسلی است، ولی به صورت پیشفرض خروجی ۱۰ مگاپیکسلی JPEG می‌دهد. این دوربین با استفاده از تکنیک Bining رزولوشن را کاهش و کیفیت را افزایش می‌دهد. حتی اگر دوربین روی خروجی ۱۰ مگاپیکسل تنظیم باشد، عکس‌های RAW در هر صورت ۴۰ مگاپیکسلی هستند.

ستون‌های تاریک در عکس‌های پانوراما

یک مسئله‌ی بزرگ که با آن برخورد کردم، مشکل ساخت عکس‌های پانوراما بود. عکسی که در پایین می‌بینید تصویر پانورامایی است که با P20 پرو گرفتم. ترکیب چند عکس عمودی با همپوشانی بیش از ۵۰ درصد. تلاش من این بود که عکس‌های پانوراما را با استفاده از ACR یا نرم‌افزار PT GUI در دسکتاپ درست کنم. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، در عکس پانورامایی که توسط ACR درست شده، ستون‌های تاریک عمودی دیده می‌شوند. شاید مشکل از Vignette خیلی زیاد عکس‌ها باشد؛ ولی علی‌رغم تصحیح کامل خطای Vignette با استفاده از ابزار موجود در ACR، همچنان پانورامایی که با خود ACR ساخته می‌شد، ستون‌های تاریک داشت. در نهایت ابزار ساخت پانوراما در فوتوشاپ دسکتاپ توانست مشکل را حل کند.

وایت‌بالانس اتوماتیک غیر قابل اعتماد

وایت بالانس اتوماتیک این دوربین در عکاسی از منظره‌ی آسمان شب غیر قابل اطمینان عمل می‌کند و دوربین علاقه‌ی خیلی زیادی به سبز یا بنفش کردن شدید تصویر دارد. مشخص است که دوربین در مواجهه با منظره‌ی آسمان شب و ترکیب آلودگی نوری و نور روستا، تعادل خود را از دست می‌دهد.

فاصله کانونی عجیب

یک مسئله‌ی عجیب فاصله‌ی کانونی واقعی و معادل دوربین است. فاصله‌ی کانونی معادل دوربین اصلی این گوشی ۲۷ میلی‌متر است. در ACR (و Properties ویندوز) فاصله‌ی کانونی واقعی ۴ میلی‌متر نوشته شده است. سنسورهای تصویر ۱/۱.۷ اینچی کراپ فکتور حدود ۴٫۵ دارند و ۴ ضرب در ۴٫۵ نتیجه‌اش فاصله‌ی کانونی معادل ۱۸ می‌شود نه ۲۷. برای رسیدن به فاصله‌ی کانونی معادل ۲۷ میلی‌متر روی این سنسور به فاصله کانونی واقعی ۶ میلی‌متر احتیاج داریم.

البته از روی میدان دید عکس‌ها مشخص است که فاصله کانونی باید در حدود همان ۲۷ میلی‌متر باشد. احتمالا هوآوی برای باریک نگه داشتن گوشی مجبور بوده از لنز واید ۴ میلی‌متری استفاده کند ولی چون برای عکاسی روزمره این فاصله کانونی خیلی کم است، میدان دید را به صورت دیجیتالی کاهش داده تا شبیه میدان دید یک لنز ۶ میلی‌متری شود.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که در ابتدا گفتم، توانایی P20 پرو در عکاسی از منظره‌ی ستاره‌ها من را شگفت‌زده کرد. انتظار نداشتم که بتوانم با یک گوشی، چنین عکس‌هایی بگیرم. البته مکانی که در آن عکاسی کردم آسمان خیلی تاریکی نداشت و هوا خنک بود. این دو عامل تاثیر خیلی زیادی در ظاهر و کیفیت عکس دارند.

دمای هوا روی نویز تاثیر زیادی دارد؛ وقتی هوا گرم است نویز بیشتر و وقتی هوا خنک است نویز کمتر می‌شود. این مسئله همیشه با دوربین‌های فول‌فریم هم پیش می‌آید. همچنین روشن بودن زمینه‌ی آسمان بر اثر آلودگی نوری باعث می‌شود که برای ثبت یک تصویر با روشنایی کافی لازم نباشد ایزو را تا حد خیلی زیاد بالا ببرید.

عکس‌هایی که برای نمونه در این مقاله گذاشته‌ام نهایتا با ایزو ۱۶۰۰ گرفته شده‌اند. آن هم در شرایطی که ابر، نورهای زمینی را پوشانده و آسمان تاریک شده بود. وقتی ابر از روی روستا کنار رفت، پس‌زمینه‌ی آسمان روشن‌تر شد و بنابراین توانستم ایزو را پایین‌تر بیاورم. قطعا اگر همین الان هوآوی P20 پرو را به جایی در کویر مرکزی ایران می‌بردم و در آسمان خیلی تاریک آن‌جا و البته هوای گرم عکاسی می‌کردم، عکس‌ها کیفیت پایین‌تری داشتند.

نکته‌ی دیگر این‌جاست که الان خیلی وقت است گوشی‌های هوشمند توانایی عکاسی از ستاره‌ها را دارند. اولین بار ال‌جی G3 از این نظر معروف شد. در این بررسی هم فرصت مقایسه‌ی عادلانه با یک گوشی هم‌رده پیش نیامد. هرچند که یکی از همراهان من آیفون ۱۰ داشت، ولی اپلیکیشن پیشفرض دوربین آیفون تنظیمات دستی ارائه نمی‌دهد و اپلیکیشن مناسب دیگری که امکان تنظیمات دستی بدهد روی آن نصب نشده بود. در نتیجه عکس‌هایی که با آیفون ۱۰ گرفتیم خیلی کیفیت پایینی داشتند.

تجربه‌ی دیگر من این بود که عکاسی آسمان شب با P20 پرو خیلی آسان و حتی نسبت به DSLR ساده‌تر است. به هر حال سبک‌تر از DSLR است و اگر خیالتان از گیره‌ی نگهدارنده‌ی گوشی راحت باشد، می‌توانید به راحتی و بارها در طول شب جابجا شوید و از نقاط مختلف با کادرهای گوناگون عکاسی کنید.

در کل P20 پرو آن‌قدر خوب است که می‌توانید با آن از آسمان شب عکاسی بکنید و عکس‌های خود را در اینستاگرام را منتشر کنید. اگر عکس‌های با کیفیتی گرفته باشید، ممکن است کسی متوجه نشود که این عکس‌ها با گوشی ثبت شده‌اند و ممکن است آن‌ها را با عکس‌های یک DSLR اشتباه بگیرند.