کرونا و باکس آفیس؛ سینما در آستانه‌ی ورشکستگی
هر دوشنبه گزارش باکس آفیس در دیجی‌کالا مگ منتشر می‌شد اما حالا چند هفته‌ای است که سینماهای جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شده‌اند و گزارش فروشی وجود ندارد. این هفته به جای باکس آفیس تاثیر کرونا روی گیشه‌ی سینماهای جهان را از ابتدا بررسی می‌کنیم. سینماهای ایران که از ابتدای اسفند تعطیل شده‌اند و هیچ فعالیتی ندارند. اکران نوروزی که مهم‌ترین اکران سال محسوب می‌شد کنسل شد و حالا چشم امید فیلم‌های مهمی که دنبال فروش هستند به اکران عید فطر، دومین اکران طلایی سال است. به جز آن اما برای سینمای ایران مشکل بزرگتری هم پیش آمده. تعداد تولیدات سینمای ایران هر سال بیشتر از ظرفیت سینماها بوده است. حالا با پشت در ماندن فیلم‌هایی که در جشنواره‌ی فیلم فجر 98 اکران شده‌اند این صف طولانی‌تر می‌شود و شانس فیلم‌هایی که می‌خواستند خارج از جشنواره‌ی فجر به نمایش دربیایند هم کم شد. تاثیر کرونا روی فروش سینماها مهیب‌تر از این‌ها هم می‌شود.
این مشکل البته جهانی است. اواخر سال 2019 که ویروس کووید 19 وارد جهان شد اول از همه تاثیرش را روی سینماهای چین گذاشت. بعد از آن کلیه‌ی سینماهای به دلیل رعایت قانون فاصله‌گذاری اجتماعی تعطیل شد و حتی فستیوال‌ها هم کنسل شدند. خیلی از بلاک‌باسترها که باید در فاصله‌ی دسامبر 2019 تا ژوئن 2020 اکران می‌شدند، نمایش‌شان به تعویق افتاد.
تا ماه مارس سال 2020 صنعت سینمای چین دو میلیارد دلار ضرر کرد به خصوص که آن‌ها اکران فوق‌العاده‌ی تعطیلات ژانویه را هم از دست دادند. در آمریکای شمالی گیشه‌ی سینماها پایین‌ترین فروش را از سال 1998 به این طرف در تاریخ 13 تا 15 ماه مارس ثبت کردند. در حال حاضر هم گزارش باکس آفیس به گفته‌ی مسئولان سینمایی آمریکا تا ماه ژوئن حداقل به کلی متوقف شده است. این یعنی تعطیلی سینماها این ماه و ماه آینده قطعا ادامه خواهد داشت.
اوایل ماه مارس 2020 اعلام شد که پیش‌بینی می‌شود صنعت سینما در جهان به دلیل بیماری همه‌گیر کرونا 5 میلیارد دلار از دست بدهد. ژانویه‌ی سال 2020 چیزی حدود 70 هزار سالن سینمای چین بسته شد. در دو ماه اول سال 2020 باکس آفیس چین تا 3.9 میلیون دلار سقوط کرد در حالی که درآمد سینماهای چین در زمان مشابه در سال 2019 چیزی حدود 2.148 میلیارد دلار بود.
بعد از چین نوبت به ایتالیا رسید که هشتم مارس دولت این کشور دستور داد کلیه‌ی سینماها بسته شوند. قبل از بسته شدن سینماها هم البته فروش آن‌ها با افت 94 درصدی در هفته‌ی اول مارس نسبت به سال گذشته مواجه شده بود.
به دلیل شیوع کرونا در فرانسه نیمی از سینماها به کارشان ادامه می‌دهند. استراتژی‌شان هم این است که برخی از صندلی‌ها را غیرقابل دسترس گذاشته‌اند تا مردم با فاصله از هم بنشینند. اتفاقی که بعد از فرانسه در ایرلند هم تکرار شد.
آمریکا و انگلستان هم اواسط ماه مارس سینماها را تعطیل کردند.
خارج از چین رقم ضرر سینماهای کشورهای مختلف به این شرح است: افت 70 تا 75 درصدی در ایتالیا، 60 درصد در کره‌ی جنوبی، 35 درصد در هنگ‌کنگ و فیلیپین و سنگاپور و 30 درصد در تایوان. پیش‌بینی می‌شود باکس آفیس لس‌آنجلس که در حقیقت مرجع فروش فیلم‌هاست در آوریل 2020 نسبت به سال 2019 چیزی بیشتر از 20 درصد افت فروش داشته باشد. علیرغم این که سینماها نمی‌توانند بیشتر از هزار نفر را به دلیل فاصله‌گذاری اجتماعی بپذیرند انجمن ملی صاحبان سینماها اعلام کرد که سینماهای لس‌آنجلس در این بحران باز می‌مانند همان‌طور که در بحران‌های دیگر هم به کارشان ادامه داده‌اند. اما یک آمارگیری از جمعیت آمریکا نشان می‌دهد که اکثر آن‌ها موافق بسته شدن سالن‌های سینما هستند.
در ماه مارس بیش از صد سالن سینما در آمریکا بسته شدند. برخی از آن‌ها به دلیل قانون ایالت مربوطه بسته شد و برخی دیگر هم به صورت خودخواسته چون با وحشت مردم از رفتن به اماکن عمومی هزینه‌های سینما بیشتر از درآمدش شده بود. با این حال هنوز در آمریکا سینماهای روباز که مردم در ماشین خودشان می‌نشینند و فیلم تماشا می‌کنند باز است. به طرز بامزه‌ای محبوبیت این سینماها دوباره افزایش پیدا کرده است.
افتتاحیه‌ی ماه مارس 2019 با اکران «کاپیتان مارول» همراه بود و جای تعجب ندارد که امسال افت شدیدی در شروع ماه داشتیم. فیلم «کاپیتان مارول» فقط در افتتاحیه‌اش 153 میلیون دلار فروش کرده بود. در حالی که بزرگترین افتتاحیه‌ی سال 2020 تا امروز متعلق به انیمیشن «به پیش» بوده که حول و حوش 39 میلیون دلار فروخته است!
خود انیمیشن «به پیش» کم فروش‌ترین افتتاحیه را میان فیلم‌های پیکسار داشته است.
روز بیست و ششم ماه مارس گفته شد که نرخ ابتلای چینی‌ها به کرونا به صفر رسیده و سینماها دوباره باز شدند اما فردای همان روز به دستور مقامات دوباره سالن‌های سینما تعطیل شدند و هنوز هم تعطیلی‌شان ادامه دارد.
فستیوال‌های سینمایی که تحت‌تاثیر کرونا قرار گرفتند
جشنواره‌ی بین‌المللی برلین (برلیناله) آخرین فستیوال سینمایی جهانی بود که در سال 2020 برگزار شد و البته حتی این فستیوال هم تحت تاثیر کرونا شور و حال همیشگی‌اش را نداشت. به خصوص که چینی‌ها از حضور در آن منع شده بودند و بازار برلین که یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن است خیلی خلوت برگزار شد. جشنواره‌ی فیلم پکن که بنا بود آوریل سال 2020 برگزار شود به تعویق افتاد.
جشنواره‌ی جهانی فیلم فجر خودمان هم که اردیبهشت ماه برگزار می‌شد فعلا و تا زمانی نامعلوم به تعویق افتاده است. اما ماجرای جشنواره‌ی کن از همه جالب‌تر بود. در شرایطی که کرونا جهان را در چنگال خودش گرفته مسئولان جشنواره‌ی کن در ابتدا اصرار داشتند که این جشنواره‌ی بزرگ و معتبر سینمایی در تاریخ خودش اواخر اردیبهشت ماه برگزار شود. آن‌ها حتی دعوتنامه‌هایشان را هم ارسال کرده بودند. آن هم در شرایطی که مقامات فرانسوی دستور منع گردهمایی‌ها را داده بودند. در نهایت نوزدهم دسامبر کرونا آن‌ها را هم وادار به تسلیم کرد و حداقل تا اواخر ژوئن و اوایل جولای این جشنواره‌ی سینمایی مهم برگزار نخواهد شد. نکته‌ی مهم‌تر این که کاخ مهم جشنواره‌ی فیلم کن در این مدت در اختیار بی‌خانمان قرار گرفته است تا با رعایت نکات بهداشتی از کرونا در امان بمانند.
با توجه به صدمه‌ای که کرونا به صنعت سینما زده تحلیل‌گران می‌گویند که احتمال زیادی وجود دارد امسال کلا فستیوال‌های سینمایی برگزار نشوند یا حداقل فستیوال‌ها و گردهمایی‌های کوچکتر به طور موقت حذف شده و جای خودشان را به جشنواره‌های بزرگ مثل کن بدهند.
بیشتر بخوانید:
۲ فیلم که حالتان را خوب می‌کند؛ کریسمس گذشته و راز جنایت
