بهترین تصاویر علمی سال را ببینید

تصاویر برنده‌ی مسابقه‌ی عکاسی سالانه‌ی Wellcome Image Awards معرفی شدند. از دیدگاه کارشناسان این مسابقه، این تصاویر بهترین تصاویر علمی سال ۲۰۱۶ هستند. این مسابقه‌ی عکاسی هر سال توسط مرکز تحقیقات زیست پزشکی Wellcome Trust در لندن برگزار می‌شود. هدف از برگزاری آن تجلیل از آموزنده‌ترین و در عین حال خیره‌کننده‌ترین تصاویر در زمینه‌ی علوم زیست پزشکی است.

‌

بیماری رینود

تصویر حرارتی بالا دمای دست دو نفر را نشان می‌دهد. سمت راست چپ یک فرد سالم است و دست سمت راست متعلق به کسی است که به بیماری «رینود» (Raynaud) مبتلاست. رینود بیماری‌ای است که به موجب آن بعضی از قسمت‌های بدن در شرایط خاصی مثل سرما سرد و بی‌حس می‌شوند.

دو دقیقه قبل از تصویربرداری، هر دو دست در آب سرد قرار داشتند. دست سالم خیلی سریع گرم شد، اما دست فرد بیمار، مدت طولانی‌تری سرد و بی‌حس باقی ماند.

‌

سیم‌پیچی مغز انسان

این زیبابین رنگی (kaleidoscope) نقشه‌ای از درون مغز یک فرد جوان و سالم را نشان می‌دهد. قسمت‌های مختلف مغز از طریق فیبرهای عصبی با هم ارتباط برقرار می‌کنند. در این تصویر فیبرها با رنگ‌ها نمایش داده شده‌اند.

‌

حساسیت به حنای سیاه

در این تصویر تتوی حنای سیاه در ساق دست یک زن جوان را می‌بینید که به این رنگ حساسیت نشان داده است. از گیاه حنا معمولا برای رنگ کردن پوست یا مو استفاده می‌شود و معمولا به رنگ نارنجی-قهوه‌ای است، اما می‌توان با استفاده از موادی شیمیایی رنگ آن را به رنگ سیاه تبدیل کرد.

‌

سلول بنیادین انسان

این تصویر با تصویربرداری ریزنگاری الکترونی از سلول بنیادی در مغز استخوان گرفته شده است. سلول‌های بنیادی تقسیم می‌شوند و انواع دیگری از سلول‌های بدن را می‌سازند.

قطر این سلول حدودا ۱۵ میکرومتر (۰٫۰۱۵ میلی‌متر) است و قبل از تصویربرداری آن را در دمای منفی ۱۵۰ درجه‌ی سانتیگراد یخ کردند.

‌

تقسیم سلول بنیادین در مغز

این تصویر الگویی دایره‌شکل از مراحل مختلف تقسیم سلول بنیادین را در مغز یک گورخرماهی نشان می‌دهد. پهنای این دایره حدود ۲۵۰ میکرومتر (۰٫۲۵ میلی‌متر) است و یک بازه‌ی زمانی نه ساعته از پروسه‌ی تقسیم سلولی را نشان می‌دهد.

این سلول در موقعیت ساعت هشت شروع به تقسیم شدن می‌کند و دو سلول متفاوت در مغز می‌سازد.

‌

ویروس ابولا

این طراحی، ساختار درونی یک ویروس ابولا را نشان می‌دهد. هسته‌ی مرکزی هم به شکل سه بعدی نشان داده شده تا ساختار درونی بیشتر مشخص باشد.

پهنای ویروس ابولا حدودا ۱۰۰ نانومتر (۰٫۰۰۰۱ میلی‌متر) است؛ این یعنی تقریبا ۲۰۰ برابر کوچکتر از اکثر سلول‌هایی که آنها را آلوده می‌کند.

طراح این تصویر از رنگ‌های ملایم استفاده کرده تا عناصر مختلف این ویروس کوچک و مرگبار را نشان دهد. این تصویر نشان می‌دهد که با طراحی می‌توانیم جزییات زیادی را را در سطوح مختلف با زیبایی و وضوح بالایی به تصویر بکشیم.

‌

واحد جلوگیری از شیوع بیماری

این تصویر نمای کمیابی از تنها واحد قرنطینه‌ی سطح بالا در انگلستان را نشان می‌دهد. این تصویر یک روز قبل از اینکه یک پرستار به خاطر ابتلا به ویروس ابولا در آنجا بستری شود ثبت شده بود.

خوشبختانه این پرستار کاملا بهبود یافت.

‌

پروانه‌ی دم‌چلچله‌ای

این تصویر به این دلیل انتخاب شده که به وضوح، قسمت‌های مختلف دهان و چشم پروانه‌ی دم‌چلچله‌ای را با جزییات خیره‌کننده‌ای نشان می‌دهد.

پروانه‌ها دو چشم بزرگ و گرد دارند تا حرکات سریع را ببینند. آنها از دو آنتن‌شان برای بو کردن استفاده می‌کنند. آنها همچنین یک مجرای تغذیه دارند که در این تصویر به صورت حلقه‌ای جمع شده است. اما پروانه می‌تواند آن را باز کند تا از آن به عنوان یک نی برای نوشیدن شهد گل استفاده کند.

‌

فلس بید (حشره‌ای شبیه به پروانه)

رنگی که در این تصویر می‌بینید در واقع یک توهم نوری است. خود فلس‌ها رنگ‌دانه‌های زیادی ندارند. اما بازتاب نور از سطح خمیده‌ی آنها، چنین رنگ درخشانی را به این فلس‌ها داده است.

این فلس‌ یک بید ماداگاسکاری است که در نور آفتاب می‌درخشد و معمولا با پروانه اشتباه گرفته می‌شود.

‌

درون چشم انسان

در این تصویر درون رگ‌های پشت چشم انسان را می‌بینیم. این رگ‌ها خون شبکیه را تامین می‌کنند. از آنجا که خون با سرعت بسیار زیادی درون رگ حرکت می‌کند، در این تصویر قابل مشاهده نیست. به همین دلیل این هزارتو شبیه یک تونل زیرزمینی به نظر می‌رسد. نظر بیننده‌ معمولا به نور انتها جلب می‌شود.

پزشکان از چنین تصاویری برای تشخیص علایم اولیه‌ی بیماری چشمی استفاده می‌کنند. ارتفاع این تونل‌های کوچک حدود ۱۰۰ میکرومتر (۰٫۱ میلی‌متر) است.

‌

رگ‌های خونی چشم

نکته‌ی بسیار جالب درباره‌ی این تصویر این است که وقتی به آن نگاه می‌کنیم، اصلا یاد چشم نمی‌افتیم. این تصویر شبیه یک چشم‌انداز هوایی از یک شهر یا تصویر تلسکوپی از یک کهکشان دور به نظر می‌رسد.

این عکس با تصویربرداری از رگ‌های خونی شبکیه تهیه شده که به شکل تار عنکبوت سفید دیده می‌شوند.

‌

تشخیص حمله‌ی مغزی

این تصویر به زیبایی یکی از مرگبارترین نقاط دو سانتی‌متری در آسیب‌شناسی بدن انسان را نشان می‌دهد. همچنین ابزاری بسیار عالی برای تشخیص علت بروز حوادث مربوط به عروق مغزی یا حمله‌های مغزی به حساب می‌آید.

این تصویر پزشکی یک رگ خونی مسدود شده در گردن یک فرد را به رنگ سبز نشان می‌دهد. این رگ خون را به مغز منتقل می‌کند. اگر مسدود شود ممکن است قسمت‌هایی از مغز آسیب ببینند و خوب کار نکنند.

‌

قلب گاو

این تصویر خیره‌کننده است چون به شکل یک مجسمه‌ی سه بعدی به نظر می‌رسد؛ مخصوصا وقتی بفهمیم که قلب واقعی به عنوان یک نمونه در یک ظرف شیشه‌ای نگه‌داری می‌شود. عکاس با نورپردازی زیبا و مهارت بالا از این نمونه‌ی تاریخی تصویربرداری کرده و به آن حیات بخشیده است. سطح خارجی و ساختار داخلی قلب به وضوح در این تصویر قابل مشاهده است. اندازه‌ی قلب این گاو چهار برابر قلب یک انسان است.

‌

مهندسی بافت کبد انسان

این تکه‌ی کوچک از کبد انسان درون بدن یک موش با کبد آسیب‌دیده گذاشته شده است. کبد انسان به کمک خون موش شروع به رشد کرده است.

سلول‌ها در واکنش به آسیب‌دیدگی بافت می‌توانند دوباره سازمان‌دهی بیابند و درمان شوند و حتی رگ‌های خونی بسازند.

این تصویر با نمایش سلول‌های کبد مهندسی‌شده پیام امید را منتقل می‌کند. همچنین این نوید را می‌دهد که با پیشرفت علم می‌توان به مشکلات مربوط به جایگزینی اعضای بدن و بیماری‌هایی مثل سیروز یا سرطان کبد غلبه کرد.

‌

باکتری روی اکسید گرافین

گرافین ماده‌ای است که تازه کشف شده و ضخامت آن تنها به اندازه‌ی یک اتم است. تصویر بالا ضخامت بسیار کم آن را به خوبی نشان می‌دهد.

تضاد چین و چروک‌های روی گرافین با این باکتری‌های بیضی شکل به وضوح مشخص است. ما می‌دانیم که این باکتری‌ها جانداران بسیار کوچکی هستند.

گرافین یک ورق بسیار باریک است و یکی از باریک‌ترین و مستحکم‌ترین ماده‌هایی است که تاکنون کشف شده.

محققان سعی دارند که داروهای مختلفی را به آن بچسبانند تا بتوانند در صورت نیاز آن را در نقاط مختلف درون بدن قرار دهند.

 طول این باکتری‌ها حدود دو میکرومتر (۰٫۰۰۲ میلی‌متر) است.

‌

نوزاد زودرس در حال نور درمانی

این نوزاد زودتر از موعد به دنیا آمده و زردی دارد. این یک ناراحتی رایج است که رنگ پوست و چشم را زرد می‌کند. این نوزاد درون یک انکوباتور در حال درمان است و زیر یک نور آبی رنگ خوابیده است. چشمان او هم پوشانده شده‌اند.

‌

«قفس کلاترین» (Clathrin Cage)

کلاترین پروتئینی است که در سلول‌ها وجود دارد و در این تصویر مولکول‌های آن کنار هم جمع شده و این ساختار شبیه به قفس را تشکیل داده‌اند. این ساختار به انتقال چیزهای مختلف در اطراف سلول کمک می‌کند.

این طراحی و سایه‌های آن ماهیت سه بعدی این ساختار را نشان می‌دهد.

درون سلول‌ها تعداد زیادی از این فقس‌های کوچک وجود دارد. قطر این قفس حدود ۵۰ نانومتر (۰٫۰۰۰۰۵ میلی‌متر) است. وقتی از این قفس استفاده نمی‌شود، به تکه‌های کوچک‌تری تجزیه می‌شود.

‌

انگل‌های عامل توکسوپلاسموز

این تصویر به خاطر بزرگ‌نمایی بسیار زیاد این انگل کوچک تار دیده می‌شود.

این جاندار بسیار کوچک در فضولات گربه‌ی آلوده به این انگل یا گوشت خام پیدا می‌شود. این انگل برای زنان باردار و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطرناک است.

در این تصویر DNA درون هر انگل با یک غشای قرمز و پروتئین‌های سیاه احاطه شده. طول هر انگل ۱۰ میکرومتر (۰٫۰۱ میلی‌متر) است.

‌

مراحل رشد استخوان

در تصویر بالا از تکنولوژی مدرن در بقایای تاریخی استفاده شده است. این تصویر با برش‌نگاری میکروکامپیوتری تولید شده و مراحل تکامل ساختار درونی استخوان یک بچه را قبل و بعد از تولد نشان می‌دهد.

هر دایره، استخوان نوزادانی با سنین متفاوت را نشان می‌دهد. استخوان کوچک‌ترین آنها (سه ماه قبل از تولد) در سمت چپ قرار دارد و در سمت راست هم استخوان یک کودک ۲٫۵ ساله را می‌بینیم. همه‌ی این استخوان‌های تاریخی از اسکلت کودکانی که در قرن ۱۹ میلادی مردند، گرفته شده‌اند.

‌

برگ‌های ذرت

این تصویر با نمای موزاییک‌وارش ما را به یاد آثار «گوستاو کلیمت» (Gustav Klimt) می‌اندازد.

برای تهیه‌ی این تصویر با تکنیک عکاسی خاصی از درون خوشه‌ی برگ‌های یک ذرت تصویربرداری کردند.

هر برگ از تعداد زیادی سلول کوچک تشکیل شده و درون هر سلول یک هسته (دایره‌ی نارنجی) وجود دارد. در هسته‌ی سلول اطلاعات ژنتیکی ذخیره شده است.

‌