برنامه‌ی «ضرر و زیان»؛ آیا غرامت تغییر اقلیم به کشورهای فقیر داده می‌شود؟
شرکت‌کنندگان کنفرانس تغییر اقلیم پاریس به مذاکره حول موضوعی بسیار مناقشه برانگیز رسیده‌اند. بحث بر سر برنامه‌ا‌ی به نام «ضرر و زیان» (Loss and Damage) که کشورهای تولید کننده‌ی گازهای گلخانه‌ای را ملزم به پرداخت غرامت به کشورهایی که از تغییرات اقلیمی آسیب می‌بینند، می‌کند.
این ایده در کنفرانس‌های قبلی هم مطرح شده ولی هیچ وقت به نتیجه نرسیده بود. حالا ظاهرا در پاریس، مذاکره کنندگان آمریکایی و بعضی کشورهای کوچک جزیره‌ای در حال رسیدن به نوعی توافق هستند.
این بحث برای کشورهای کوچک جزیره‌ای و کشورهای توسعه نیافته از اهمیت بالایی برخورددار است. آن‌ها می گویند که ما سهمی در تولید گازهای گلخانه‌ای نداریم، ولی بیشترین ضرر را می‌کنیم؛ پس باید به ما غرامت پرداخت شود. در عین حال آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا نگران این هستند که چنین تعهدی در آینده می‌تواند از نظر قانونی و اقتصادی دردسرساز شود.
در کنفرانس تغییر اقلیم سال ۲۰۱۳ ورشو (COP19)، مذاکرات حول این موضوع شکست خورد و در نتیجه کشورهای فقیر محل مذاکرات را ترک کردند. با این حال بحث سر این موضوع از آن زمان ادامه داشته است.
اکنون کشورهای فقیر به این امید به کنفرانس پاریس آمده‌اند که بتوانند کشورهای ثروتمند تولید کننده‌ی گازهای گلخانه‌ای را متقاعد کنند که در توافق‌نامه‌ی نهایی، تعهدی که از نظر قانونی الزام آور باشد و آن‌ها را مجبور به پرداخت غرامت کنند را لحاظ کنند.
برای رسیدن به توافق، نمایندگان گروه AOSIS که شامل ۴۴ کشور کوچک جزیره‌ای می‌شود، با نمایندگان آمریکایی دیدار می‌کنند. «جیمز فلچر» (James Fletcher) که وزیر محیط‌زیست یک کشور کوچک جزیره‌ای به نام سنت لوسیا است می‌گوید که از مذاکرات قوت قلب گرفته است. او این‌طور ادامه می‌دهد: «اعتقاد دارم که زبانی وجود دارد. من با نمایندگان آمریکا و نمایندگان خودمان صحبت کردم و آن‌ها را متقاعد کردم که به زبانی مشترک برسیم. زبانی که معتقدم ما را به توافق می‌رساند.»
سرپرست مذاکره‌کنندگان آمریکایی به نام «تاد استرن» (Todd Stern) در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاریس گفت که مسئولیت و جبران خسارت «خطی است که نمی‌توانیم از آن عبور کنیم» ولی نشانگر این است که پیشرفت ادامه دارد. او ادامه می‌دهد: «ما به صورتی کاملا سازنده در حال همکاری با کشورهای جزیره‌ای و گروه G77 هستیم تا بتوانیم راه‌حلی پیدا کنیم. بازیگران زیادی در این بحث وجود دارند و ما نیز تا حد زیادی درگیر آن شده‌ایم. وقتی که رئیس جمهور این‌جا بود با مقامات پنج جزیره صحبت کرد و آمریکا کاملا بر روی این موضوع تمرکز کرده است.»
منبع: Science and Enviroment
