بارش شهابی برساوشی را چگونه تماشا کنیم؟

اگر قصد دارید در یک شب با دیدن تعداد زیادی شهاب تمام آرزوهای خود را بر زبان بیاورید تا شاید به آن‌ها برسید این شب‌ها فرصت مناسبی برای این کار است! چرا که بارش شهابی برساوشی فعالیت خود را آغاز کرده و به اوج فعالیت خود نزدیک می‌شود.

بارش شهابی برساوشی یکی از جذاب‌ترین پدیده‌های نجومی است که هر سال در اواخر ماه مرداد به اوج فعالیت خود می‌رسد. رویدادی که در جریان آن تعداد شهاب‌های قابل مشاهده در طول یک شب به شدت افزایش پیدا می‌کند و حتی می‌توان ده‌ها شهاب را در هر ساعت در آسمان دید.

بارش شهابی چگونه ایجاد می‌شود؟

تعداد زیادی از ذرات گرد و غبار دنباله‌دارها پس از ورود به بخش‌های داخلی منظومه شمسی از دنباله‌دار جدا می‌شوند و در مسیر باقی می‌مانند. زمین در طول مسیر حرکتش به دور خورشید در زمان‌های مشخصی از سال از میان ذرات به جا مانده از دنباله‌دارها عبور می‌کند. تلاقی مدار زمین و این ذرات کوچک باعث ورود آن‌ها به جو زمین و سوختن آن‌ها در جو می‌شود. فرآیندی که ما از روی زمین آن را به شکل عبور شهاب از آسمان می‌بینیم.

ذرات به جا مانده از دنباله‌دارهای مختلف بارش‌های شهابی مختلفی را پدید می‌آورند که هر کدام در زمان مشخصی از سال فعالیت می‌کنند. سرچشمه بارش شهابی برساوشی توده ذرات به جا مانده از دنباله‌دار سویفت تاتل است.

هرچند که شهاب‌ها با سرعت یکسان و به صورت موازی وارد جو زمین می‌شوند، اما به دلیل فاصله‌ی زیاد شهاب‌ها از زمین و بر اثر پدیده‌ی پرسپکتیو طوری به نظر می‌رسد که انگار شهاب‌ها از یک نقطه از آسمان سرچشمه می‌گیرند. اگر مسیر هر شهاب را در جهت مخالف امتداد دهید به کانون بارش شهابی می‌رسید که در بارش شهابی برساوشی صورت فلکی برساوش است. نام تمام بارش‌های شهابی از کانون بارش گرفته می‌شود.

صورت فلکی برساوش، کانون بارش شهابی برساوشی.

بهترین زمان برای دیدن بارش شهابی برساوشی

بارش شهابی برساوشی ۲۰ تا ۲۲ مرداد به اوج فعالیت خود می‌رسد. با این حال امسال با توجه به حضور ماه در آسمان نمی‌توان انتظار نمایش باشکوهی را داشت. نور شدید ماه اجازه‌ی دیده شدن شهاب‌های کم‌نور را نخواهد داد و به این ترتیب تنها باید منتظر عبور شهاب‌های درخشان و آذرگوی‌ها بود. در شرابط مناسب احتمال رویت ۲۰ شهاب در هر ساعت وجود دارد.

بهترین زمان برای دیدن شهاب‌های برساوشی حوالی ساعت ۲ تا ۳ بامداد است. زمانی که صورت فلکی برساوش، کانون بارش، به بیشترین ارتفاعش از افق رسیده است. پس از غروب ماه در حوالی ساعت ۳ بامداد نیز فرصت خوبی برای دیدن شهاب‌های کم‌نورتر در آسمان تاریک است. هر چند که زمان زیادی تا سپیده‌دم و روشن شدن مجدد آسمان باقی نمانده است.

همان‌طور که اشاره شد فعالیت بارش شهابی برساوشی چندی است که آغاز شده و در این چند شب باقی‌مانده به زمان اوج بارش هم می‌توانید شانس خود را برای دیدن شهاب‌های برساوشی امتحان کنید. در این شب‌ها ماه مدت زمان کمتری را در آسمان حضور دارد، اما از سوی دیگر فعالیت بارش کمتر است.

گذر شهاب رنگین برساوشی بر فراز کاخ اختصاصی کوروش در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد. عکس از امیررضا کامکار.

چگونه بارش شهابی برساوشی را رصد کنیم؟

بارش‌های شهابی جزء آن دسته از رویدادهای نجومی هستند که برای دیدن‌شان نیاز به استفاده از هیچ ابزار رصدی نیست. کافی است روی زیرانداز دراز بکشید و از گذر گاه و بی‌گاه شهاب‌ها در آسمان لذت ببرید. به یاد داشته باشید شهاب‌ها تنها از محدوده‌ی صورت فلکی برساوش عبور نمی‌کنند و احتمال گذر شهاب از هر نقطه‌ی آسمان وجود دارد.

برای دیدن شهاب‌های بارش شهابی برساوشی بهتر است از شهرهای بزرگ خارج شوید و به مکانی امن و با آسمان تاریک سفر کنید. اگر قصد دارید برای دیدن این پدیده از شهر خارج شوید حتما لباس گرم، خوراکی و نوشیدنی‌های گرم به همراه داشته باشید تا در صورت سرمای هوا و یا خستگی لذت دیدن شهاب‌ها را از دست ندهید.

نکته‌ی مهم دیگر سازگاری چشم با تاریکی است. سعی کنید در زمان رصد به هیچ نوری، حتی نور موبایل، نگاه نکنید تا سازگاری چشمان‌تان با تاریکی حفظ شود. چراغ قوه نور قرمز بهترین منبع نور برای شب‌های رصدی است.

آسمان‌تان پر از شهاب!

عکس کاور: گذر شهاب درخشان و رنگین برساوشی از نزدیکی بخش مرکزی راه شیری. عکس از امیررضا کامکار.