۵ سینماگر مطرح از ۵۰ سالگی مهمترین فیلم علمی-تخیلی تاریخ میگویند
فیلم منحصر به فرد استنلی کوبریک نیم قرن از عمرش گذشته است. فیلمی که باب گفتوگو درباره جلوههای ویژه را باز کرد و میراثی برای همه کارگردانان و کسانی شد که در صنعت سینما مشغول بودند. این روزها نه فقط سینماگران که اهل علم و فن هم به بحث درباره مفاهیم و جلوههای تکنولوژیک فیلم مشغولند.
این نظرات اهل فن سینما بخصوص در حوزه تکنولوژی درباره تاثیر «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» است.
سفینههای فضایی فیلمها و بازیهای علمی-تخیلی مختلف چه اندازهای دارند؟
والی فیشر کارگردان برتری(Transcendence) و مدیر فیلمبرداری «اینسپشن»
«۲۰۰۱: ادیسه فضایی» در سه فاز مختلف روی زندگی من تاثیر گذاشت: پدرم مرا به تماشای فیلم برد درست وقتی که در سینماهای نیویورک به نمایش درآمده بود. من از خورههای واقعی فضا بودم چون پدرم اخبار مربوط به فضانوردها را برای اخبار ABC پوشش میداد. درنتیجه وقتی فیلم را دیدم مغزم کاملا منفجر شد. برای سالها محبوبترین فیلم زندگیام بود. بعد از آن شروع کردم با سوپر ۸ فیلمهای جمعوجور علمی-تخیلی ساختم. آنقدر تاثیرگذار بود که من وارد صنعت سینما شدم. بعد تازه فهمیدم که از لحاظ فنی چقدر فیلم قابل ستایش است۴۰ سال طول کشید تا جلوههای ویژه در سینما به جایی برسد که آنها در فیلم انجام داده بودند. وقتی سال ۱۹۹۸ کریستوفر نولان را دیدم واقعا تحت تاثیر قرار گرفتم که کوبریک یکی از نقاط مشترک ماست. همان زمانی که مشغول کار «اینسپشن» بودیم دوباره «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» را دیدم و راستش را بخواهید در فیلم کمی هم به آن ادای دین کردیم. و درباره اولین فیلمی که خودم کارگردانی کردم، یعنی «برتری» که کاملا مدیون فیلم کوبریک است. هوش مصنوعی نکته اصلی فیلم بود. سوال درباره اینکه هوش مصنوعی خوب است یا شیطانی؟و به این نتیجه میرسد تا زمانی خوب است که انسان در آن دخیل باشد.
کلر دنیس کارگردان high life
من «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» را روی پرده بزرگ در پاریس دیدم. میدانستم که فیلم در فضا اتفاق میافتد اما انتظار نداشتم که چنین بازتاب عجیبی درباره بشریت باشد. حتی مطمئن نیستم که فلسفه اسرارآمیز فیلم را فهمیده باشم، آن یکدستی سیاه را. اما همه فیلم را پذیرفتم. امکان ندارد فقط یکی از جنبههای «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» را تقلید کنید. این یک قلمروی اختصاصی است. تابوست. جلوههای ویژه مدرن فیلم زیبا هستند حتی شبیه به طراحی رقص. جالب است که آن تاثیر فیزیکی مشابه را ندارند. نظرم وقتی به خودم اثبات شد که برای فیلم علمی-تخیلی «high life» خواستم همان جلوهها را به کار ببرم و دیدم غیرممکن است.
جان هارلن تهیهکننده درخشش و هوش مصنوعی
آرتور سی.کلارک و استنلی کوبریک که با هم روی فیلم کار میکردند روحیه مشابهی داشتند. آنها معتقد به نوعی عرفان، کنجکاو و خیلی باهوش بودند و بینهایتی جهان تحتتاثیرشان قرار میداد. اگر قرار بود فیلمی برمبنای «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» ساخته شود قطعا آن فیلم «هوش مصنوعی» است. فیلم پایان نوع بشر را پیشبینی میکند. استنلی ما را قانع میکند که مهم نیست ۵۰ سال یا ۵۰۰ سال دیگر زندگی کنیم، در مقیاس بزرگ زمان، اینها لحظات کوتاهی است.
جان گائتا مسئول جلوههای ویژه ماتریکس
اگر قرار باشد مسیرم را از ابتدا تا جایی که الان ایستادهام دنبال کنم، مرد جوانی را بخاطر میآورم که به دیدن «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» رفته بود. کوبریک به داگلاس ترامبال اجازه داده بود که درباره هر چیزی که بنظرش ضروری میرسید رویاپردازی کرده و آن را کشف کند. و این باعث شد شاهد سطحی از تعمق باشیم که پیش از آن روی پرده سینما ندیده بودیم. واچوفسکیها(کارگردانان «ماتریکس») در مورد من تقریبا به همان شیوهای عمل کردند که کوبریک در مورد ترامبال عمل کرده بود. به من گفتند فرمی پیدا کنم که به محتوا اجازه بدهد خودش را بیشتر نشان بدهد و همین باعث شد آن صحنه معروف گلوله شلیک شده به وجود بیاید. فیلمهایی که بعد از «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» ساخته شدند همه از همان مفهوم هوش مصنوعی میآید که در فیلم کوبریک به آن اشاره شده بود. ایده فیلم درباره اینکه هوش مصنوعی میتواند ما را نابود کند، کاملا مدرن و امروزی است. فیلم حداقل ۲۰ سال جلوتر از زمان خودش بود.
داگلاس ترامبال متخصص جلوههای ویژه ۲۰۰۱: اودیسه فضایی
هر روزی که روی آن کار میکردم هیجانزده بودم. با اتفاقاتی که همزمان در حوزه هوا-فضا رخ میداد کاملا این احساس را داشتم که کار واقعا مهمی انجام میدهیم. فکر نمیکنم که این فیلم به صورت مستقیم روی فرود انسان به ماه تاثیر گذاشته باشد، اتفاقی که سال بعد از ساخت فیلم افتاد. اما این سالها هر هفته با دانشمندان، مهندسان و اخترشناسانی دیدار داشتم که میگویند آنها بخاطر تماشای فیلم، وقتی که نوجوان بودند، وارد این حوزه از علم شدهاند. فیلم به طرز عمیقی روی جامعهای تاثیر گذاشت که باور داشتند چیزهایی قطعا در این جهان تغییر خواهد کرد و رویاهایی به حقیقت میپیوندد. یکی از مهمترین جنبهها هم امکان برقراری ارتباط با تمدنهای هوشمندتر بود.