استخوانهای ماموت شکار شده، از زندگی ۴۵ هزار سالهی انسان در قطب خبر میدهند
در آگوست سال ۲۰۱۲ یک پسر ۱۱ سالهی روسی در پرتگاهی یخزده مشرف به اقیانوس منجمد شمالی کشف جالبی انجام داد. او درحالی که در سواحل مهآلود خلیج «ینیسی» (Yenisei) در ۲۰۰۰ کیلومتری جنوب قطب شمال جستجو میکرد، ناگهان با استخوانهایی برخورد کرد که مربوط به پای یک ماموت بودند. وقتی دانشمندان به آنجا رسیدند به طور کامل استخوانها را بیرون کشیدند و آنها را بررسی کردند. آنها متوجه شدند که این ماموت را انسانها کشتهاند. کاسههای چشم، دندهها و فک آن با وسیلهای نیزه مانند خرد شده بود و به خوبی جای برخورد نیزه را میشد روی استخوان گونهی آن دید. احتمالا این نیزه قرار بوده به خرطوم آن برخورد کند که خطا رفته است.
وقتی آنها سن این استخوانها را بررسی کردند، با شگفتی دیگری مواجه شدند. این ماموت ۴۵ هزار سال پیش کشته شده بود. این یافته نشان میدهد که انسانها ۱۰ هزار سال زودتر از تخمینهای قبلی در مناطق قطبی زندگی میکردند. بدین معنی که حتی سالیان بسیار دور هم انسانها توانسته بودند به مناطق مختلف زمین مهاجرت کنند و خود را با شرایط محیط جدید وفق دهند.
دانشمندان سالها فکر میکردند شکارچیانی که ۱۲۵۰۰ سال پیش به مناطق قطبی رسیدند و وسایل شکار خود را آنجا باقی گذاشتند، اولین کسانی بودند که به قطب رسیدند. این شکارچیان احتمالا ۱۵ هزار سال پیش از سیبری و تنگهی برینگ عبور کرده و به مناطق قطبی رسیدهاند. در ضمن پژوهشهای جدید نشان میدهند که انسانها احتمالا ۱۸ هزار و ۵۰۰ سال پیش به آمریکا رسیده بودند.
ولی در سال ۲۰۰۴ تخمین دانشمندان تا حدود زیادی عقبتر رفت و آنها ابزارها و زینتآلاتی سنگی را در کوههای اورال مناطق شمال شرقی اروپا و شمال سیبری یافتند که مربوط به ۳۵ هزار سال پیش میشدند. آنها همچنین تکههای قصابی شدهی گوشت ماموت، کرگدن پشمالو، گوزن شمالی و بعضی دیگر حیوانات را در این مناطق پیدا کردند.
اما کشف سال ۲۰۱۲ آن پسربچهی روسی، باعث شد که بهترین استخوانهای ماموتی که تا به حال کشف شده است را پیدا کنیم. استخوانهایی که باعث شدند بفهمیم انسانها ۱۰ هزار سال زودتر از چیزی که فکر میکردیم به قطب شمال مهاجرت کردهاند. گروهی از دیرینهشناسان با سرپرستی «الکسی تیخونوف» (Alexei Tikhonov) این استخوانها را به طور کامل بیرون کشیدند و نام آن را «ژنیا» (Zhenya) گذاشتند.
پژوهشگران استخوانها را با هواپیما به به انستیتوی جانورشناسی آکادمی علوم روسیه در سن پترزبورگ فرستادند. آسیبهایی که به استخوانها وارد شده بود تیخونوف را به یاد ابزارها و شیوههای شکار انسانهای مدرن انداخت. مثلا شکارچیان فیل در آفریقا معمولا قسمت بالای خرطوم فیل را هدف قرار میدهند تا رگهای اصلی را قطع کنند و حیوان از خونریزی بمیرد. همچنین به فک این حیوان هم آسیب رسیده بود و این نشان میدهد که زبان آن را بریده بودند. قسمتهایی از عاج را هم در آورده بودند تا احتمالا با آن ابزارهایی درست کنند. «ولادیمیر پیتولکو» (Vladimir Pitulko) از آکادمی علوم روسیه که نویسندهی اصلی مقالهای دربارهی این یافته است میگوید: «این یک مدرک خیلی نادر مبنی بر حضور انسان است.»
طبق آنچه نویسندههای مقاله میگویند، جراحات روی این ماموت با الگوی جراحاتی که قبلا روی ماموتهایی در سیبری دیده شده بود یکسان هستند. «کورتیس مارین» (Curtis Marean) که یک دیرین مردمشناس از دانشگاه آریزونا در تمپ است و در این مقاله نقشی نداشته میگوید: «میتوان نبرد بین مردم و ماموتها که بر سر زمینهای یخزده انجام میشد را دید.» او ادامه میدهد: «جراحات روی استخوانها و خرده سنگهای موجود نشانگر این هستند که مردم ماموتها را میکشتند.»
بزرگترین شگفتی دربارهی این اکتشاف، سن استخوانها است. آزمایش رادیوکربنی از استخوانها، مو و بافت ماهیچههای آن نشان میدهند که این ماموت دقیقا ۴۵ هزار سال پیش زندگی میکرده است. این میزان سن دقیقا با سن لایههای رسوبی روی جسد ماموت مطابقت دارد.
احتمالا ماموتها و دیگر حیوانات بزرگ مثل کرگدن پشمالو و گوزن شمالی جاذبههایی بودند که انسانها را به عرضهای جغرافیایی خیلی بالای زمین کشاندند. پیتولکو میگوید: «شکار ماموت قسمتی مهم از استراتژی بقا بود. نه فقط به خاطر غذا، بلکه به خاطر بدست آوردن مواد خامی مثل عاج که مثلا برای ساختن ابزار شکار استفاده میشد.» حضور ۴۵ هزار سالهی انسان در مناطق قطبی نشان میدهد که آنها توانایی ساختن ابزار، درست کردن لباسهای گرم و پناهگاههای موقت را داشتند. آنّها باید با این سرما سازگار میشدند و از سیبری و تنگهی برینگ عبور میکردند تا به آمریکا میرسیدند.
مارین میگوید: «زنده ماندن در این عرضهای جغرافیایی به فناوریهای خیلی پیشرفته و همکاری زیاد احتیاج داشت.» این بدین معنیست که آنها واقعا انسان هوشمند بودند نه نئاندرتال یا دیگر گونههای انسان. «تد گوبل» (Ted Goebel) که دیرینه شناسی از دانشگاه تگزاس است میگوید: «اگر این شکارچیان میتوانستند ۴۵ هزار سال پیش در مناطق قطبی زندگی کنند، میتوانستند تقریبا هرجای دیگری از این کره هم زندگی کنند.»
منبع: SciecneMag
در ایران هم استخوان ماموت وجود داردلطفا بگویید.
آقای مومن زاده خیلی مطالب شما رو دوست دارم
ممنون 🙂