المپیک سال ۲۰۵۶ چه شکل و شمایلی خواهد داشت؟

بیش از یک قرن است که مسابقات المپیک مدرن برگزار می‌شود. در این صد سال، به لطف سرمایه‌گذاری کشورها و ابداع روش‌های نوین، رکوردهای رشته‌های مختلف ورزشی پیشرفت خیلی زیادی کرده است. بسیاری از این رکوردشکنی‌ها به لطف فناوری‌های نوین بدست آمده‌اند. اکنون در دهه‌ی دوم قرن ۲۱، فناوری با سرعتی بسیار زیاد در حال پیشرفت است و انتظار می‌رود مسابقات المپیکی که در چند دهه‌ی آینده برگزار می‌شود از نظر رکورد و حتی شکل و شمایل برگزاری کاملا متفاوت باشند. بیایید کمی تخیلمان را به کار بیندازیم. البته منظورمان تخیل بی پایه اساس نیست، بلکه قصد داریم با توجه به فناوری‌هایی که اکنون در حال پیدایش و رشد هستند و تاثیر آن‌ها، حدس بزنیم که چهل سال دیگر، المپیک به چه شکل و شمایلی برگزار می‌شود.

ویرایش ژنی

اکنون اگر کسی دوپینگ نکند، رقابت در رشته‌های المپیک کاملا منصفانه است چرا که هرکس با همان ویژگی‌های ژنتیکی مادرزادی خود رقابت می‌کند. ولی در حوزه‌ی ژنتیک، فناوری‌هایی در حال ظهور هستند که ممکن است در آینده این رویه را تغییر دهند. یکی از این فناوری‌ها، ویرایش ژنی کریسپر یا به طور دقیق، CRISPR-Cas9 است. این فناوری اجازه می‌دهد که انسان بتواند خیلی دقیق، DNA یک موجود زنده را دستکاری و تغییراتی در آن اعمال کند. البته اکنون تمام تلاش‌ها روی درمان بیماری‌های ژنتیکی متمرکز است. ولی می‌توان تصور کرد که روزی بتوان با ویرایش ژنی ورزشکاران،‌رکوردهای المپیک را جابجا کرد. مثلا شاید با ویرایش ژنی، ژیمناستی کاملا انعطاف‌پذیر درست کنیم. شاید وزنه‌برداری بوجود بیاوریم که بتواند به راحتی وزنه‌ی یک تنی را بالای سرش ببرد. نظرتان با بسکتبالیستی که ۳ متر قد دارد چیست!؟ شاید اصلا کمیته‌ی برگزاری مسابقات المپیک ویرایش ژنی را مثل دوپینگ به حساب بیاورد و آن را ممنوع کند. راه حل بهتر این است که المپیک سال ۲۰۵۶ در دو گروه ورزشکاران عادی و ورزشکارانی که ویرایش ژنی شده‌اند برگزار شود. اگر این‌طور شد، تماشای بازی ورزشکارانی که ویرایش ژنی شده‌اند خیلی جذاب‌تر خواهد بود!

حسگرهای وضعیت بدن

در بسیاری از ورزش‌ها، کسب اطلاعات لحظه‌ای و دقیق، کلید رسیدن به موفقیت است. مثلا همین الان حسگرهایی برای شناگران ساخته شده که از طریق پیام‌های صوتی، آن‌ها را از وضعیت قرارگیری بدنشان در آب و شیوه‌ی شنای آن‌ها مطلع می‌کند. بدین ترتیب هنگام مسابقه می‌توانند از نظر تکنیکی تغییراتی در شنای خود ایجاد کنند تا به بهینه‌ترین شکل ممکن رقابت کنند و شانس پیروزی آن‌ها افزایش یابد. مثل این است که یک مربی کنار استخر ایستاده باشد و با توجه به دیدی که از بالا دارد، بخواهد شما را را راهنمایی کند تا بهتر شنا کنید. این حسگرها می‌توانند آن‌چنان پیشرفت کنند که در لحظه، سطح هورمون‌ها و علایم پزشکی ورزشکار را اندازه‌گیری کنند. سپس با توجه به این اطلاعات، به او اطلاع می‌دهند که انجام چه کاری به سود بهینه‌ کردن عملکرد شنای اوست.

واقعیت افزوده

واقعیت افزوده می‌تواند حسابی به کار ورزشکاران بیاید. فرض کنید که یک ورزشکار پرتاب نیزه در المپیک، عینک واقعیت افزوده به چشمانش زده است. حسگرهایی که به بدن او نصب شده‌اند، وضعیت قرارگیری ماهیچه‌ها، عضلات، اسکلت و در کل بدن او را در لحظه اندازه‌گیری می‌کنند. اطلاعات بیرونی مثل سرعت و جهش وزش باد هم اندازه‌گیری می‌شود و در نهایت، ورزشکار می‌تواند به صورت گرافیکی و پیش از پرتاب، مسیر پرواز نیزه‌ی خود را ببیند. عینک به او نشان می‌دهد که اگر بخواهد بیشترین مسافت پرتاب را داشته باشد دقیقا باید با چه قدرت و چه زاویه‌ای نیزه را پرتاب کند. اصلا دونده‌ی ماراتنی را تصور کنید که موقعیت و سرعت رقبایش را در عینک واقعیت افزوده مشاهده می‌کند و اطلاعات وضعیت بدن خود را می‌بیند. شاید خیلی از این‌ فناوری‌ها ابتدا در المپیک ممنوع شوند، ولی احتمالا به مرور زمان جای خود را باز می‌کنند.

اعضای رباتیک بدن

گاهی اوقات ورزشکارانی که اعضای بدن خود مثل پا را از دست داده‌اند، بوسیله‌ی نوعی از پاهای مصنوعی می‌توانند در مسابقات دو شرکت و با ورزشکاران سالم رقابت کنند. فعلا این پاهای مصنوعی چیزی نیستند جز تیغه‌هایی فنری که باعث می‌شوند ورزشکار بتواند با سرعت زیاد بدود. جالب است که در المپیک ۲۰۱۲، ورزشکاری به نام «اسکار پیستوریوس» توانست مجوز شرکت در مسابقه‌ی دو دوندگان سالم را کسب کند. او به سختی این مجوز را گرفت چرا که باید ثابت می‌کرد پاهای مصنوعی کربنی فنری او قابلیت‌هایی فراتر از ورزشکاران عادی به او نمی‌دهد و باعث نمی‌شود بتواند از آن‌ها تندتر بدود! قابل تصور است که چهل سال دیگر به کمک اعضای مصنوعی رباتیک و پیشرفته، رکورد ورزشکاران پارا المپیک از ورزشکاران عادی بهتر بشود و حتی اصلا دیگر پارا المپیک نداشته باشیم! اکنون زانوها و مچ‌های رباتیکی در حال ساخته شدن هستند که می‌توانند از مفصل‌های انسانی عملکرد بهتری داشته باشند. حتی لنزهای بیونیکی دارد ساخته می‌شود که می‌توانند دید انسان را تا سه برابر بهتر کنند. از همه مهم‌تر قلب است، شاید در آینده ورزشکاران بتوانند قلبی رباتیک داشته باشند که از قلب عادی انسان بهتر کار کند و توانایی‌های ورزشکار را بالا ببرند. شاید درست مثل مسابقات اتوموبیل‌رانی فرمول یک که شرکت‌های مختلف دائما در تلاش برای بهبود فناوری خودروهای خود هستند، زمانی رقابت بین ورزشکاران المپیک هم در حقیقت رقابت شرکت‌های سازنده‌ی اعضای مصنوعی انسان باشد.

منبع: Newatlas