از خاطرات دروغین تا هایپرلوپ؛ بهترین خبرهای علمی هفته (۲۷ اردیبهشت ۹۵)
هفته‌ی پیش شاهد اتفاقات جالب و مهمی در عرصه‌ی علم و فناوری بودیم. از جمله اینکه برای اولین بار سیستم پیشران هایپرلوپ آزمایش شد. این اولین گام مهم در تبدیل این ایده به واقعیت است. از طرف دیگر محققان نوعی پوست ساختند که میتواند پوست طبیعی ما را جوان‌تر و سالم‌تر کند. همچنین سعی کردیم مثل گذشته به انتشار مقاله‌های بلند و غنی ادامه دهیم. در هفت روز با دانش این ۲۷ اردیبهشت ۹۵ می‌توانید به مهمترین اخبارها و مقالات این هفته دسترسی راحت داشته باشید.
تهران؛ زیست‌بوم متراکم و تنازع برای بقا
چند روز پیش توفیق شد بعد از مدت‌ها به اصفهان سفر کنم. شهر گنبدهای فیروزه‌ای و عمارت‌های باشکوه دوران صفویه. شهری که نه کوچک است و نه بزرگ، نه شلوغ است و نه خلوت، نه سنتی است و نه مدرن. تازه چند ماهی بود که دوباره آب را در رودخانه‌‌ای که اینک به رودخانه‌های فصلی شبیه شده باز کرده بودند. اصفهان زیبا بود و هوایش دلنشین؛ پیرمردها زیر پل خواجو آواز می‌خواندند. تضاد شدیدی میان این شهر و تهران احساس کردم. تهرانی که به قول یکی از دوستان شیرازی‌ام، هر کاری در آن با زجر و مکافات انجام می‌شود. به محض ورود به اصفهان یک چیز را متوجه شدم، اصفهان آرام‌تر است و تهران وحشی‌تر.
آیا ما در عصر طلایی رشد علم و فناوری هستیم؟
احتمالا بیشتر ما فکر می‌کنیم که در عصر طلایی پیشرفت علم و فناوری هستیم. به خصوص زمانی که به گجت‌های هوشمند، کامپیوترها و شبکه‌ی جهانی ارتباطات نگاه می‌کنیم، حسابی شگفت زده و البته به خود غره می‌شویم. تصور اینکه اکنون در اوج پیشرفت علم و فناوری هستیم به چنان پارادایم غالبی تبدیل شده که کسی جرئت ندارد آن را به چالش بکشد. ولی اگر کمی بیشتر تاریخ را مطالعه کنیم، ممکن است در تصور ما شک و تردید ایجاد شود. اینکه شاید آن‌قدرها هم که تصور می‌کنیم، پیشرفت علم و فناوری در زمانه‌ی ما سریع نیست. در این مقاله می‌خواهیم با شما درباره‌ی دورانی جالب صحبت کنیم. عصری واقعا طلایی در پیشرفت علم و فناوری که حدود ۴۰ سال پیش متوقف شد.
مرگ قانون مور؛ آیا پیشرفت کامپیوترها متوقف می‌شود؟
آیا تا به حال این سوال برایتان پیش آمده که چرا کامپیوترها طی چند دهه‌ی گذشته با چنین سرعت فزاینده‌ای پیشرفت کرده‌اند. بازی‌های ویدیویی، اپلیکیشن‌های موبایل و پیش‌بینی‌های دقیق وضعیت آب و هوا نمودهایی از امکاناتی هستند که زندگی ما را متحول کرده‌اند. همه‌ی این‌ها طی پنج دهه‌ی گذشته، به کمک تراشه‌های قدرتمند کامپیوتری ممکن شده‌اند.
مردی که ذهنش خاطرات دروغین می‌سازد
اگر ناگهان بفهمید که خاطرات‌تان دروغ بوده چه حسی به شما دست می‌دهد؟ بعضی از افراد به خاطر بیماری عجیبی که دارند، در ذهنشان خاطرات کاذبی ایجاد می‌شود که به وضوح و روشنی اتفاقات واقعی به نظر می‌رسند. به خاطر این مشکل، آنها باید یاد بگیرند با گذشته‌ای زندگی کنند که مثل آینده نامعلوم و مبهم است؛ گذشته‌ای که نمی‌دانند واقعا اتفاق افتاده یا نه، واقعی است یا ساختگی. شخصی به نام متیو یکی از افرادی است که با همین مشکل زندگی می‌کند.
[ویدیو]: سیستم پیشران هایپرلوپ برای اولین بار آزمایش شد
فرض کنید که شما در تهران زندگی می‌کنید و دانشگاه‌تان در قزوین یا قم است. مسلما یکی از دغدغه‌های شما مسافت طولانی بین محل زندگی و دانشگاه‌تان است و اینکه باید زمان زیادی از وقت‌تان در طول راه به هدر برود. اما اگر تکنولوژی هایپرلوپ همه‌گیر شود، غصه و نگرانی درباره‌ی مسافت‌های دور دیگر به یکی از دغدغه‌های گذشته تبدیل می‌شود. حالا به نظر می‌رسد که تکنولوژی هایپرلوپ دیگر صرفا یک رویا نیست، چرا که شرکت «هایپرلوپ وان» (Hyperloop One)، برای اولین بار سیستم پیشران این وسیله‌ی حمل و نقل را آزمایش کرد.
مهمترین دستاورد جانورشناسی برای ایرانیان
در طی سال‌های اخیر تعداد گونه‌های خزندگان ایرانی به سرعت رو افزایش است و اینطور هم که به نظر می‌رسد، روند توصیف گونه‌های جدید خزنده همچنان ادامه خواهد داشت. تنها در ظرف ۱۵ سال (۲۰۰۰ الی ۲۰۱۵م.) تعداد ۳۰ نوع مارمولک جدید در ایران شناسایی شد که از این تعداد ۹ گونه متعلق به خانواده گِکوها (Gekkonids) بوده است. گکوها در اصل گروهی خاص از مارمولک‌ها هستند که بیشتر در مناطق گرم زیست می‌کنند. نکته جالب اینجاست که ۶ گونه از ۹ گونه جدید در جنوب ایران شناسایی شده‌اند. اما داغ‌ترین و مهمترین خبر جانورشناسی ایران معرفی یک جنس و گونه جدید از خانواده گِکوها است که در منطقه حفاظت‌شده کوه هماگ استان هرمزگان شناسایی و توسط دو پژوهشگر ایرانی توصیف علمی شد. این نخستین‌بار است که ایرانیان موفق شدند تا افتخار توصیف یک جنس از مهره‌داران کشور را به نام خود ثبت کنند در حالیکه این مهم در گذشته صرفاً توسط محققان خارجی انجام شده بود.
[ویدیو] عطارد از جلوی خورشید گذشت
دیروز سیاره‌ی عطارد از جلوی خورشید عبور کرد. گذر عطارد از روبروی خورشید درحالی رخ داد که بسیاری از رصدگران ایرانی با هوای کاملا ابری مواجه شدند و نتوانستند بخش زیادی از این پدیده را مشاهده کنند. با این حال این پدیده از بخش عمده‌ای از زمین قابل مشاهده بود و منجمان آماتور و رصدخانه‌های حرفه‌ای زیادی آن را ثبت کردند. ویدیوی بالا را ناسا تهیه کرده و گذر عطارد در مراحل مختلف و با فیلترهای متفاوت را نشان می‌دهد.ویدیو را می‌توانید از این‌جا دانلود کنید. صدای دستگاهتان را زیاد کنید و از تماشای این ویدیو لذت ببرید.
ساخت پوستی مصنوعی که چین و چروک‌ها را از بین می‌برد
دانشمندان ادعا می‌کنند نوعی کرم ساخته‌اند که روی پوست، یک لایه‌ی پلیمر نامرئی و منعطف تشکیل می‌دهد که میتواند چین و چروک‌ها را از بین برده و جوانی را به پوست بازگرداند. تاثیر این لایه‌ی نامرئی که به آن «پوست دوم» گفته می‌شود، به مدت یک روز دوام می‌آورد و میتواند به اندازه‌ی قابل توجهی پف زیر چشم را کمتر کند و باعث می‌شود رطوبت پوست در طول روز حفظ شود. علاوه بر این، این ماده میتواند برای درمان انواع ناراحتی‌های پوستی مثل اگزما و سوریاس موثر باشد و به میلیون‌ها نفر کمک کند.
تصویر نجومی روز ناسا (۲۶ اردیبهشت ۹۵): راه‌شیری برفراز جنگل درخت تیردان
در پیش زمینه‌ی این عکس پانورامیک از راه‌شیری، بعضی از نادرترین درختان روی زمین دیده می‌شود. این‌ها با نام درختان تیردان شناخته می‌شوند. در گذشته از چوب آنها برای نگه‌داشتن دارت استفاده می‌شده و به همین دلیل نامشان تیردان است. این درختان معمولا در جنوب آفریقا رشد می‌کنند. این عکس پانوراما در جنوب نامیبیا گرفته شده است. ارتفاع بعضی از بلندترین درختان تیردان این پارک به ۳۰۰ متر می‌رسد. پشت درخت‌ها نور شهر کوچک «کیتمانشوپ» در نامیبیا دیده می‌شود. در آسمان می‌توان کمان زیبای راه‌شیری را دید. در سمت چپ عکس کهکشان‌های اقماری زمین به نام ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک دیده می‌شوند.
چگونه بعضی از گیاهان گوشت‌خوار شدند؟
از زمان آغاز حیات بی‌مهرگان بر زمین، گیاهان باید از خودشان در مقابل موجوداتی محافظت می‌کردند که برای تغذیه شاخ و برگ‌های آنها را گاز می‌زدند. اما در بعضی موارد، گیاهان قاعده را برعکس کردند و خودشان به شکارچی تبدیل شدند. از میان این گیاهان این موارد شناخته شده‌ترین آنها هستند: «دروزا» (sundew) با شاخک‌های چسبناکش، «پارچ گیاه» (pitcher plant) با حوضچه‌ی آنزیم‌های فریبنده و «ونوس مگس‌خوار» (Venus Flytrap) با چنگال مرگش. این گیاهان به کمک عادت‌های غذایی تهاجمی می‌توانند در خاک عاری از مواد غذایی کافی، نیتروژن و دیگر مواد غذایی مورد نیازشان را تامین کنند و زنده بمانند. بسیاری از زیست‌شناسان معتقدند که این رفتار شکاری زمانی تکامل یافت که اجداد گیاهان گوشت‌خوار امروزی مکانیسم‌های شناسایی و دفاع در مقابل حشرات را به سلاح‌های تهاجمی تبدیل کردند.
<
