نگرانی منجمان از تاثیرات ماهواره‌های استارلینک بر رصدهای نجومی
اسپیس ایکس (Sapce X) چندی پیش ۶۰ ماهواره‌ی استارلینک را در مدار قرار داد. این اولین مجموعه از ماهواره‌های استارلینک بود که به فضا پرتاب شد. اسپیس ایکس قصد دارد در مجموع نزدیک به دوازده هزار ماهواره‌ی استارلینک را در مدار قرار دهد تا سرتاسر زمین تحت پوشش اینترنت پرسرعت قرار بگیرد. برنامه‌ای که با واکنش منجمان حرفه‌ای و اتحادیه‌ی بین‌المللی نجوم مواجه شده است.
منجمان پیش از این هشدارهایی مبنی بر تاثیرات این ماهواره‌ها بر پژوهش‌های علمی داده بودند. اکنون اتحادیه‌ی بین‌المللی نجوم (IAU) نیز در بیانیه‌ای نگرانی‌های خود را در این رابطه بیان کرده است. اتحادیه‌ی بین‌المللی نجوم جمعی از بیش از سیزده هزار منجم حرفه‌ای است.
در بیانیه‌ی IAU آمده است که تاثیرات چنین فعالیت‌هایی بر رصدهای نجومی هنوز به طور دقیق مشخص نیست و تعداد بسیار زیاد ماهواره‌ها در مدار ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای انجام رصدهای حرفه‌ای شود.
تعداد بسیار زیاد ماهواره‌ها در مدار نزدیک به زمین می‌تواند منظره‌ی آسمان شب را تحت تاثیر قرار دهد. در صورت انجام پروژه‌هایی مانند استارلینک هزاران ماهواره در زمان‌های نزدیک به طلوع و غروب خورشید نور خورشید را بازتاب خواهند کرد و در آسمان خواهند درخشید. از سوی دیگر فعالیت این ماهواره‌ها ممکن است رصدهای رادیویی را نیز با مشکل مواجه کند.
نگرانی منجمان به خصوص پس از ثبت اولین تصاویر از مجموعه ماهواره‌های استارلینک افزایش یافت. در ویدئویی که یکی از جست‌وجوگران ماهواره‌ها ثبت کرده بود درخشش ماهواره‌های استارلینک بیش از حد انتظار بود. هر چند که ایلان ماسک، مدیر عامل اسپیس ایکس، اعلام کرد که درخشش این ماهواره‌ها پس از منتقل شدن آن‌ها به مدار اصلی‌شان در ارتفاع بالاتر کاهش خواهد یافت. اما با این وجود هم اعتراض منجمان به پایان نرسید.
بیانیه‌ی اخیر اتحادیه‌ی بین‌المللی نجوم تنها به مسئله‌ی ماهواره‌های استارلینک بسنده نکرده و در این بیانیه به پروژه‌های مشابه دیگر مانند وان‌وب (OneWeb) و آمازون نیز اشاره شده است.
افزایش بسیار زیاد تعداد ماهواره‌ها در مدار نزدیک به زمین از دو جهت بر کار منجمان حرفه‌ای و رصدهای آن‌ها تاثیر می‌گذارد. اولین مسئله رصدهای طیف مرئی است. هر ماهواره نور خورشید را بازتاب می‌کند و در آسمان زمین همچون نقطه‌ی نورانی متحرکی به نظر می‌رسد. هر چند که نور بیشتر ماهواره‌ها با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود اما بدون شک نور ماهواره‌ها در تصاویری که با تلسکوپ‌ها و دوربین‌های حرفه‌ای گرفته می‌شوند ثبت خواهد شد. به خصوص در سامانه‌های نقشه‌برداری تمام‌آسمان که در جست‌وجوی اجرام متحرک و متغیر، مانند سیارک‌ها، دنباله‌دارها و ابرنواخترها، هستند.
اما علاوه بر این مجموعه‌های بزرگ ماهواره‌ها کار رصد امواج رادیویی را نیز با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. این ماهواره‌ها با امواج رادیویی با زمین ارتباط برقرار می‌کنند که روی رصد امواج رادیویی اجرام آسمانی تاثیرگذار خواهد بود. به یاد داشته باشید که اولین تصویر از یک سیاهچاله با کمک تلسکوپ‌های رادیویی ثبت شد.
در نهایت اتحادیه‌ی بین‌المللی نجوم برای جلوگیری و یا کاهش اثرات مخرب این ماهواره‌ها بر رصدهای نجومی از شرکت‌هایی که قصد قرار دادن مجموعه‌هایی پرتعداد از ماهواره‌ها را در مدار زمین دارند درخواست کرده است تا با همکاری با جامعه‌ی نجومی تاثیر این ماهواره‌ها بر علم نجوم را تحلیل و بررسی کنند. علاوه بر این IAU از قانون‌گذاران نیز خواسته تا با جامعه‌ی نجومی همکاری‌های لازم را انجام دهند.
عکس کاور: خطوطی که در تصویر دیده می‌شوند حاصل گذر ۲۵ ماهواره‌ی استارلینک از کادر این تصویر تلسکوپی است.
Credit: Victoria Girgis/Lowell Observatory
