سرنوشت عجیب تبلت‌ها و رستاخیز PC

تا چند سال پیش، تلفیق تبلت با لپ‌تاپ در یک دستگاه واحد، یک اتفاق نوآورانه اما نامبارک محسوب می‌شد. اپل با سرسختی تمام، به مرزهایی که بین آیفون، آیپد و مک‌بوک کشیده بود می‌بالید. تا جایی‌که «تیم کوک» در سال ۲۰۱۲ تبلت هیبریدی را به یخچالی تشبیه کرد که کار توستر را هم انجام می‌دهد. اپل به آینده‌ی مشترک تبلت و PC اعتقاد نداشت. اما از آن زمان سه سال گذشته؛ خیلی چیزها تغییر کرده. امسال اپل و گوگل هم مثل مایکروسافت، تبلت‌های مجهز به کیبورد ساختند. واقعیت این است: بازار تبلت‌ها با شیب ملایمی در حال سقوط است و دستگاه‌های تبدیل‌پذیر روز‌به‌روز محبوب‌تر می‌شوند. آیا آینده‌ی تبلت‌ها با دنیای PC‌ گره خورده؟

‌‌‌

این روزها دستگاه‌های هیبریدی که ترکیبی از تبلت و لپ‌تاپ هستند، فروش خوبی را تجربه می‌کنند. این دستگاه‌های دوزیست، ضروری‌ترین و حیاتی‌ترین ویژگی‌های دو دسته‌ی تبلت و لپ‌تاپ را در یک کالبد واحد برای کاربر به ارمغان می‌آورند. شاید کلمه‌ی «هیبریدی» بهترین واژه برای توصیف این دستگاه‌ها نباشد؛ با این حال، ترجیحا (برای سهولت بیشتر) برای خطاب این موجودات تبدیل‌پذیر و اصطلاحا «۲ در ۱»، ما از کلمه‌ی هیبریدی استفاده می‌کنیم. اما کدام شرکت این بازی را راه انداخت؟ پاسخ ساده است: فرمانروای سرزمین کامپیوترهای شخصی (PC)، یعنی مایکروسافت.

‌‌‌

همه چیز زیر سر مایکروسافت بود

در سال ۲۰۱۲، مایکروسافت نسل اول سرفیس را معرفی کرد. این شرکت که از موفقت آیپد در سال ۲۰۱۰ غافلگیر شده بود، خط تولید این دستگاه‌های هیبریدی را راه انداخت. مایکروسافت همیشه PC را دوست داشت. مایکروسافت با PC، مایکروسافت شد! پس بهترین راه را این دید که تجربه‌‌ی چندین ساله‌اش را به ‌دنیای تبلت‌ها بیاورد. از همان اوایل به سرفیس‌ها انتقادات زیادی می‌شد؛ اما مایکروسافت کم نیاورد و سال‌به‌سال دستگاه‌های بهتری ساخت و کیبوردها و قلم‌های بهتری طراحی کرد.

شرکت‌های ریز و درشت چینی و تایوانی هم به‌سرعت دست‌به‌کار شدند و نمونه‌هایی از این دستگاه‌ها را با برند خود تولید کردند. دو سه سال، گوگل و اپل ساکت نشستند و روندهای بازار را زیر ذره‌بین بردند. اما مایکروسافت همچنان ادامه داد.

تکامل تدریجی سرفیس‌

سال ۲۰۱۴ ما با «سرفیس پرو ۳» ملاقات کردیم. واقعیت این است سرفیس پرو ۳ نمادی خدشه‌ناپذیر از یک تبلت هیبریدی ویندوزی بود. اما مایکروسافت چند ماه پیش نسل جدیدی از این دستگاه را با نام «سرفیس پرو ۴» رو کرد؛ تبلتی بهتر با کیبورد و قلمی حرفه‌ای‌تر. اما باز هم مایکروسافت دست‌بردار نبود. این شرکت که از تماشای جنب‌و‌جوش شرکت‌های رقیب به هیجان آمده بود، همزمان با پرو ۴، «سرفیس بوک» را هم معرفی کرد؛ لپتاپی که قیافه‌اش داد می‌زند که از تبار سرفیس‌های مایکروسافت است. نکته‌ی جالب این‌جاست که در این دستگاه هم بخش کیبورد به‌طور کامل از بخش نمایشگر جدا می‌شود. پس با تعریف ما سرفیس بوک هم یک دستگاه هیبریدی است. واقعیت این است که در چند سال اخیر مایکروسافت توانسته روح PC را در خانواده‌ی سرفیس‌ بدمد.

اپل آیپد پرو

اما رقبا که در دو سه سال اخیر به کار خود مشغول بودند، نیم‌نگاهی هم به تلاش‌های مایکروسافت داشتند؛ تا این‌که امسال طاقتشان تمام شد. شهریور امسال اپل از «آیپد پرو»، یک تبلت مجهز به کیبورد و قلم، رونمایی کرد. یک ماه بعد نوبت به گوگل رسید. این شرکت هم یک تبلت اندرویدی مجهز به کیبورد را با نام «پیکسل C» معرفی کرد.

گوگل پیکسل C

حالا دیگر فقط مایکروسافت و چند شرکت چینی نیستند که تبلت هیبریدی تولید می‌کنند. این‌روزها بزرگ‌ترین غول‌های تکنولوژی هم می‌خواهند تبلت هیبریدی بسازند. اما چرا؟ بگذارید به آمار و ارقام مراجعه کنیم.

‌‌‌‌   ‌‌

خورشید تبلت‌های ساده در حال غروب است

در مورد فروش دستگاه‌های هیبریدی، پیش‌بینی‌های جالبی صورت گرفته. به‌طور مثال گفته شده فروش دستگاه‌هایی مثل «مایکروسافت سرفیس پرو ۳» و «لنوو یوگا ۳ پرو» امسال پنج برابر می‌شود. کیبوردهای ارگونومیک و سخت‌افزارهای نسبتا قدرتمند را می‌شود از دلایل موفقیت این رده از محصولات دانست. این دستگاه‌ها در بسیاری از موارد از نظر توان سخت‌افزاری می‌توانند با لپ‌تاپ‌های میان‌رده شانه‌به‌شانه رقابت کنند.

فروش تبلت‌های معمولی چه وضعیتی دارد؟ بر اساس گزارشی که شرکت تحقیقاتی Strategy Analytics منتشر کرده، فروش تبلت‌های معمولی احتمالا با کاهش ۸ درصدی روبرو خواهد شد. آیپدهای اپل هم شش فصل مالی است که فروش‌شان کم می‌شود. بر اساس جدیدترین گزارش، فروش آیپد نسبت به سال گذشته در همین فصل مالی، ۱۸ درصد کاهش یافته. همه‌ی آمارها از افت فروش تبلت‌ها خبر می‌دهند. با این حال شرکت اینتل اعتقاد دارد در بخش‌های از جامعه مثل فروشگاه‌ها و کارخانه‌ها، فروش تبلت‌ها همچنان رشد خواهد کرد. اما سوال مهمی مطرح می‌‌شود؛ تبلت‌ها قربانی چه‌چیزی شدند؟

‌‌‌   ‌‌

قاتلی به نام فبلت

طلوع دستگاه‌های هیبریدی و فبلت‌ها، فضا را برای تبلت‌های معمولی، تنگ و تنگ‌تر می‌کند. «ژان فیلیپ بوشار» (Jean Philippe Bouchard) از مدیران ارشد موسسه‌ی تحقیقاتی IDC به یکی از اولین فبلت‌های طول تاریخ اشاره می‌کند. «دل استریک» (Dell Streak) در سال ۲۰۱۰ معرفی شد؛ مردم و منتقدان، دست به دست هم، نمایشگر ۵ اینچی این دستگاه را مسخره کردند. شرکت دل هم مجبور شد ۱۳ ماه بعد، قید این فبلت را بزند. یادآوری می‌کنیم که آن‌موقع هنوز خبری از فبلت‌ها نبود و دل، محصول خود را به‌عنوان یک دستگاه هیبریدی گوشی-تبلت معرفی می‌کرد. اما حالا وضعیت فرق کرده. نمایشگرهای ۵ اینچی گوشی‌ها، نه‌تنها جلب توجه نمی‌کنند بلکه کاملا عادی شده‌اند.

فبلت‌هایی مثل «آیفون ۶s پلاس» و سری «نوت» سامسونگ در حال تبدیل شدن به یک استاندارد هستند. این گوشی‌های غول‌آسا (با تعاریف امروزی ما)، در حال ربودن سهم بازار تبلت‌های ۷ و ۸ اینچی هستند. فرق ناچیز یک تلفن هوشمند ۵.۵ اینچی با یک تبلت ۷ اینچی، خریدار را مجاب می‌کند تا به‌جای خرید دو دستگاه نزدیک به هم، به خرید گوشی اکتفا کند. به عقیده‌ی «ژان فیلیپ بوشار»، در ماه‌های گذشته، فبلت‌ها توانستند تبلت‌های ۷ اینچی را به حاشیه ببرند. اما تبلت‌های ۱۰ اینچی چه حال و روزی دارند؟ به‌نظر می‌رسد فبلت‌ها با بازار تبلت‌های ۱۰ اینچی کاری نداشته باشند.

‌‌‌‌   ‌‌‌‌

متهم بزرگی به نام دستگاه‌های هیبریدی

تبلت‌های بزرگ‌تر تا حدی از هجوم فبلت‌ها در امان مانده‌اند؛ اما آن‌ها باید به مصاف یک قاتل دیگر بروند؛ قاتلی که دست‌در‌دست کامپیوترهای شخصی (PC) دارد. عموم مردم، کم‌کم، توجیه کافی برای خرید دستگاه‌های هیبریدی و تبدیل‌پذیر را پیدا می‌کنند. آن‌ها دستگاهی می‌خواهند که از تبلت‌های معمولی قدرت سخت‌افزاری بیشتری داشته باشد و درعین‌حال وسیله‌ای می‌خواهند که بتوانند آن را جایگزین لپ‌تاپ قدیمی و فرسوده‌ی خود کنند. در یک کلام، آن‌ها PC را دوست دارند و چه بهتر که یک تبلت مجهز به کیبورد، مثل یک PC برای‌شان کار کند.

مایکروسافت سرفیس پرو ۴

شرکت اینتل مطالعه‌ی جالبی انجام داده است؛ تحقیقات این شرکت نشان می‌دهد که نیمی از مشتریانی که هنوز تبلت‌ هیبریدی نخریده‌اند، به سراغ خرید تبلت‌های معمولی رفته‌اند. یعنی گرایش مردم به سمت دستگاه‌های سبک، پرتابل و هیبریدی کاملا جدی است. این موضوع بیانگر یک واقعیت دیگر هم هست: خریداران، نسبت به گذشته، کمتر به خرید لپ‌تاپ‌های گران‌قیمت علاقه نشان می‌دهند. اما خب، بحث ما چیز دیگریست. ما در مورد تبلت‌ها و تکامل تدریجی‌شان صحبت می‌کنیم. «ژان فیلیپ بوشار» از موسسه‌ی تحقیقاتی IDC، خرید دستگاه‌های هیبریدی را کاملا منطقی می‌داند. وقتی کاربران توجیه کافی برای خرید یک دستگاه هیبریدی را داشته باشند، دیگر تبلت معمولی نمی‌خرند.

‌‌‌‌‌‌   ‌‌

برخی تکنولوژی‌ها به زندگی روزمره‌ی ما نفوذ می‌کنند، درحالی‌که هیچ نمی‌دانیم دلیل وجودشان چیست؛ درست مثل ساعت هوشمند یا نمایشگر منحنی گوشی‌ها. گجت‌ها تولید می‌شوند و ما تازه به دنبال آن هستیم که کاربردی خوب برای‌شان پیدا کنیم. اما بعضی وقت‌ها نیاز کاربران است که حجت را تمام می‌کند. به‌نظر می‌رسد که تبلت‌های هیبریدی در دسته‌ی دوم قرار بگیرند. کاربران بدشان نمی‌آید که تبلت قدرتمندی داشته باشند که بتوانند آن را جایگزین لپتاپ‌شان کنند. مایکروسافت زودتر از همه به این نیاز پی برد و با وجود تمام انتقادها، جاده‌ای را ساخت و سال‌به‌سال آن را هموارتر کرد. امروز دیگر کسی به اپل و گوگل برای ساخت دستگاه‌‎های هیبریدی خرده نمی‌گیرد. گویا رویای مایکروسافت برای زنده‌ نگه‌داشتن روح PC محقق شده است. تبلت‌ها به‌تدریج از دنیای تلفن‌های هوشمند فاصله گرفته و به سمت دنیای کامپیوترهای شخصی حرکت می‌کنند.

‌‌‌‌   ‌‌

منابع: Wikipedia ،CNET ،Strategy Analytics ،IDC