آیا اینترنت ۵G واقعا خطرناک است؟

پتانسیل‌های جذاب اینترنت ۵G را به هیچ عنوان نمی‌توان کتمان کرد. اما آیا در کنار تمام این مزایا، این فناوری خطراتی هم برای انسان‌ها به همراه دارد؟ به‌عنوان مثال، آیا اینترنت ۵G برای سلامتی افراد مضر است و اگر این‌گونه باشد، تا چه حدی بر سلامتی تاثیر می‌گذارد؟ در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم.

مبانی فرکانس‌های اینترنت ۵G

اگرچه اینترنت ۵G به‌عنوان زیرساخت شبکه موبایل فناوری تازه‌نفسی است، اما تکنولوژی‌ها و دانش پشت سر آن چندین سال قدمت دارند. مهم‌ترین چیزی که در مورد اینترنت ۵G باید درک کنیم این است که فرکانس‌های مربوط به این فناوری، در کدام بخش طیف الکترومغناطیسی تعلق دارند. در این طیف شاهد امواج رادیویی تا پرتوهای گاما هستیم و با واحد «هرتز» (Hz) اندازه‌گیری می‌شوند.

در ابتدای این طیف، شاهد امواج رادیویی هستیم که این فرکانس‌ها مبتنی بر طول موج بلندتری هستند و در عوض انرژی کمتری دارند ولی می‌توانند در مسافت‌های طولانی‌تری حرکت کنند. همانطور که در این طیف به جلو حرکت می‌کنیم، طول موج کوتاه‌تر (برد کمتر) و انرژی آن‌ها بیشتر می‌شود.

روی هم رفته، هرچقدر طول موج بلندتر باشد، فرکانس مذکور ضرر کمتری برای انسان به همراه دارد. به همین خاطر، کسی اگر ۲۴ ساعته کنار رادیو FM باشد نگرانی خاصی ندارد ولی هنگامی که می‌خواهید از دست خود با اشعه ایکس عکس بگیرید، فرد مذکور به اتاق مخصوص می‌رود تا تحت تأثیر پرتوهای مضر قرار نگیرد.

با توجه به این مسائل، در حال حاضر اینترنت ۵G از فرکانس‌های بین ۶۰۰ مگاهرتز تا ۲۶۰۰ مگاهرتز استفاده می‌کند و از آنجایی که این طیف در محدوده فرکانس‌های رادیویی قرار دارد، برای بدن انسان ضرری به همراه ندارند. لازم به ذکر است که در این طیف، امواج به دسته تابش غیریونساز تعلق دارند که چنین امواجی از توان یونیزه کرده اتم‌ها بهره نمی‌برند.

معمولا امواج فراتر از نور مرئی مانند امواج فرابنفش می‌توانند اتم‌ها را یونیزه کنند و برای بدن انسان ضرر داشته باشند. در فرایند یونیزه کردن، اتم‌ها یا مولکول‌ها به وسیله افزودن یا کاستن ذرات باردار از قبیل الکترون به یون تبدیل می‌شوند و با این فرایند، سلول‌های زنده از بین می‌روند یا تغییر پیدا می‌کنند که در نهایت چنین فرایندهایی می‌تواند منجر به بروز بیماری‌هایی مانند سرطان شود.

شرکت‌های فعال در زمینه‌ی توسعه زیرساخت‌های اینترنت ۵G می‌خواهند برای این فناوری از فرکانس‌های بین ۳ گیگاهرتز تا ۶ گیگاهرتز موسوم به Sub-6 استفاده کنند و علاوه بر این باید فرکانس‌های بین ۲۴ گیگاهرتز تا ۱۰۰ گیگاهرتز موسوم به mmWave هم اشاره کنیم.

بیشتر بخوانید: چرا فناوری ۵G در حال حاضر ما را شگفت‌زده نمی‌کند؟

نرخ جذب ویژه

همانطور که گوشی‌های ۴G، ۳G، ۲G یا GSM برای خطرات مربوط به امواج رادیویی مورد بررسی قرار می‌گیرند، برای گوشی‌های ۵G هم باید «نرخ جذب ویژه» (Specific absorption rate) آن‌ها بررسی شود؛ به زبانی ساده، هنگامی که بدن در معرض امواج رادیویی یا الکترومغناطیسی قرار دارد، این معیار می‌تواند «میزان جذب انرژی» را مشخص کند. هرچه میزان SAR بالاتر باشد، یعنی بدن از طرف گوشی انرژی بیشتری جذب می‌کند که در نهایت نشان‌دهنده‌ی خطرناک‌تر بودن آن است. این مقیاس، معمولا حداکثر انرژی خروجی گوشی را نشان می‌دهد ولی در دنیای واقعی با مقادیر بسیار کمتری سروکار داریم. شرکت‌های سازنده، برای اینکه ایمن بودن گوشی خود را ثابت کنند، معمولا عدد SAR محصول موردنظر را اعلام می‌کنند.

واحد این معیار «وات بر کیلوگرم» است و در اروپا حداکثر مجاز ۲ وات بر کیلوگرم محسوب می‌شود ولی آمریکا محدودیت را بر ۱.۶ وات بر کیلوگرم قرار داده است. به‌عنوان مثال، طبق معیار اروپا، عدد SAR گوشی آیفون XS برای سر و بدن ۰.۹۹ وات بر کیلوگرم است و طبق معیار کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا، عدد SAR این گوشی برای سر و بدن به ترتیب ۱.۱۹ و ۱.۱۸ وات بر کیلوگرم است. در هر صورت، می‌بینید که چنین گوشی هوشمندی در محدوده کاملا ایمن قرار دارد.

چرا نرخ جذب ویژه (SAR) اهمیت دارد

گوشی‌های هوشمند این روزها به یار و همدم همیشگی ما تبدیل شده‌اند و با توجه به اینکه ساعات متمادی در کنار ما قرار دارند، معیاری مانند SAR اهمیت قابل توجه خود را نشان می‌دهد. اگر ما به مدت طولانی در معرض تابش‌های غیر یونیزه خطرناک قرار بگیریم، احتمال بروز بیماری‌های مختلف، مشکلات ژنتیکی و سرطان وجود دارد. با این حال، روش‌های مربوط به بررسی این موضوع در سرتاسر جهان تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند و هنوز نتایج قاطعی و همه‌جانبه‌ای منتشر نشده است.

در هر صورت، در برخی پژوهش‌ها به ضررهای مربوط به تابش‌های غیر یونیزه اشاره شده و به همین خاطر استفاده همیشگی از گوشی‌ها می‌تواند خطراتی-هرچند اندک-برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. ولی در مورد گوشی‌های ۵G، با توجه به بررسی‌های انجام شده برای عدد SAR آن‌ها، ضرر این گوشی‌ها از گوشی‌های ۴G یا قدیمی‌تر بیشتر نیست.

بیشتر بخوانید: فناوری ۵G چه زمانی بین گوشی‌های پرچم‌دار همه‌گیر می‌شود؟