کدام کشورها بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند؟

به لطف برگزاری کنفرانس پاریس، مسائل زیست محیطی، هرچند برای مدتی کوتاه توانسته‌اند به صدر اخبار راه یابند. به همین مناسبت در این نوشتار به معرفی رکوردداران بهره‌برداری سرانه از انرژی‌های تجدید‌پذیر می‌پردازیم. استفاده از عبارت «بهره‌برداری سرانه» به این نکته اشاره دارد که ما به دنبال معرفی کشورهایی با بیشترین ظرفیت تولید انرژی‌های تجدید پذیر نیستیم؛ بلکه به دنبال معرفی کشورهایی هستیم که در سبد انرژی مصرفی آن‌ها بالاترین درصد متعلق به انرژی های تجدیدپذیر است. بطور مثال بنابر گزارش سالانه‌ی رن ۲۱ بیشترین ظرفیت تولید الکتریسیته از انرژی‌های تجدید‌پذیر به ترتیب متعلق به کشور های چین، ایالات متحده، برزیل، آلمان و کانادا است. با این وجود، درصدی که انرژی‌های تجدید‌پذیر در این کشورها به خود اختصاص می‌دهند، پایین‌تر از کشورهایی است که در این نوشتار به آن‌ها اشاره می‌کنیم. در همین رابطه به معرفی کشورها و دستاوردهای آن‌ها برحسب رتبه‌ی کسب شده توسط آن‌ها خواهیم پرداخت. در انتها نیز جایگاه ایران را به لحاظ استفاده از انرژی های تجدید پذیر در مقایسه با سایر کشورها بررسی خواهیم نمود.

۱. اروگوئه: کشور اروگوئه ۹۴٫۵ درصد از الکتریسیته مورد نیاز خود را از منابع تجدید پذیر تامین می‌کند. به جهت تولید این مقدار انرژی، علاوه بر منابع برقابی، که قدمت ساخت آن‌ها به بیش از ۲۰ سال می رسد، بر تولید انرژی از منابعی همچون باد، بقایای زیستی و انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری هنگفتی انجام شده است. ارزش تولید این میزان انرژی تجدید‌پذیر، که ۵۵ درصد از کل انرژی مصرفی در این کشور را به خود اختصاص می دهد، هنگامی بیشتر نمایان می‌شود که آن را با میانگین تولید انرژی‌های تجدید پذیر در جهان و در سطح کشورهای اروپایی، به ترتیب برابر با ۱۲ درصد و ۲۰ درصد، مقایسه نماییم. جالب است بدانیم که اروگوئه تنها در عرض ۱۰ سال به این جایگاه رسیده است.

۲. کاستاریکا: در سال جاری میلادی، این کشور توانست با ثبت یک رکورد جدید برای ۹۴ روز متوالی الکتریسیته خود را صرفاً با تکیه بر منابع تجدید پذیر تامین نماید. از این میزان انرژی تولید شده، ۷۸ درصد سهم انرژی برقابی، ۱۲ درصد سهم انرژی زمین گرمایی و ۱۰ درصد باقیمانده توسط انرژی باد تامین شده است. این کشور قصد دارد که تا سال ۲۰۲۱ تمامی الکتریسیته مورد نیاز خود را از منابع تجدید پذیر تامین نماید. با این وجود، شبکه‌ی حمل و نقل این کشور در وضعیت مناسبی به سر نمی برد.

۳. ایسلند: حضور آتشفشان‌های متعدد در این کشور امکانی را به جهت استفاده حداکثری از انرژی زمین گرمایی فراهم آورده است. این کشور با تولید ۸۵ درصد از الکتریسیته‌ی مورد نیاز خود از منابع زمین گرمایی و ۱۵ درصد توسط انرژی برقابی، توانسته بیشترین سرانه‌ی تولید انرژی پاک را به خود اختصاص دهد.

۴. پاراگوئه: این کشور تا ۹۰ درصد از الکتریسیته‌ی مورد نیاز خود را توسط سد برقابی بزرگی که در منطقه ایتایپو – Itaipu – قرار دارد تامین می نماید.

۵. لسوتو (Lesotho): این کشور تمامی الکتریسیته‌ی مورد نیاز خود را از طریق آبشاری از سدها تامین می‌کند. مازاد انرژی تولیدی توسط این کشور به افریقای جنوبی صادر می گردد.

۶. بوتان: منابع فراوان تولید انرژی برقابی در کشور بوتان، علاوه بر رفع احتیاجات این کشور، ۴۰ درصد از درآمدهای صادراتی را نیز به خود اختصاص می دهند. با این وجود، این کشور در فصول خشک نیاز خود به انرژی را با کمک واردات از کشور هندوستان تامین می کند.

وجه مشترک میان تمامی کشورهایی که در بالا بدان ها اشاره شد جمعیت کم آن‌ها است. همین امر باعث شده تا تمامی آن‌ها، با وجود آن‌که در مقایسه با کشورهایی مثل چین تولید بسیار کمتری دارند، بتوانند درصد بالایی از انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدید پذیر تامین کنند.

حال می توان سوالی مطرح کرد مبنی بر این که چطور کشوری مثل ایسلند، که بنابر نوشته‌های بالا حائز بالاترین رتبه در تولید سرانه‌ی انرژی‌های پاک در جهان است، در رتبه سوم قرار گرفته است؟ پاسخ به این سوال مرتبط با اهمیت بالای تنوع منابع در زنجیره‌ی تامین انرژی‌های تجدید‌پذیر است. در این رتبه‌بندی، به میزانی که یک کشور تعدد بالاتری از منابع تجدید پذیر را به خود اختصاص دهد در جایگاه بالاتری در مقایسه با سایر کشورها قرار خواهد گرفت. این مورد سبب می‌شود تا تغییرات اقلیمی تاثیرات محدودتری بر مقدار انرژی تولید شده توسط این کشورها داشته باشند. نمود بارزی از اهمیت این معیار را می توان در کشور بوتان مشاهده کرد. این کشور با وجود آنکه در فصول بارندگی حتی می تواند به کشورهای همسایه‌ی خود برق صادر نماید، در فصول خشک نیازمند وارد کردن برق است. در نقطه‌ی مقابل، کشور اروگوئه با استفاده از منابعی همچون انرژی باد، انرژی خورشیدی، انرژی حاصل از بقایای زیستی و انرژی برقابی، در صورت وقوع تغییرات اقلیمی با تراز منفی کمتری در تولید انرژی‌های تجدید‌پذیر مواجه خواهد گردید.

وضعیت انرژی های تجدید پذیر در ایران

کشور ایران با وجود دارا بودن پتانسیل‌های بسیار بالا در تولید انرژی‌های تجدید پذیر، نظیر دارا بودن بطور میانگین ۳۰۰ روز آفتابی، وزش باد با سرعت مناسب در مناطقی نظیر منجیل در استان گیلان و شهرهای استان سیستان و بلوچستان، امکان استفاده از انرژی زمین گرمایی در استان اردبیل و شهر مشکین شهر، درصد کمی از انرژی خود را از منابع تجدید پذیر تامین می نماید. بنابر گفته های معاون شرکت توانیر، آقای عبدالرسول پیشاهنگ، سهم ایران در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر کمتر از ۲ درصد است. همچنین سهم نیروگاه‌های برقابی برابر با ۱۴٫۵ درصد از کل برق تولید شده در کشور است. با این وجود، به دلیل وقوع خشکسالی‌های گسترده در ایران، احتمالاً شاهد کاهش سهم نیروگاه های برقابی و افزایش سهم نیروگاه‌های حرارتی و هسته ای در آینده‌ای نزدیک خواهیم بود.

با توجه به وضعیت فعلی، شما چه راهکاری را برای افزایش سهم انرژی‌های تجدید پذیر در کشورمان می‌شناسید؟

منبع: Business Insider