رازهای سربه مهر اهرام مصر؛ چرا هنوز از اسرار فراعنه خبر نداریم؟

سال ۱۹۹۲، در حالی که «جورج هربرت» (George Herbert) و تیم باستان شناسان همراه او، در بیابان‌های اطراف قاهره مشغول اکتشاف بودند، مقبره‌ی یکی از فراعنه‌ی مشهور به نام توت‌ انخ‌ آمون را کشف کردند. جورج هوبرت که از این کشف هیجان زده شده بود، پیغامی برای دوستش «هاوارد کارتر» (Howard Carter) فرستاد و از او خواست سریعا خودش را به جیزه برساند تا در این کشف عظیم سهیم شود. کشف مقبره‌ی این فرعون جوان، به سرعت به یک خبر جهانی تبدیل شد و با اینکه پیکرمومیایی او در این هرم دفن نشده بود، تصور اینکه فرعون‌های دیگری در این هرم آرمیده‌اند، همگان را به فکر فرو برد. چه چیزی می‌توانست درون این اهرام اسرار آمیز، نهفته باشد.

در سال ۱۹۹۸، «بن کارسون» (Ben Carson) ، یکی از نامزدهای ریاست جمهوری ایالات متحده، نظریه‌ای مبنی براینکه اهرام مصر محلی برای ذخیره‌سازی گندم بوده اند، ارایه داد. این نظریه که در ابتدا رسانه‌ها و باستان شناسان را شگفت زده کرد، به سرعت با ارایه‌ی اسناد تاریخی رد شد، اما یک نکته را به خوبی آشکار کرد که پس از گذشت سال‌های متمادی از کشف اهرام، هنوز هم اطلاعات دقیقی از این سازه‌ها در دست نیست و حدس‌ها و گمانه زنی‌های بسیاری پیرامون کاربرد و ماهیت آن‌ها وجود دارد. سوال اصلی همینجا در ذهن نقش می‌بندد. چرا هنوز هم نظریه‌های این چنین وجود دارند و چرا هنوز اسرار اهرام مصر به طور کامل، رمزگشایی نشده‌اند.

اهرام ثلاثه‌ی مصر بیش از ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده‌اند و تنها مورد باقی مانده از عجایب هفت‌گانه‌ی جهان هستند. کاربری آن‌ها عموما ایفای نقش به عنوان آرامگاه فراعنه بوده است.

اهرام ثلاثه دارای اهمیت تاریخی بسیاری هستند. آن‌ها نه تنها دیوار‌نوشته‌ها، نقاشی‌ها و متون هیروگلیف ارزشمندی را در خود جای داده اند، بلکه آثار تاریخی گران‌قیمتی هم در خود دفن کرده‌اند. به همین دلیل، وارد شدن به راهروها و مسیرهای این اهرام، به شیوه‌ای که کوچکترین آسیبی به آن‌ها برساند، نادرست و ناممکن است. «آلیس استیونسن» (Alice Stevenson)  یکی از اعضای موزه‌ی باستان شناسی مصر در مورد شیوه‌ی باستان شناسی مدرن توضیحاتی را ارایه می‌دهد. او معتقد است باستان شناسی نوین، ارزش بسیاری برای میراث تاریخی قایل است و بیش از این‌که به فکر کنکاش و بهره برداری از آثار تاریخی باشد، نگران حفظ آن‌هاست. برای مثال، نهاد غیر دولتی CyArk، از چند سال قبل شروع به عکس‌برداری دیجیتال از ۵۰۰ سایت تاریخی کرد. این پروژه شامل بناهای تاریخی بسیاری از جمله زیگورات شهر باستانی اور در عراق امروزی است. CyArk با استفاده از اشعه‌ی لیرز، بدون آن‌که کوچک‌ترین آسیبی به بنا وارد شود، عکس‌های سه بعدی از آن‌ می‌گیرد. در این حالت دیگر حتی نیازی به ورود به بنای تاریخی نیست.

امروزه ابزارهای نوین به کمک دانشمندان آمده‌اند تا بتوانند بدون آسیب‌رساندن به بناهای تاریخی، آن‌ها را کند و کاو کنند.

هرم جیزه، عظیم‌ترین بنا از دنیای باستان است که تا امروز ساخته شده. بیش از دو میلیون بلوک سنگی در ساخت آن به کار رفته و قدمت آن به بیش از سه هزار سال پیش باز می‌گردد. ارتفاع هرم جیزه ۱۳۹ متر است که بر اساس اسناد به‌دست آمده، در ابتدا کمی از این میزان بلند‌تر بوده و با گذشت زمان از ارتفاع آن کاسته شده‌است. اما نکته‌ی قابل توجه در مورد هرم عظیم الجثه‌ی جیزه این است که تنها چند اتاق و راهرو از آن تا امروز کشف شده و بقیه‌ی قسمت های آن ناشناخته باقی مانده است.

به تازگی گروهی از باستان شناسان و محققان از اشعه‌ی فروسرخ برای مشاهده‌ی آن‌چه در پس دیوارهای اهرام اتفاق می‌افتد، استفاده کردند و متوجه تفاوت‌های دمایی عجیبی در بلوک‌های سنگی شدند. اطلاعات به دست آمده، نه تنها به کشف جدیدی منتهی نشد، بلکه سولات جدیدی را در ذهن محققان ایجاد کرد؛ از جمله این‌که به راستی در پس این اهرام چه می‌گذرد. باستان شناسان به این نتیجه رسیدند که تفاوت دما در بلوک‌های خارجی به دلیل وجود راهروهایی در پشت این بلوک‌ها و وجود جریان هوا در آن‌هاست. پس از آن که مشخص شد ممکن است مسیرهایی برای رفت و آمد در اهرام وجود داشته باشد، نشنال جئوگرافیک اعلام کرد دولت مصر قصد دارد به توریست‌ها اجازه‌ی داخل شدن به ورودی‌های اهرام مصر را بدهد. خانم استیونسن این علاقه‌ی دولت مصر را به خوبی درک می‌کند و معتقد است اگر رفت و آمد توریست‌ها به شکلی مسئولانه مدیریت شود، طبیعی است که همه‌ی مردم دوست داشته باشند عجایب دنیای کهن را با چشمان خود ببینند.

تصاویر حرارتی به دست آمده، نشان دادند بلوک‌های خارجی اهرام گرم‌تر هستند.

امروزه فناوری‌های مدرن، به اصلی‌ترین ابزار در مطالعه‌ی اهرام تبدیل شده اند. بسیاری از سوالاتی که تا کنون در ذهن باستان شناسان و محققان شکل گرفته، فناوری پاسخی برایشان پیدا کرده. برای مثال یکی از ماهواره‌هایی‌ که در مدار زمین می‌چرخد، به وسیله‌ی امواج فروسرخ، اهرام ثلاثه را تحلیل کرده و توانست به وجود مقبره‌های مدفون در زیر اهرام پی ببرد. روبات‌ها هم در اکتشافات باستان‌شناسی نقشی مهم ایفا می‌کنند. چهار سال پیش یک ربات در حالی به یکی از اتاق‌های اهرام فرستاده شد که هیچ انسانی تا آن زمان، امکان وارد شدن به آن را نداشت. در سال ۲۰۱۱ هم، ربات پیشرفته‌تری به یکی از راهروها وارد شد و هیروگلیف‌های اسرارآمیزی را تصویربرداری کرد که تا آن زمان توسط انسان دیده نشده بود.

اما همه‌ی این پیشرفت‌ها و اکتشافات، تنها گوشه‌ی کوچکی از دنیای اسرار آمیز اهرام هستند. تا زمانی که فناوری پیشرفت‌ شگرف‌تری نکند، ما هیچ گاه نمی‌فهمیم در پس این بلوک‌های عظیم چه می‌گذرد. خانم استیونسن معتقد است اسرار، آن چیزی هستند که باعث حفظ ارتباط ما با این اهرام در طول سال‌ها شده‌اند. او اضافه می‌کند، برای قرن‌ها، اهرام منبع رازآلودی بوده اند و به نظر من ماهیت این آثار تاریخی کهن همین است.

منبع: Future