ماموریت تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر به پایان رسید
تیزبینترین چشم بشر در طول موج فروسرخ در نهایت بسته شد و تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر پس از بیش از ۱۶ سال فعالیت به پایان راه رسید.
این در حالی است که در حال حاضر هیچ جایگزینی برای تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر وجود ندارد و اخترشناسان برای کاوش دقیق آسمان در طیف فروسرخ حداقل باید تا حدود یک سال دیگر صبر کنند.
تلسکوپ اسپیتزر پنجشنبه گذشته (۳۰ ژانویه) خاموش شد. تلسکوپ فضایی جیمز وب تلسکوپ فضایی بعدی است که آسمان را در طیف فروسرخ رصد خواهد کرد. اما تاریخ پرتاب تلسکوپ جیمز وب به فضا در سالهای اخیر بارها به تعویق افتاده است. طبق برنامه فعلی قرار است جیمز وب در ماه مارس سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شود. به این ترتیب حتی در صورت عملیاتی شدن برنامه پرتاب تلسکوپ جیمز وب بیش از یک سال باید تا آغاز به کار تلسکوپ فضایی فروسرخ بعدی صبر کرد.
تلسکوپ اسپیتزر در سال ۲۰۰۳ به فضا پرتاب شد. ماموریتی که در ابتدا قرار بود تنها ۲/۵ سال فعالیت کند، اما همانند بسیاری از ماموریتهای دیگر ناسا بسیار فراتر از حد انتظار و طول عمر اولیهاش فعالیت کرد. اسپتیزر حتی پس از پایان یافتن خنککننده (که برای پایین نگه داشتن دمای ابزارها و رصد در طول موج فروسرخ استفاده از آن لازم است) نیز توانست رصدهای خود را در برخی از طول موجها ادامه دهد.
اما ناسا در سال ۲۰۱۶ و پس از بازبینی ماموریتهای خود (که فرآیندی معمول است) تصمیم گرفت به ماموریت اسپیتزر خاتمه دهد. با توجه به شرایط مداری خاص تلسکوپ فضایی اسپیتزر رصد با این تلسکوپ سال به سال سختتر میشد. از سوی دیگر زمان چندانی تا پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب باقی نمانده بود. به این ترتیب ناسا در نهایت تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ را برای پایان دادن به ماموریت اسپیتزر انتخاب کرد.
اما فاصله بین اتمام ماموریت اسپیتزر و آغاز به کار ماموریت تلسکوپ فضایی جیمز وب ممکن است طولانیتر شود. بررسیهای رسمی نشان میدهند که با شرایط فعلی امکان پرتاب تلسکوپ جیمز وب به فضا در مارس ۲۰۲۱ کم است و ممکن است باز هم پرتاب این تلسکوپ به تعویق بیفتد. هر چند که احتمالا دیگر خبری از تاخیرهای چند ساله نخواهد بود.
تلسکوپ جیمز وب نیز آسمان را در طیف فروسرخ رصد خواهد کرد. با این حال تفاوتهایی بین جیمز وب و اسپیتزر وجود خواهد داشت. بازههای متفاوتی از طیف فروسرخ برای هر کدام از این ماموریتها در نظر گرفته شده است. جیمز وب بر خلاف اسپیتزر در طول موجهای کوتاهتر طیف فروسرخ (نزدیکتر به طیف مرئی) آسمان را رصد خواهد کرد.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر.
Credits: NASA/JPL-Caltech