نقد فیلم مردی بدون سایه؛ ای کاش فیلمنامه‌ای در کار بود
تیتراژ پایانی فیلم مردی بدون سایه خبر از حضور مهدی سجاده‌چی، علیرضا رییسیان و مینا وحید به عنوان فیلمنامه‌نویسان، نویسندگان طرح و غیره می‌دهد. یعنی این همه آدم جمع شده‌اند تا فیلمنامه‌ای به بی سر و تهی «مردی بدون سایه» را بنویسند. حیرتانگیز است.
«مردی بدون سایه» فیلمی حیرتانگیز به منفی‌ترین مفهوم آن از سوی کارگردانی است که حتی فیلم قبلی‌اش «دوران عاشقی» به رغم کمبودها و ضعف‌هایش اثری قابل دیدن بود. تماشای «مردی بدون سایه» کار سختی است. فیلمی که شصت دقیقه از آن می‌گذرد و شروع نمی‌شود. با این وجود از همان دیالوگ‌های اول می‌توانیم حدس بزنیم که مرد به دام احساساتی می‌افتد که خودش ناقد آنها بوده است. اینکه فیلمی قابل پیش‌بینی همان قصه دم‌دستی‌اش را هم نتواند تعریف کند واقعا فاجعه است.
شخصیت‌پردازی‌های ضعیف فیلم باعث می‌شوند هیچ‌وقت نفهمیم که چطور ماهان از یک مرد روشنفکر تبدیل به مردی شکاک می‌شود. کاراکتر سایه هم که آنقدر تخت است که حتی لیلا حاتمی با همه استعداد و کاریزمایش نمی‌تواند نجاتش بدهد. تقریبا هیچ کاراکتری در فیلم نیست که کنش و واکنش‌اش قابل درک باشد. از دشت‌آرا بگیرید تا رییس هیات مدیره و گوهر خیراندیش در نقش مادر سایه. طبعا وقتی کاراکترها قابل درک نیستند حرف‌هایی که به هم می‌زنند و درامی که قرار است شکل بدهند (البته فقط قرار است) تمام معنا و مفهوم خودش را از دست می‌دهد.
زن طبعا روی روشنفکری شوهر حساب کرده که خیلی چیزها را برایش توضیح نداده. ما هم چنین شخصیتی از ماهان دیده‌ایم اما ناگهان با یک عطر و یک سفر به هم می‌ریزد و به جای دیالوگ گفتن با زن، حرکات خشونت‌آمیزی بروز می‌دهد.
از اینجا به بعد اصلا روند فیلم تغییر می‌کند. فیلمی که یک درام خانوادگی بود تبدیل می‌شود به فیلمی معمایی و پلیسی با حضور بازپرسی که نقش‌اش را فرهاد اصلانی بازی می‌کند. حتی ساختار فیلم هم تغییر می‌کند. بعد از آن روند خطی مونوتن یکنواخت حالا با کات‌های متعدد در بازپرسی روبه‌رو هستیم.
هیچ‌کدام از دو قسمت فیلم هم موفق نمی‌شود کارش را درست انجام بدهد. آن بخش اول که نیاز به شخصیت‌پردازی و طرح مساله دارد در قصه‌پردازی عقیم می‌ماند. این بخش دوم که قاعدتا باید هیجان به مخاطب تزریق کند، تماشاگر را پادرهوا و معلق نگه می‌دارد.
با هر متر و معیاری «مردی بدون سایه» فیلم بدی است. از آن فیلم‌هایی که ضربه اصلی را از فیلمنامه داشته یا نداشته‌اش می‌خورد و اجرا هم موفق نمی‌شود کمکی بکند تا این درام ضعیف حداقل به تمهیدهای دیگر سر تماشاگرش را گرم کند.
حیف از این گروه بازیگران که هر کدام‌شان می‌توانند دلیل تماشای یک فیلم باشند و در «مردی بدون سایه» هدر رفته‌اند.
برای آگاهی از آخرین اخبار و اطلاعات جشنواره فیلم فجر به صفحه ویژه جشنواره فیلم فجر ۹۷ در دیجی‌کالا مگ بروید.
