نقد فیلم بیست و سه نفر؛ فیلم جنگی رده سنی کودک و نوجوان
فیلم بیست و سه نفر داستان گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی است که در جریان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۱ به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. این گروه کم سن و سال بین ۱۳ تا ۱۷ سال سن داشتند و اکثراً از تیپ ثارالله کرمان اعزام شده بودند و در اردیبهشت ۱۳۶۱ در مرحله مقدماتی عملیات بیت‌المقدس در مناطق مختلف جبهه اسیر شدند. «بیست و سه نفر» و «ماجرای نیمروز ۲: رد خون»، تنها فیلم‌های ژانر جنگی جشنواره امسال‌اند.
کتاب داستان «بیست و سه نفر» به چاپ شصت‌ام رسیده است و طبعا قصه فیلم، آنقدر جذابیت دارد که تماشاگر عام را جذب کند. یک سوم ابتدایی فیلم، به مرور و با جزئیات خوب مقدمات به اسارت گرفته شدن این نوجوانان را به تصویر می‌کشد. یکی از سکانس‌های جذاب فیلم مربوط به زمانی است که ایرانی اجیرشده در عراق، از اسیران می‌خواهد که پشت میکروفن سن خود را کم‌تر از سن واقعی اعلام کنند و بگویند که حکومت به زور آن‌ها را به جنگ فرستاده است. مقاومت نوجوانان در برابر این دستور لحظات مفرحی را خلق می‌کند.
یکی از نکات مثبت فیلم این است که برخلاف بسیاری از فیلم‌های امسال جشنواره، از فرم‌های غیرمعمول و بی‌ربط اجرایی در فیلمبرداری و تدوین استفاده نکرده است و اکثر نماها با دوربین ثابت گرفته شده است. البته در سکانس‌های معدودی از فیلم، دوربین روی دست و نمای نزدیک از چهره اسرای نوجوان با حرکت اسلوموشن قصد دارد تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد که ناموفق است.
در پرده میانی، ماجرای دیدار بیستوسه نفر با صدام به خوبی اجرا شده است. اما در ادامه، موقعیت‌های مختلف داستانی به تکرار می‌انجامد. اسرای نوجوان، به مرور از زندان خسته شده‌اند و به هر نحوی با تصمیمات مسوولان زندان مخالفت می‌کنند. این مخالفت و اعتراض، بدون هیچگونه خلاقیت و نوآوری در روایت داستان از جایی تماشاگر را خسته می‌کند. البته در دو سکانس فلاش‌بک، شرح مصایبی که بر ملاصالح رفته است را می‌بینیم که کمی از تکرار و ملال‌آور بودن داستان کم می‌کند.
معمولا نویسنده در درام‌هایی که ماجرای‌شان در زندان می‌گذرد و شخصیت‌های اصلی داستان کم نیستند، کار سختی پیش رو دارد. بدین معنی که برای اکثر این کاراکترها می‌بایست شخصیتی متمایز از دیگران ترسیم کند. همچنین برای شخصیت‌های منفی قصه و زندان‌بان‌ها و رییس زندان هم خلق کاراکتری متفاوت که تماشاگر را جذب کند، ضروری است. صرف این قضیه که تعدادی نوجوان در بازداشتگاه عراقی‌ها اسیرند و هر کدام گاهی یک جمله اعتراضی به زبان می‌آورند و تعدادی زندان‌بان آنان را کتک می‌زنند، متضمن جذابیت و کشش داستان نیست.
«بیست و سه نفر» بیشتر از این که مناسب مدیوم سینما باشد، می‌بایست با تکیه بر جزئیات داستان و گسترش روابط میان شخصیت‌ها به یک مینی‌سریال تلویزیونی کودک و نوجوان تبدیل می‌شد که در صورت تحقق این مورد، به طور حتم می‌توانست تاثیرگذارتر باشد و طرفداران بیشتری پیدا کند.
برای آگاهی از آخرین اخبار و اطلاعات جشنواره فیلم فجر به صفحه ویژه جشنواره فیلم فجر ۹۷ در دیجی‌کالا مگ بروید.
