مغلطهی نتیجه‌گیری بی‌پایه‌واساس (Post-Designation) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۱۷۵)
تعریف: مغلطه نتیجه‌گیری بی‌پایه‌واساس موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی بر اساس مشاهداتش از یک نمونه‌ی آماری نتیجه‌گیری کند، ولی در شرایطی که از قبل نمونه‌گیری انجام شده و کسی اعلام نکرده این آزمایش برای یافتن چه جور مشاهداتی ترتیب داده شده است. این مغلطه با مغلطهی مقایسه‌ی چندگانه (مغلطهی شماره‌ی ۱۶۱) ارتباط نزدیکی دارد.
معادل انگلیسی: Post-Designation
معادل‌های جایگزین: صید داده (Fishing for Data)
مثال ۱:
وقتی داشتم به سابقه‌ی دانش‌آموزانم نگاه می‌کردم، پی بردم که از هر ۱۰ نفر، ۹ نفرشان تک‌فرزند هستند. بنابراین تک‌فرزندی در جامعه رو به افزایش است.
توضیح: وقتی بدون انتظار خاصی داده‌ای را بررسی کنید، هر برداشتی از آن ممکن است و به خاطر آنومالی‌های تصادفی و آماری هر داده‌ای ممکن است «عجیب» به نظر برسد. در مثال بالا، تک‌فرزند بودن ۹ دانش‌آموز از هر ۱۰تا ناهنجار است، ولی ذات احتمالات همین است. اگر فرضیه‌ای که می‌خواستید ثابت کنید این بود که بیشتر بچه‌ها تک‌فرزند هستند و در این راستا به این داده برخورد می‌کردید، در این صورت برای انجام پژوهش بیشتر و رسیدن به نتیجه‌ای قابل‌اطمینان‌تر دلیل محکم‌تری پیدا می‌کردید.
مثال ۲:
وقتی داشتیم تفاوت بین ۱۰۰ مسیحی و ۱۰۰ بی‌خدا را بررسی می‌کردیم، پی بردیم که مسیحیان در مقایسه با بی‌خدایان از خوردن تن‌ماهی به‌مراتب بیشتر استقبال می‌کنند.
توضیح: وقتی در حال صید داده هستید، دیر یا زود یک آنومالی پیدا می‌کنید. در این مورد خاص این آنومالی تمایل مسیحیان به خوردن تن‌ماهی است. وقتی دغدغه‌ی آدم صرفاً نتیجه‌گیری باشد، بالاخره به یک نتیجه می‌رسد، اما سوال اینجاست که آیا این نتیجه اصلاً معنی خاصی دارد؟
استثنا: گاهی‌اوقات حقیقتی مهم در داده‌ها یافت می‌شود، چه دنبالش باشیم، چه نباشیم. ولی یادتان باشد که فرق بین این یافته‌های مهم را با آنومالی‌های بی‌معنی تشخیص دهید.
منابع:
مغلطه‌ای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمه‌ای از:
