قانون یک‌سوم؛ روشی ساده برای ترکیب‌بندی بهتر در عکاسی با موبایل

ترکیب‌بندی یکی از جنبه‌های کلیدی عکاسی است. اولین گام برای ترکیب‌بندی بهتر آشنایی با قانون یک سوم است. قانون یک سوم برای بسیاری از عکاسان تازه‌کار همانند یک معجزه عمل می‌کند. به محض این‌که این قانون را فرا بگیرید و در عکاسی به کار ببرید استاندارد عکس‌های شما به سطح بسیار بالاتری می‌رسد. در این مقاله قصد داریم نگاه دقیق‌تری به قانون یک سوم در عکاسی با موبایل بیندازیم. در ادامه تکنیک‌هایی ساده برای استفاده از قانون یک سوم و پیشنهادهایی برای زیر پا گذاشتن آن در مواقع مناسب خواهید یافت. با مدرسه آموزش عکاسی با موبایل دیجی‌کالا مگ همراه باشید.

قانون یک سوم چیست؟

هر عکسی نیاز به یک سوژه دارد. بدون سوژه عکس جذابیت و نقطه‌ی تمرکز نخواهد داشت. نقطه‌ی تمرکز محلی است که عکاس قصد دارد چشم بیننده را ابتدا به سوی آن بکشاند. قانون یک سوم مجموعه‌ای از اصول راهنماست که از یک گرید (جدول) فرضی با دو خط افقی و دو خط عمودی استفاده می‌کند. سوژه‌ها روی خطوط این گرید یا محل تلاقی آن‌ها با هم قرار داده می‌شوند تا به عکس عمق و جذابیت بیشتری بدهند. برای مثال در عکس زیر که توسط «آرپیتا اوپادهیایا» (Arpita Upadhyaya) گرفته شده، سوژه در نقطه‌ی تلاقی سمت چپ بالا قرار داده شده است.

در عکس بعدی سوژه فردی است که در گوشه‌ی پایین راست کادر قرار داده شده. با قرار دادن سوژه در چنین محلی می‌توانید نسبت به زمانی که سوژه در مرکز کادر قرار داده شده باشد به ترکیب‌بندی بسیار جذاب‌تری برسید.

چگونه از قانون یک سوم استفاده کنیم؟

۱- گرید قانون یک سوم را در اپلیکیشن دوربین موبایل خود فعال کنید

زمانی که به اندازه‌ی کافی استفاده از قانون یک سوم را تمرین کرده باشید حتی بدون حضور یک گرید واقعی هم می‌توانید محل خطوط و تقاطع‌ها را به‌صورت ذهنی تجسم کنید. ولی در ابتدای مسیر بهتر است برای رسیدن به این مهارت گرید اپلیکیشن دوربین موبایل خود را فعال نگه‌دارید. خوشبختانه اکثر اپلیکیشن‌های عکاسی به قابلیت نمایش این گرید مجهز هستند. در زمان ویرایش عکس هم می‌توانید از گرید ابزار برش (Crop) برای تصحیح کادربندی و ترکیب‌بندی عکسی که در هنگام عکاسی به‌خوبی ثبت نکرده‌اید استفاده کنید. اپلیکیشن‌های عکاسی جایگزین دیگری نظیر +Camera و VSCO هم وجود دارند که اجازه می‌دهند از گرید راهنمای قانون یک سوم روی صفحه‌نمایش استفاده کنید.

۲- سوژه‌ی خود را روی یکی از چهار نقطه‌ی تلاقی قرار دهید

قرار دادن سوژه روی یکی از نقاط تلاقی از نظر زیبایی‌شناسی به عکس ظاهری مطلوب‌تر و طبیعی‌تری می‌بخشد. همچنین این شانس را خواهید داشت تا به شکلی خلاقانه از فضای منفی استفاده کنید. در عکس پایین قایق سفیدی که در گوشه‌ی چپ بالای تصویر قرار دارد سوژه‌ی اصلی است. سوژه‌ی اصلی در نقطه‌ی تلاقی سمت چپ بالا قرار داده شده و طناب متصل به آن تقریبا منطبق بر خط عمودی سمت چپ است. این ترفند باعث شده تا چشم بیننده درست به سمت این قایق خاص هدایت شود. هنگام عکاسی از مردم یک روش مناسب این است که چشمان آن‌ها را با یکی از نقاط تلاقی میزان کرده و از آن‌ها بخواهید به سمت دوربین نگاه کنند.

۳- سوژه‌ی خود را روی یکی از خطوط افقی یا عمودی قرار دهید

هنگام عکاسی از مناظر تلاش کنید افق را روی خط افقی پایینی گرید قانون یک سوم قرار دهید تا بخش بیشتر عکس با آسمان پر شود. در عکس بالا خطوط طبیعی ساحل و اسکله در یک سوم پایینی تصویر قرار گرفته‌اند و بخش بیشتر تصویر با نور و ابرهای دراماتیک آسمان و شعاع‌های خورشید پر شده است. شیوه‌ی دیگر این است که افق را روی خط افقی بالایی گرید قرار دهید تا بیشتر عکس با پیش‌زمینه پر شود. هنگام عکاسی از مناظر شهری هم بهتر است ساختمان‌های بلند را در راستای خطوط عمودی گرید قرار دهید.

۴- عکس را به‌صورت مورب متعادل کنید

تقاطع خطوط افقی و عمودی گرید قانون یک سوم، کادر عکس را به ۹ بخش کوچکتر تقسیم می‌کند. با استفاده از این تقسیمات ۹گانه می‌توانید ترکیب‌بندی عکس را متعادل کنید. کافی است سوژه‌ی اصلی را در یک گوشه‌ی عکس و یک سوژه‌ی فرعی دیگر را در سمت مقابل آن قرار دهید. بهتر است ترکیب‌بندی عکس در هیچ سمت کادر سنگین نباشد.

برای مثال در عکس بالا سوژه‌ی اصلی مردی است که در سمت راست قرار گرفته و سوژه‌ی فرعی ستونی است که از داخل آب بیرون زده. با قرار دادن دو سوژه در مقابل هم هر دو سمت تصویر به تعادل رسیده و ترکیب‌بندی عکس قوی‌تر شده است. همچنین اشاره کردن مرد به سمت ستون، به تقویت ارتباط بین دو سوژه کمک می‌کند.

عکس بالا پسربچه‌ای را نشان می‌دهد که از پنجره‌ی راه‌پله‌ی یک ساختمان بلند به عبور مردم از خیابان نگاه می‌کند. ترکیب‌بندی عکس با قرار گرفتن گروه افراد حاضر در خیابان در گوشه‌ی چپ بالای تصویر متعادل شده که وزن سوژه‌ی اصلی را در گوشه‌ی راست پایین تصویر خنثی می‌کند.

شکستن قانون یک سوم

برخلاف چیزی که از نام قانون یک سوم برداشت می‌شود این تکنیک تنها مجموعه‌ای از اصول راهنماست، نه مجموعه‌ای از قوانین خشک که باید بدون توجه به شرایط همواره به آن‌ها چسبید. در واقع زمانی که شما اصول پایه‌ی عکاسی را به‌خوبی فرا گرفتید مجاز خواهید بود تمام آن‌ها را زیر پا بگذارید! حتی بدون استفاده از قانون یک سوم هم عناصر دیگری وجود دارند که می‌توانند به خلق یک ترکیب‌بندی جذاب منجر شوند. در این راستا می‌توانید از نورپردازی، سایه‌ها، شکل اشیا و کادربندی‌های مختلف بهره بگیرید. عکس زیر از راهروی یک مدرسه‌ی قدیمی گرفته شده. کادر مربعی تصویر در کنار خطوط حاصل از پرسپکتیو، عکس جالبی را پدید آورده است.

در عکس بعدی پسربچه‌ای در حال عبور از یک کوچه‌ی باریک به تصویر کشیده شده است. سوژه در این عکس در مرکز کادر قرار داده شده ولی سایه‌های حاصل از ساختمان‌های دو سمت کوچه به‌طور طبیعی چشم را به سمت میانه‌ی تصویر می‌کشند.

منبع: Mobiography