معروف‌ترین دایناسورهای جهان: ولاسیرپتر

بازیگر نقش مکمل فیلم‌های «پارک ژوراسیک» یعنی ولاسیرپتر، بین ۷۱ تا ۷۵ میلیون سال پیش (اواخر دوره‌ی کرتاسه) در مغولستان و آسیای مرکزی می‌زیسته است.

«ولاسیرپتر» (Velociraptor) که «دزد چابک» معنی می‌شود، حداکثر ۲ متر طول و ۷۰ کیلوگرم وزن داشته است. جمجمه‌ی ۲۵ سانتی‌متری ولاسیرپتر، آرواره‌ای بزرگ با ۳۰ دندان داشت که دندان‌های بزرگ‌تر، در انتهای آرواره قرار داشتند.

ولاسیرپتر که معمولا به‌اختصار «رپتر» (Raptor) نامیده می‌شود یکی از شناخته‌شده‌ترین دایناسورهای کشف‌شده تا به امروز است. فسیل‌های زیادی از رپتر کشف شده و دانشمندان توانسته‌اند جزئیات بسیار دقیقی در رابطه با این دایناسور پیدا کنند.

بارزترین ویژگی ولاسیرپتر، دو چنگال داس شکل بر روی پاهایش است که برای فلج کردن و از پای درآوردن طعمه استفاده می‌شده. طول این چنگال‌ها تا بیش از ۹ سانتی‌متر می‌رسیده است. رپتر دست‌هایی بزرگ با چنگال‌هایی تیز و برنده، مشابه پرندگان امروزی داشت. ساختار استخوان مچ دست این دایناسور طوری بود که از آویزان شدن دست‌ها جلوگیری می‌کرد و همیشه دست‌های رپتور به سمت جلو نگه داشته می‌شد.

رپتر دم بلندی متشکل از ۱۰ مهره داشت. هنگام دویدن، این دوم به‌صورت صاف نگه داشته می‌شد که با افزایش میزان آیرودینامیک بدن جانور، سرعت دویدن‌اش را تا ۶۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسانده است.

اما دایناسوری که در سری فیلم‌های «پارک ژوراسیک» نشان داده شده است، هیچ شباهتی به ولاسیرپتر واقعی ندارد!

۸۴ سال پس از اکتشاف اولین فسیل ولاسیرپتر و در سال ۲۰۰۷ میلادی، محققان در مغولستان کشف کردند که در استخوان‌های ساعد رپتر، سوراخ‌های مربوط به اتصال پَر وجود دارد. همین موضوع باعث شد تا تصور قبلی دانشمندان در مورد این دایناسور به‌طور کامل تغییر کند. در حقیقت، ولاسیرپتر بدنی پوشیده از پَر داشته است به‌طوری‌که امروزه ولاسیرپترها را اجداد پرندگان می‌دانند. به‌علاوه، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که احتمالا ولاسیرپترها همانند سایر خزندگان خونسرد نبوده و مثل پستانداران امروزی کاملا خونگرم بوده‌اند.

نکته‌ی جالب دیگر این است که اکثر فسیل‌هایی که از ولاسیرپتر کشف شده، به‌صورت تکی و انفرادی است و تاکنون هیچ نشانه‌ای از اینکه این دایناسورها به‌صورت گروهی شکار می‌کرده‌اند (مشابه فیلم پارک ژوراسیک) پیدا نشده. همه‌ی آنچه هم که در مورد هوش و ذکاوت رپتر بیان شده بود، تغییر کرده است. باهوش‌ترین دایناسورهای آن دوره هم، نهایتا می‌توانستند با یک گربه‌ی تازه به دنیا آمده رقابت کنند. صحنه‌ای را که یک رپتر، درب آشپزخانه را در اولین فیلم پارک ژوراسیک باز کرد به خاطر دارید؟ رپتر واقعی انقدر باهوش نیست و احتمالا آن‌قدر سرش را به این درب می‌کوبیده تا از هوش برود.

‌